Afgelopen week verscheen in een aantal media, zoals het RTL-nieuws, de uitspraak dat twee nachten slechte slaap de mens zich jaren ouder kon laten voelen. Dit is gebaseerd op een Zweeds onderzoek wat deelnemers een maand lang hun subjectieve leeftijd – hoe oud ze zich op dat moment voelen – vroeg na een nacht slapen. Het is gebaseerd op onderzoek, maar volgens slaapwetenschapper Merijn van de Laar is subjectieve leeftijd niet het meest interessante om te onderzoeken.

Het onderzoek

In het onderzoek werden 186 mensen onderzocht. De vraag die aan de deelnemers werd gesteld was: ‘Op sommige dagen voel je je wellicht ouder of jonger dan je daadwerkelijke leeftijd. Hoe oud voel je je op dit moment?’ Uit het onderzoek bleek dat de ondervraagden zich na twee nachten slecht slapen (4 uur per nacht), gemiddeld 4,44 jaar ouder voelden. Gemiddeld bleek uit de studie dat deelnemers zich per nacht slechte slaap 0,23 jaar ouder voelden. Het onderzoek wees ook uit dat wanneer onderzochte een goede nachtrust hadden (9 uur per nacht), ze zich juist weer jonger konden voelen. Het omgekeerde effect leek wel minder groot.

Waarom is slaap zo belangrijk?

‘Mensen spenderen ongeveer 1/3 van het leven aan slapen’, stelt een artikel van health op sokken dat gebaseerd is op veel onderzoek. Waarom we slapen is echter nog niet helemaal bekend. In dit artikel komt het gebrek aan slaap ook aan bod. Dit kan zorgen voor slordigheid wat kan zorgen voor fatale fouten bijvoorbeeld in het verkeer. Merijn van de Laar is onderzoeker aan de Universiteit in Maastricht op het gebied van slaap. Hij geeft aan dat slaap ook invloed kan hebben op hoe je functioneert: ‘Het hebben van een goede slaap heeft invloed op bijvoorbeeld je cognitieve functioneren, concentratie en stemmingen.’

Laat weinig slaap je ouder voelen?

Het Zweedse onderzoek focust vooral op welke subjectieve leeftijd mensen zich voelden aan de hand van hun nachtrust. Van de Laar lijkt dit niet het meest interessante om te onderzoeken. ‘Bij dit experiment hebben ze gekeken naar wat er gebeurt wanneer mensen korter op bed liggen. Dit kan een direct effect op je energieniveau hebben en dat zal dan weer indirect effect hebben op hoe oud je je voelt. Ik denk dat het interessanter is om te kijken naar wat de effecten zijn van een kortere nachtrust door het kijken naar het functioneren van personen.’

Van de Laar denkt dat het vooral een erg subjectieve vraag is: ‘Het is moeilijk meetbaar. Hoe je je voelt lijkt mij een erg subjectieve vraag. Je moet goed slapen om je cognitief goed te voelen, een goed geheugen te hebben en goed te kunnen concentreren. We weten dat als mensen zich minder goed voelen ze zich ook ouder zullen schatten.’

Conclusie

Slaap heeft grote invloed op hoe je je voelt en functioneert. Het beïnvloedt veel zaken, zoals het cognitief functioneren, humeur en vermoeidheid. De claim, die werd gemaakt dat mensen zich jaren ouder kunnen voelen, klopt. Het is alleen de vraag of dit interessant is om te onderzoeken. Ook is hoe oud mensen zich voelen erg subjectief en speculatief, dus niet te beste manier om de invloed van veel of weinig slaap te meten.