Afgelopen week zijn de verkiezingen in Slowakije gewonnen door de politieke partij SMER, onder leiding van Robert Fico. De partij heeft ongeveer een kwart van de stemmen gekregen. Robert Fico staat bekend als een pro-Russische politicus. In deze explainer wordt er uitgezocht of we bang moeten zijn voor een pro-Russische politieke koers in Slowakije, na de winst van de partij van Fico.

Robert Fico is geen onbekende politicus in Slowakije. Hij is inmiddels al tweemaal premier van Slowakije geweest, tussen 2006 en 2010 en tussen 2012 en 2018. Onder leiding van Fico is Slowakije toegetreden tot de eurozone, ondanks de kritiek over de Europese Unie die hij geregeld uit. Hij is in 2018 afgetreden, vanwege de moord op onderzoeksjournalist Ján Kuciak. De journalist onderzocht banden tussen adviseurs van Fico en de Italiaanse maffia.

De Europese Unie kijkt met zorgen naar de uitslag van de verkiezingen, vanwege de verandering van de politieke koers. Zo meent Fico dat niet Rusland, maar Oekraïne de oorlog is gestart. Ook wil hij stoppen met militaire steun aan Oekraïne, maar dit trekt Doktor László Marácz van de Universiteit van Amsterdam in twijfel. ‘We moeten eerst naar de Slowaakse positie kijken. Slowakije heeft eigenlijk alles al aan Oekraïne gegeven wat ze hadden en dus valt er niet zo veel te geven.’ Toch heeft de aftredende Slowaakse president Zuzana Čaputová een nieuw militair steunpakket tegengehouden. De aftredend president vindt het niet gepast om nu nog een pakket goed te keuren, omdat Fico tegen deze militaire steun is.

Vergelijking met Hongarije
Nu de verkiezingen door SMER zijn gewonnen wordt de vergelijking met Hongarije getrokken. ‘Fico heeft, toen hij premier was, goed kunnen samenwerken met president Orbán van Hongarije. Het zijn ook buurlanden, dus het ligt wat dat betreft voor de hand dat de lijn op sommige punten wordt doorgetrokken. We moeten niet op de zaken vooruitlopen, want we weten niet welke regering er komt. Mocht er een meerderheidsregering komen, dan ga ik ervan uit dat Slowakije een dissonant geluid gaat geven, net zoals Hongarije dat al doet,’ zo vertelt Doktor László Marácz.

Nuanceren
Ondanks dat de media spreekt van een pro-Russische koers, denkt Marácz daar anders over. ‘Tegenwoordig is alles zwart of wit en is er geen nuancering. Als je voor vredesbesprekingen bent, dan ben je opeens voor Rusland. Ik kan mij ook voorstellen dat er een derde positie is waarin je je afvraagt of het rationeel haalbaar is. Er wordt namelijk geen terreinwinst geboekt, maar voor wat je leest en hoort is dat er wel veel Oekraïense militaire slachtoffers vallen. Is dat nog verantwoord voor iets wat niet zoveel oplevert?’

Toch pro-Russisch
Toch is het dan wel opvallend dat hij in zijn verkiezingscampagne zegt dat hij wil stoppen met militaire steun aan Oekraïne, dat hij het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne tegen wil houden en tegen sancties voor Rusland is. Daarnaast stemde Fico tegen sancties tegen Rusland in 2014, hij beweert dat niet Rusland, maar Oekraïne de oorlog is begonnen, hij erkent Kosovo niet als staat en ten slotte bestempelt hij een campagne van de NAVO voor militaire steun voor Oekraïne als inmenging in de verkiezingen.

Concluderend weten we nog niet wat de politieke koers in Slowakije gaat zijn, en zal de tijd het dus moeten leren. Wel weten we dat Robert Fico pro-Russisch man is, en kan Slowakije bij een meerderheidsregering dwars gaan liggen in de Europese Unie.

In deze explainer wordt er uitgelegd wat de Europese Unie van de uitslag vindt, en wat de toekomstige politieke koers van Slowakije zal zijn.

Bron: commons.wikimedia.org – Kiewiev – Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication

Bron: commons.wikimedia.org – Igec133 – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International

Bron: commons.wikimedia.org – Steven Lek – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0

Bron: commons.wikimedia.org – DrAndreSilv – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International

Bron: commons.wikimedia.org – TagMorgan – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International

Bron: commons.wikimedia.org – Ashok Kumar Mandal Bangladesh – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0

Bron: commons.wikimedia.org – alexbabo at Clker – Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication

Bron: commons.wikimedia.org – UK Government – Creative Commons Attribution 2.0 Generic