Veel mensen nemen tegenwoordig het initiatief om hun leefomgeving groener te maken. Stenen tuinen maken plaats voor groene paradijzen. Volgens een quote in het NOS Radio 1 Journaal van 22 april (3:00:50) helpt de verkoeling in de tuin die hierbij ontstaat zelfs tegen klimaatverandering. Maar dit kan je niet helemaal zo beweren.
Nederland telt zo’n 5,5 miljoen tuinen. Ongeveer de helft hiervan ligt bedekt met stenen en grind, maar volgens nieuwe omzetcijfers van de Tuinbranche Nederland is hier een verandering in te zien. Zo is er in Nederland in 2023 voor zo’n 2,15 miljard euro uitgegeven aan tuinartikelen. Dat is ongeveer vier procent meer dan in 2022. Volgens Frank van der Heide, directeur van Tuinbranche Nederland, spelen prijsverhogingen hierbij een rol, maar zijn er ook los daarvan grote stijgingen te zien in de hoeveelheid aankopen. Zo is er een verdubbeling te zien bij de categorie bloemen en planten. Dit vertelde hij onlangs aan de NOS. Ook verlenen gemeenten steeds vaker subsidies om tuinen te vergroenen.
Een groene tuin kan op veel manieren voor verkoeling zorgen. Gras houdt minder hitte vast van stenen tegels en bomen werken verkoelend door middel van hun schaduw. Ook kan overtollig regenwater makkelijker wegstromen in een tuin waar veel gras aanwezig is. Volgens Sanne Janssen, senior communicatieadviseur bij Milieu Centraal, zijn er nog wel meer voordelen. “Groenere tuinen zijn enorm bevorderend voor de biodiversiteit. Deze biodiversiteit speelt een grote rol bij klimaat mitigatie wat draait om het voorkomen van klimaatverandering. Biodiversiteit en klimaat mitigatie zijn op deze manier enorm afhankelijk van elkaar.”
Je hebt zowel klimaat mitigatie als klimaat adaptatie. Waar adaptatie vooral draait om het leren leven met een nieuw klimaat, draait mitigatie juist om het voorkomen van klimaatverandering. Dit kan bijvoorbeeld door het verminderen van CO2 uitstoot, maar ook het bevorderen van de biodiversiteit. Een grotere biodiversiteit zorgt voor een efficiëntere en betere opslag en verwerking van CO2, wat de wereldwijde stijging in temperatuur kan tegengaan. Ook het vergroenen van steden, waaronder het vergroenen van tuinen, kan als mitigatie worden gezien. Aan de andere kant zien we klimaatadaptatie terug met het aanleggen en versterken van dijken en het verbreden van rivieren.
Maar in hoeverre kun je dan zeggen dat een groenere en koelere tuin dan ook daadwerkelijk bijdraagt aan het tegengaan van klimaatverandering? “In de redenatie zoals de claim hier wordt geschetst ben ik ‘m nog nooit tegengekomen.” Vertelt Janssen. “Wat je wél kunt zeggen is dat een betere biodiversiteit helpt tegen klimaatverandering en hier kan het vergroenen van je tuin aan bijdragen. Ik weet niet of je kan zeggen dat een enkele tuin meehelpt tegen klimaatverandering, maar het grote, groene geheel dat hieruit vormt kan dit wel degelijk. Of de verkoeling van je tuin die hierbij ontstaat hier dan ook aan bij draagt, durf ik niet te zeggen. Ik denk dat je die twee echt los van elkaar moet zien”
De uitspraak in het NOS Journaal is dus op zijn minst vreemd te noemen. Wat met zekerheid te zeggen is dat het vergroenen van je tuin op een positieve manier kan bijdragen aan de lokale biodiversiteit en ook nog eens kan zorgen voor een koelere omgeving. Maar dat de koeling die hierbij ontstaat ook nog eens zou kunnen bijdragen in de strijd tegen klimaatverandering is simpelweg niet onderbouwd. Wellicht dat de zin in het journaal simpelweg verkeerd is geschreven of opgelezen, maar dat brengt nog steeds consequenties met zich mee.
