Het experiment van geschiedenisdocent Ron Jones, bekend als het Derde Golf-experiment, onthult hoe snel mensen neigen naar gehoorzaamheid. Hoogleraar Joachim Duyndam wijst op de imitatie van menselijk gedrag en het gebruik van zondebokken als mechanismen die tot dictatoriale macht kunnen leiden.
We beschouwen de nazi’s uit de jaren 40 van de Tweede Wereldoorlog met diepe afschuw. Het is verbijsterend hoe mensen in staat waren om zulke gruwelijke daden te begaan en hoe een dictator als Hitler zo lang aan de macht was. Ron Jones, een geschiedenisdocent, wilde zijn leerlingen bewust maken van het menselijk gedrag hierin. Het blijkt dat we sneller gehoorzamen dan we vaak beseffen, zoals aangetoond in het Derde Golf-experiment dat werd uitgevoerd door deze middelbare schooldocent in zijn klas en vervolgens school.
Volgens oud sociologie docent Anne-Marie is iedereen invoelbaar hierin, alhoewel er mensen zijn die ook nee kunnen zeggen, “Niet iedereen zal meegaan, hoeveel heb je geleerd om naar je eigen innerlijke kompas te luisteren, wanneer je dat heel sterk geleerd hebt heb je kans dat je door hebt dat het niet klopt wat er gebeurt. Dit leidt wel tot eenzaamheid, de groep gaat door en jij hoort er niet bij.”
Hoogleraar humanistiek Joachim Duyndam geeft aan dat wij mensen mee willen doen of interesse in iets hebben wanneer de andere mens dat ook heeft. “Datgene wat aantrekkelijk wordt voor de ander hoeft niet altijd iets fijns of leuks te zijn, dat kan ook iets akeligs worden.” Duyndam verwijst naar de mimetische theorie van René Girard wanneer het komt tot dit onderwerp. “Na de eerste oorlog was er crisis in Duitsland en de schuld daarvan is gegeven naar een groep mensen. Hitler wist heel handig om te spelen met nationalisme, maar vooral de zondebok aan te wijzen, dat is dus heel duidelijk een zondebokmechanisme.” Het zondebokmechanisme houdt in dat een groep mensen of een persoon de schuld krijgt van iets, zodat het gevoel van falen weggewerkt is.
Luister hier naar de audio reportage
In de audioreportage is de volgende muziek gebruikt:
Crowander – Take it Back
https://freemusicarchive.org/music/crowander/from-the-piano-solo-piano/take-it-back/
CC BY-NC 4.0 DEED
