Afgelopen week claimde Adjiedj Bakas in een uitzending van Ongehoord Nederland dat binnen tien jaar de helft van de agenten met pensioen gaat. De trendwatcher en futuroloog beweerde dit in een gesprek over de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven. Aldus Bakas en een medespreker heeft de politie de mankracht niet om dit nu op te lossen, en ook niet in de toekomst.

Vergrijzing is al langere tijd een probleem bij de politie. In 2005 publiceerde het TNO een rapport over de gevolgen van vergrijzing bij de politie. Daarin schetsen ze het (dan nog) toekomstbeeld dat in 2015 zo’n 60% van de politieagenten 50 jaar en ouder is. In datzelfde rapport staat ook de verwachting dat met de vergrijzing van de politie de slagkracht en bedrijfsvoering van mindere kwaliteit zal worden. De pensioenleeftijd bij de politie is door de Regeling Vervroegde Uittreding  (RVU) 64 bij werknemers van de politie.

Dan terug naar 2015. In een rapport over de werving van nieuwe werknemers staat dat maar liefst 52% van de politiemedewerkers 45 jaar of ouder is. 25% daarvan is 55-plus. In een infograpic uit 2019 staat dat maar liefst 8.558 fte’s zestig jaar of ouder is. Ook staat in de infographic dat de gemiddelde leeftijd binnen de politie 45 is. In de recentste cijfers van het CBS in samenwerking met de politie in het ministerie van Justitie en Veiligheid staat dat de gemiddelde leeftijd op het moment van publiceren (31 december 2023) 44,1 is. Het aantal mensen in dienst is dan 64.240. De operationele sterkte, de mensen die het werk ‘uitvoeren’, ligt op 46.880. In het beheerplan van 2024-2028 staat dat het de bedoeling is dat zo’n 49.200 mensen operationeel zijn in 2028.

Wat zeggen de cijfers?

In de cijfers van het CBS staat niet alleen de omvang van het personeelsbestand, maar ook de demografische gegevens. Om de claim van Bakas te kunnen bevestigen of te weerleggen kijken we daarom naar de hoeveelheid operationele agenten, de mensen die het werk uitvoeren, en bijvoorbeeld de Wet Seksuele misdrijven gaan uitvoeren. Dat zijn dus volgens de recentste cijfers zo’n 47.000 mensen. In het personeelsbestand van het CBS staat dat 17.230 mensen die in het veld werken bij de politie 50 jaar of ouder zijn.

Ga je uit van de groep 55-plus, dan zit je op 11.440 mensen die binnen tien jaar de pensioengerechtigde leeftijd van 64 bereiken. Dat brengt ons na een simpele rekensom op 25,5% van de politiemacht die binnen tien jaar met pensioen gaat. Neem je de groep van vijftig jaar of ouder, dan heb je al een substantiële verandering en kom je uit op een percentage van 38,4% van de agenten die binnen nu en tien jaar mag stoppen met werken.

Voorzitter van politievakbond ANPV, Xander Simonis, reageert op deze claim: ‘Het zou zo maar kunnen dat dat aan de hand is, er gaat een heel groot gedeelte weg in de komende 5 jaar.’ Na hem de cijfers voorgelegd te hebben sluit hij zich aan bij de statistieken van het CBS: ‘40% is inderdaad een stuk reëler, die claim is veel te hoog. Ik schat zelf in dat het percentage rond de 35% zal liggen. We weten natuurlijk niks zeker, maar dat is wel wat ik inschat.’

Conclusie

Volgens de cijfers van het CBS kan je dus stellen dat de uitspraak van Bakas niet klopt. Aangezien de cijfers van het CBS in samenwerking met de politie zijn verkregen, zijn deze betrouwbaarder dan de uitspraak van Bakas, die nergens op gebaseerd lijkt te zijn.

Wat wel zeker is dat in ieder geval 11440 mensen, dus zo’n 25% van de politieagenten met pensioen kan gaan binnen tien jaar. Dat de uitstroom van mensen die met pensioen mogen groot is, wordt ook bevestigd door Simonis, die ook inschat dat de uitstroom zo rond de 35% zal liggen. Dat is in ieder geval 15% lager dan de helft die Adjiedj Bakas claimt, en dus kan je deze claim beschouwen als onwaar.

Reactie Adjiedj Bakas:

Op navraag van de bron van deze claim die gemaakt is door meneer Bakas via mail het volgende antwoord gegeven: ‘Ik hoorde het van een politieman. Is niet 10 maar 25 jaar. Sorry.’ Hieruit kunnen we opmaken dat de claim inderdaad niet correct is. Daarnaast zal, als je de agenten neemt die binnen 25 jaar met pensioen gaan uitkomen op een percentage van 60,7% komen. Binnen 25 jaar zal dus meer dan de helft van de agenten met pensioen gaan.