Frank van Leeuwen, presentator van Goedemorgen Nederland, claimt in de uitzending van 21 maart dat bewoners met een groene tuin minder bij de dokter komen met depressie. Uit een onderzoek van de Wageningen University & Research en het Nivel blijkt dat het hebben van een groene tuin inderdaad voordelen kan hebben op je gezondheid. Maar dat mensen minder bij de dokter komen met depressieklachten, dat klopt niet helemaal, blijkt na een factcheck.  

Onderzoek 

In februari 2023 heeft Wageningen University & Research (WUR) en het Nivel een onderzoek gepubliceerd over de relatie tussen het hebben van een tuin en de gezondheid van bewoners. Uit dat onderzoek blijkt dat een groene tuin niet alleen goed is voor klimaatadaptie en biodiversiteit in steden, het lijkt ook een goede invloed te hebben op de gezondheid en het welzijn van bewoners. Tuinbezitters hebben namelijk minder vaak last van bijvoorbeeld darminfecties, hartziekten, beroerte en ADHD.  Maar het onderzoek laat geen duidelijk verband zien tussen het hebben van een tuin en een positieve invloed op depressie.  

21 typen aandoeningen zijn in het onderzoek onderscheiden, waar depressie er een van is. Om verbanden te kunnen leggen tussen de klachten en het hebben van een groene tuin, hebben de onderzoekers enerzijds gekeken naar patiëntendossiers van huisartsen. Die gezondheidsgegevens zijn bijeengebracht in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, een gezondheidszorgdatabase. Anderzijds hebben ze gekeken naar de groenkaart die ontwikkeld is om de woonomgeving in beeld te brengen. Deze kaart is gebaseerd op digitale luchtfoto’s en is gecheckt met behulp van onafhankelijke databronnen zoals gegevens van gemeenten.  

Uitkomst 

In tabel S.1 van het onderzoek van de WUR en het Nivel zie je een overzicht van verbanden tussen tuinbezit en de 21 aandoeningen. Bij depressie wordt echter geen significant verband geconcludeerd bij het hebben van een grote tuin. “Bij depressie vonden we maar een matig strenge relatie,” aldus Sjerp de Vries, projectleider bij Wageningen Environmental Research (WENR) en medeonderzoeker, “daar moest je wel behoorlijk wat tijd van hebben voor lagere klachten.” Het is dus niet zo dat mensen met een groene tuin minder bij de dokter komen voor depressie, want dit is lastig aan te tonen.  

Naast deze lastig vindbare verbanden zijn er ook duidelijke verbanden. De kans dat iemand bij de huisarts geregistreerd staat als lijdend aan een beroerte of hersenbloeding is onder tuinbezitters zo’n vijftien procent lager, blijkt uit het rapport van de WUR en Nivel. Toch is het vinden van verbanden lastig bij het uitvoeren van zo’n onderzoek. “Het is een dwarsdoorsnede onderzoek. Het gaat om verbanden die zijn aangetoond, en hiervan kan je niet honderd procent zeker zeggen dat het helemaal een oorzaak–gevolg verband is. Het vaststellen van een verband is veel lastiger omdat we allerlei dingen tegelijkertijd één keer hebben gemeten.” 

In een eerder onderzoek van de WUR werd al onderzocht of er een verband is tussen de hoeveelheid groen in een woonomgeving en de gezondheid van bewoners. Hieruit bleek ook dat contact met de natuur voor meer geluk zorgt en stress vermindert. Het bevordert vitaliteit, creativiteit en het stimuleert ontmoetingen tussen mensen. Dit was een van de aanleidingen om het andere onderzoek te starten.