Het sociaalwetenschappelijke concept de ‘integratieparadox’ is verrassend: wie meer integreert en participeert in de Nederlandse samenleving ervaart meer uitsluiting. Deze groep hoogopgeleide inwoners van Nederland met een migratieachtergrond krijgt weinig aandacht. Veel meer wordt er gesproken over de integratie van vluchtelingen en hoe veel migranten niet werken en weinig bijdragen aan de Nederlandse samenleving. ‘Uiteindelijk, ook als goed geïntegreerde, hoogopgeleide burger met een migratieachtergrond, word je altijd nog gezien als buitenstaander’, vertelt Farid Azarkan.

Azarkan, oud-fractievoorzitter en Tweede Kamerlid van Denk, omschrijft het gevoel als voorwaardelijk meedoen aan de samenleving. ‘De samenleving stelt eisen, en zolang je voldoet aan die eisen is alles goed. Zodra je mening afwijkt merk je dat de samenleving een lijn trekt, dan stoten ze je af’, omschrijft Azarkan. Volgens de voormalig politicus is dit anders voor politici met migratieachtergrond en de politici van Nederlandse afkomst. ‘De uitsluiting is op een hoger level; zodra je iets zegt wat afwijkt zie je dat je religie of je afkomst er bij betrokken worden.  En dat is heel naar’, vertelt Azarkan.

De paradoxale bevindingen gelden niet alleen voor migranten die zelf naar Nederland zijn gekomen maar ook voor tweede generatie migranten, kinderen van migratiearbeiders, bijvoorbeeld. ‘Ook bij deze groep is er sprake van teleurstelling in de Nederlandse samenleving. Deze groep is er vaak qua opleiding enorm op vooruitgegaan, in vergelijking met hun ouders. Zij merken juist dat ze meer te maken hebben met uitsluiting, discriminatie en weinig vertegenwoordiging’, aldus Nella Geurts, universitair docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Verslaggever Romee Pietersen sprak socioloog en universitair docent Nella Geurts van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Congolese opiniemaker en schrijver Alphonse Muambi over de groep hoogopgeleiden die zich buitengesloten voelen van de Nederlandse samenleving.

Luister hieronder naar het fragment uit de Podcast Ongehoorde Groepen: