In de wereld van uitvaarten, waar de meeste ceremonies een serieuze en ingetogen toon aanslaan, vormen Surinaamse begrafenissen een levendig feest. Voor de Afro-Surinaamse gemeenschap is de dood geen somber afscheid, maar eerder een viering van het leven en een overgang naar de hemel.
Het rituele proces dat deze gemeenschap hanteert, onthult een kleurrijk scala aan tradities en zorgvuldig uitgevoerde rituelen. Pastor Ricardo Lemmer, een vooraanstaand figuur in de Afro-Surinaamse gemeenschap, deelt inzichten over de benadering van het overlijdensproces. “We treden op in de eerste fase, het ziekteproces. Het kan allerlei vormen van ziekte zijn. Dan komen we in beeld met gebed, zalving en ondersteuning van de familie,” legt hij uit. Dit markeert het begin van de betrokkenheid, waarbij rituelen als het bewassen en het bedienen van de overledene met diverse kruiden en balsems een centrale rol spelen.
De rituele wassing is een langdurig proces uitgevoerd door leden van een wasvereniging. Alcohol en kruiden worden gebruikt om het lichaam te behouden, terwijl de familie aanwezig is en gezangen en gebeden het ritueel begeleiden. Na deze wassing wordt de overledene begeleid naar een aula, waar een dominee de afscheidsdienst leidt. “De laatste zorg noemen wij voorwerk,” voegt pastor Lemmer toe, ik heb “waarin de overledene wordt behandeld op het gebied van kleding, reiniging en hygiëne.”
Naast deze rituelen spelen speciale dragers een opvallende rol. Deze dragers tillen de kist met de overledene op hun schouders en dragen deze naar de laatste rustplaats. Zo kan de overledenen nog één enkele keer boven iedereen uit torenen. De dragers voegen een fysieke en symbolische dimensie toe aan de ceremonie, dit gaat gepaard met veel dans en zang.
Deze diverse mix van rituelen weerspiegelt de diepe culturele en religieuze diversiteit van Suriname, waarbij respect voor tradities en zorg voor de overledene centraal staan. Luister onderstaande reportage waarin Ricardo Lemmer dieper ingaat op de rituelen en gebruiken van de afro Surinaamse begrafenissen.
