De Mexicaanse Dag van de Doden, beter bekend als ‘Día de los Muertos’, vormt een eeuwenoude traditie die diep verankerd is in de Mexicaanse cultuur. Wat begon als een familiereünie om overleden familieleden te eren, is door de jaren heen flink veranderd. Van een rustig samenzijn naar een wereldwijd feest. Hoe is deze verandering ontstaan?
Het verhaal van de Mexicaanse Dag van de Doden begint ver terug in de geschiedenis, naar de Azteekse, Tolteekse en andere Nahua-beschavingen. Zij hadden al de gewoonte om hun overledenen te herdenken en te eren, meldt National Geographic. Vroeger werd het feest oorspronkelijk gevierd in de zomer. Na de Spaanse kolonisatie werd het echter verschoven naar begin november om te synchroniseren met de katholieke feesten van Allerheiligen en Allerzielen. Zo ontstond een mix van inheemse en christelijke tradities.
Op 1 en 2 november kwamen families oorspronkelijk samen om op intieme wijze hun overleden dierbaren te eren tijdens de Dag van de Doden. Ofrendas, een soort altaars, werden opgetrokken met foto’s, voedsel, en persoonlijke bezittingen van de overledenen. Bezoeken aan kerken en begraafplaatsen waren gebruikelijk, en kaarsen werden ontstoken om de zielen van de overledenen te vergezellen.
In de loop der tijd is de viering veranderd. De Dag van de Doden is nu meer een groots spektakel geworden dan het rustige ritueel dat het ooit was. Steden, niet alleen in Mexico maar overal ter wereld, organiseren nu enorme parades en festivals. Ook begint de Mexicaanse viering steeds meer overeenkomsten te vertonen met Halloween. Een van de oorzaken hiervan is, volgens de Mexicaanse Día de los Muertos-enthousiasteling Sergio Cruz, dat de twee feesten heel erg dicht bij elkaar vallen. Halloween valt op 31 oktober en Día de los Muertos op 1 en 2 november. Hij ziet het Mexicaanse feest steeds commerciëler worden. “Ik ben er niet zo blij mee. Ik vind de viering heel intiem en heel speciaal. Als er meer commerciële aspecten aan komen, wordt dat gevoel minder,” vertelt Cruz
Ook Mexico-correspondent Joost de Vries ziet dat de twee viering samenkomen, maar toch zijn er nog altijd veel verschillen. “Mensen staan nog steeds op die dag echt eventjes stil staan bij hun eigen geliefden en de mensen die zij zijn verloren. Het gaat dan weer verder dan Halloween. Halloween heeft de dag nog niet overgenomen, gelukkig.”
De Dag van de Doden zorgt bij de Mexicanen voor een luchtigere en feestelijkere benadering van de dood dan in Nederland. Kijken Mexicanen ook anders naar de dood. Luister de audioreportage hieronder waarin Sergio Cruz en Carolina Maya vertellen over wat deze bijzondere viering kan betekenen voor Mexicanen.
Music: Cada Minuto Cuenta (Every Minute Counts) by Justin Allan Arnold
Free download: https://filmmusic.io/song/11821-cada-minuto-cuenta-every-minute-counts
Licensed under CC BY 4.0: https://filmmusic.io/standard-license
