Amsterdam Airport Schiphol is een centrale hub en de grootste luchthaven van Nederland. Met een gemiddelde van 1364 vluchten per dag is het een belangrijke speler in de Europese luchtvaart. Recentelijk heeft Schiphol de aandacht getrokken vanwege lange wachtrijen, uitbreidingsplannen en financiële ondersteuning van de overheid. Echter, een bewering in een artikel van ‘change.inc,’ geschreven door Hannah van der Korput, heeft veel aandacht getrokken: dat 40% van de vluchten van en naar Schiphol een bestemming binnen 800 kilometer heeft. Ons onderzoek onthult dat deze bewering te simpel is en te weinig onderbouwd.
Op 19 oktober publiceerde het economische nieuwsplatform ‘change.inc’ een artikel waarin werd gesteld dat treinen tegen 2030 de meeste vluchten op Schiphol zouden kunnen vervangen. Dit werd gebaseerd op een verwachting van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), dat valt onder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het is echter belangrijk op te merken dat het 59 pagina’s tellende KiM-onderzoek, dat herhaaldelijk werd aangehaald in het artikel, niet eenmaal verwees naar het percentage vluchten binnen een straal van 800 kilometer. Jaap Steensma, de persvoorlichter van staatssecretaris Heijnen, bevestigde: “De claim is juist, maar ik heb het artikel opnieuw gelezen en deze uitspraak komt niet van de KiM-onderzoeker.”
Ook Schiphol zelf reageerde bondig op de bewering van de schrijfster: “De 40% die in het verhaal wordt beschreven, klopt.” Echter, overtuigend bewijs uit de documenten van Schiphol liet al meerdere dagen op zich wachten. Bovendien konden ‘change.inc’ en auteur Hannah niet reageren op onze vragen.
Hoogleraar transportbeleid Bert van Wee gaf aan dat hij ergens eerder over de bewering had gelezen, maar wilde er geen volledige goedkeuring aan geven. Desondanks benadrukte hij de waardevolle inzichten die het KiM-onderzoek biedt in de potentie van treinreizen als alternatief voor korte-afstandsvluchten. Hij stelde dat het onderzoek de rol van beleidsmakers, vervoerders en infrastructuurbeheerders benadrukt om deze veranderingen te stimuleren en een belangrijk punt maakt over duurzame mobiliteit in de toekomst.
Greenpeace, een milieuorganisatie, voerde een rapport, uit dat aantoonde dat meer dan 44,5% van de vluchten vanaf Schiphol een afstand van niet meer dan 750 kilometer heeft. Echter, het is van cruciaal belang te beseffen dat deze gegevens afkomstig zijn uit een rapport van november 2019, terwijl de bewering die we onderzoeken in oktober 2023 is gepubliceerd. In de tussentijd hebben belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden, waaronder de COVID-19-pandemie en langdurige personeelstekorten, die de geldigheid van oudere gegevens in twijfel trekken.
Conclusie
De bewering van Hannah van der Korput dat 40% van de vluchten van en naar Schiphol binnen een straal van 800 kilometer vallen, lijkt te eenvoudig en onvoldoende onderbouwd te zijn om als vaststaand feit te worden beschouwd. Hoewel het artikel verwijst naar een onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), bevat dit onderzoek geen specifieke cijfers die deze bewering ondersteunen. Uit het rapport van Royal HaskoningDHV, in opdracht van Greenpeace, blijkt wel dat meer dan 44,5% van de vluchten vanaf Schiphol binnen een straal van 750 kilometer vallen. Dit rapport dateert echter van november 2019, terwijl de bewering in oktober 2023 is gepubliceerd. Gezien de veranderlijke aard van de luchtvaartindustrie en de invloed van aanzienlijke gebeurtenissen, vereist dit onderwerp nader onderzoek om de bewering te bevestigen of weerleggen.
