“Vrouwen staan nog vaak voor een dilemma: kiezen tussen je baby of je baan”, zegt Pascal Besselink, van Juridische dienstverlening DAS. Bij DAS werden er in 2023 ruim 130 zaken gemeld voor juridische hulp in een arbeidsgeschil die gerelateerd waren aan een zwangerschap. Dit noemen we ‘zwangerschapsdiscriminatie’ en is nog steeds een terugkerend probleem volgens Besselink. En dit klopt helemaal. 

Er is sprake van zwangerschapsdiscriminatie als een werknemer gediscrimineerd en benadeeld wordt omdat ze zwanger is, net moeder is geworden of een (mogelijke) kinderwens heeft. Dit kan leiden tot genderongelijkheid op de werkvloer. Zwangerschap en moederschap mogen niet in het nadeel van de werknemer zijn. Dit uit zich vaak wel al bij een sollicitatie, promotie, beoordeling, contractverlenging of  contractbeëindiging. 

College voor de Recht van de Mens

Een melding van zwangerschapsdiscriminatie kan je doen bij het College van de Recht van de Mens. Zij deden hier in 2020 onderzoek naar. Hoewel daar uit bleek dat maar liefst 43% van de zwangere werknemers te maken krijgt met zwangerschapsdiscriminatie, weet maar een derde van hen hun ervaring te herkennen als discriminatie. “Als zwangere vrouw ben je al kwetsbaarder, dus als zoiets je overkomt dan kiezen vrouwen vaak niet voor dat moment om het aan te kaarten.” vertelt econoom Sophie van Gool. Van Gool is expert in de loonkloof tussen man en vrouw en genderongelijkheid op de werkvloer. In 2023 kreeg het College voor de Recht van de Mens 392 meldingen van discriminatie op grond van geslacht. De helft daarvan had betrekking op zwangerschap. Hieruit blijkt dat zwangerschapsdiscriminatie een probleem blijft. 

Babyboete

En de werkende vaders? Krijgen zij ook een negatievere behandeling door hun zwangere vrouw? Niets is minder waar. Volgens de babyboete, de economische boete die vrouwen treft na het krijgen van een baby, krijgen moeders in het verloop van zeven jaar 46 procent minder inkomen. Bij vaders daalt dit met nul procent. “Voor vaders is er soms zelfs een positief effect (‘The fatherhood bonus’), omdat ze dan worden gezien als betrouwbaar en verantwoordelijk. Als ze een gezin krijgen is de realiteit dat ze juist een loonsverhoging krijgen, omdat ze nu voor het gezin moeten zorgen. Dat werkt dus voor vaders juist de andere kant op.” vertelt van Gool.

Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie

In 2020 werd de wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie voorgesteld.  Gelijke kansen op de arbeidsmarkt zijn namelijk lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. De regering wilde met dit voorstel de norm onderschrijven dat bij werving en selectie geen discriminatie mag plaatsvinden. De Tweede Kamer heeft het voorstel op 14 maart 2023 aangenomen. “Zwangerschapsdiscriminatie gebeurt nog steeds veel. Het is allang verboden, maar het moet gewoon veel beter worden gehandhaafd.” vertelt van Gool. “Ook een gebrek aan kennis over de rechten van de vrouw zie ik veel. Bijvoorbeeld de wettelijke plicht van gelijk loon voor gelijk werk.” Hierdoor weten werkgevers vaak ook niet hoe ze moeten handelen.