Op 5 maart 2024 meldt de NOS dat de Nederlandse economie voor het eerst een omvang heeft van meer dan duizend miljard. Dezelfde dag reageert het Threads-account “Links in het Nieuws” met de bewering: “nog nooit waren er zoveel werkende armen in zo’n grote economie”, maar dit blijkt niet helemaal te kloppen.
Met een omvang van meer dan duizend miljard staat de Nederlandse economie op plek achttien van de wereldranglijst van het Internationaal Monetair Fonds. Nederland staat daarmee tussen Saudi-Arabië en Turkije op de lijst. Binnen de EU staat Nederland op de vijfde plaats. Sinds 1990 is de economie van 330 miljard naar duizend miljard gegroeid. Het lijkt dus op papier erg goed te gaan met Nederland. Waar komt de bewering van Links in het Nieuws dan vandaan?
Bericht van Links in het Nieuws | Threads
Het CBS stelt bepaalde voorwaarden voor wanneer iemand onder de armoedegrens zit. Voor iemand die alleen woont is dit 1200 euro, 1590 euro voor een alleenstaande ouder en 2300 euro voor een stel met twee kinderen. Volgens CBS cijfers uit 2022 zitten er 135 duizend werkenden onder deze armoedegrens. Hiervan werken er 61.200 in loondienst en 64.900 zijn zzp’ers.
Anders dan de uitspraak van Links in het Nieuws doet vermoeden, ligt dit aantal een stuk lager dan een aantal jaar geleden, zo vertelt Anna Custers. Custers is econoom en lector Armoede Interventies aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Je ziet dat sinds 2013 het percentage werkende armen is gedaald van 3,5 procent naar 1,7 procent in 2022,’ vertelt ze. ‘Het armoederisico voor deze groep is gehalveerd. Dit komt onder andere door het economisch herstel sinds de economische crisis en verbeterde cao’s die harder stijgen dan de armoedegrens.”
Toch begrijpt Custers ergens wel waar de uitspraak van Links in het Nieuws vandaan komt. ‘De arbeidsmarkt is de afgelopen vijftien tot twintig jaar een stuk flexibeler geworden. Dit zorgt voor veel meer onzeker werk en dus ook een onzekerder inkomen. Dit zie je bijvoorbeeld terug in het aantal werkende zzp’ers die onder de armoedegrens zitten. Deze groep is de laatste jaren juist toegenomen, waarbij het aantal mensen die in vaste loondienst zit juist is afgenomen.’
Daarnaast wordt er steeds vaker gediscussieerd of de armoedegrens relatief gezien niet te laag ligt. ‘De armoedegrens is de laatste jaren wel gestegen ten opzichte van de stijging van prijzen, maar er is niet gecompenseerd voor de algemene toename van welvaart in Nederland,’ vertelt Custers. ‘Gemiddeld zijn we er in Nederland de afgelopen dertig tot veertig jaar zo’n 30 procent op vooruit gegaan, maar de lage inkomens hebben hier niet van kunnen profiteren. Die zijn hier niet voor gecompenseerd. Het aantal mensen onder de armoedegrens neemt dus wel af, maar dit komt vooral doordat deze zo laag ligt en niet omdat mensen relatief gezien veel meer zijn gaan verdienen.’
‘Het is dus een best technische definitie kwestie. Juist omdat de armoedegrens zo laag ligt zul je steeds minder werkende armen hebben, maar die onzekerheid neemt wel alleen maar toe. Je hebt dus een grote economie, maar die is wel grotendeels afhankelijk van flexibiliteit en dit brengt juist veel onzekerheid met zich mee. Dus dat onderbuikgevoel van Links in het Nieuws snap ik wel,’ aldus Custers.
Conclusie
Het is dus lastig om te zeggen of de uitspraak van Links in het Nieuws wel of niet klopt. Op papier lijkt het erop dat het aantal werkende armen juist afneemt, al wordt de huidige definitie van armoede ook steeds meer in twijfel getrokken. De uitspraak op zichzelf is in ieder geval niet duidelijk en concreet genoeg om als waarheid op zich te worden beweerd.
