Stelling: ‘Kerncentrales zijn veel te duur en het duurt veel te lang voordat we nieuwe gebouwd hebben’
Conclusie: Niet waar (Indien Nederland ervoor open staat)
In het collegetour-verkiezingsdebat van 22 oktober, waarin vier partijleiders in debat gingen met elkaar, vroeg een TU Delft student aan GroenLinks-PVDA lijsttrekker Frans Timmermans waarom hij zo tegen kernenergie is. Timmermans beantwoordde dat het ‘niet haalbaar en niet betaalbaar’ is. De andere partijleiders, inclusief vele aanwezige studenten, waren het hier duidelijk niet mee eens. Het toonde wederom de verdeeldheid in het debat omtrent kernenergie.
Wel of geen kernenergie
Het is nogal wat. Een premier-kandidaat die stelt: ‘Ik heb nog geen onderzoek gezien dat laat zien dat het verstandig is voor Nederland om te investeren in kernenergie.’ Een journalist van Studio Vrijdag onderzocht deze uitspraak, waar weinig waarheid in zat, al. Uit een rapport van De Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur blijkt tevens de onzekerheid omtrent kernenergie. Hoe zit het dan met de bouw en kosten van kerncentrales? Kost het écht te veel tijd en geld?
Duurt het bouwen te lang?
‘Nee, ik zie niet echt een waarheid in deze uitspraak’, stelt Nasser Kalantar-Nayestanaki, professor in natuurkunde en kernenergie op de Rijksuniversiteit Groningen. ‘De afgelopen twee decennia was de bouwtijd van degene die gebouwd zijn inderdaad lang. Maar in plekken als China en Zuid-Korea is de bouwtijd van een kerncentrale binnen 5 jaar te realiseren, simpelweg door betere technieken. Het bedrijf dat betrokken is in Zuid-Korea bij kerncentrales bouwen, KNHP, is ook geïnteresseerd in het bouwen van twee nieuwe kerncentrales in Nederland.’ Dit kwam afgelopen jaar voort uit plannen van het kabinet om nieuwe kerncentrales te bouwen.
Dat het bouwen in Nederland te lang zou duren is in een vorm correct. ‘In Engeland bijvoorbeeld, daar werd 15 jaar gebouwd aan een kerncentrale. Maar de mogelijkheid op een snellere bouw is gewoon aanwezig’, stelt Kalantar-Nayestanaki. ‘Het is van belang dat Nederland open staat om naar innoverende technieken te kijken uit andere landen.’ Kalantar-Nayestanaki speculeert over waarom dit niet gebeurt: ‘Ik denk dat het concept kernenergie gewoon nog sentimenten oproept bij vele partijen, vooral in Europa. Als je praat over kernenergie denken vele al gauw aan uranium, waar atoombommen van worden gemaakt, en natuurlijk aan de verschrikkelijke ramp in Tsjernobyl. Dat sentiment zit denk ik bij de oudere generaties. We zijn ondertussen natuurlijk al verder op alle technische gebieden. Ik vraag ieder jaar in mijn colleges aan studenten: hoe kijken jullie tegen kernenergie aan? Er staan steeds meer mensen op die voor zijn.’
De kosten van een kerncentrale
In de EU pleitte Frankrijk de afgelopen jaren om kernenergie als een groene vorm van energie te labelen. Dit lukte uiteindelijk ook. Frankrijk is dan ook een voorbeeld van een land dat hun energie mede uit kerncentrales haalt. Omtzigt gebruikte dit als tegenargument in het debat met Timmermans, door te stellen dat dit een van de redenen is dat de Nederlandse energieprijzen zoveel hoger zijn. Kalantar-Nayestanaki verwijst omtrent kosten wederom naar de Zuid-Koreanen: ‘Zij bouwen de kerncentrales voor zo’n 2 á 3 miljard euro per gigawatt. Hetzelfde vermogen wordt in Hongarije geleverd voor 6 miljard. Dit is hét voorbeeld van hoe de bureaucratische hordes van de EU de technische vooruitgang tegen houden.’
Daarnaast stelde Timmermans in het debat dat het bouwen van kerncentrales van publiekgeld zou gaan gebeuren, en dat het miljarden zou gaan kosten. ‘Dat hangt er natuurlijk totaal van af van hoe een bestuur hun uitgaves inricht’, stelt Kalantar-Nayestanaki. Die financiële onduidelijkheid wordt ook beschreven in een beschouwing van econoom Jasper J. van Dijk. ‘Er worden zoveel extra procedures en rentes aan toegevoegd. Wat zou helpen is als de overheid garant staat, vanuit de bank, voor de bedrijven die het voor hen gaan bouwen. En daarnaast: zonnepanelen worden royaal gesubsidieerd, zelfs de fossiele industrie krijgt subsidie. Zo zou op hetzelfde niveau kernenergie kunnen worden gesubsidieerd’, voegt Kalantar-Nayestanaki daar aan toe.
Concluderend
‘Het argument van de heer Timmermans dat het allemaal te duur zou zijn voor de burgers is dus echt een argument om simpelweg te scoren’, concludeert Kalantar-Nayestanaki. Uit het gesprek met de kernenergiedeskundige valt dus wel duidelijk te veronderstellen dat de uitspraak van Timmermans niet waar is. Er zou meer vooruitstrevendheid moeten komen over kernenergie, waardoor moderne technologieën uit andere landen de bouw kunnen versnellen. Zo zou de weg naar goedkopere energie openliggen. Daarnaast zouden deze modernere, en dus ook goedkopere, instanties de energiecentrales kunnen bouwen, waarbij overheden en banken ervoor kunnen zorgen dat het financieel ook te doen is, doormiddel van garanties en subsidies.
GroenLinks-PVDA was niet bereikbaar voor een reactie
