Die claim werd afgelopen maandag gedaan in een artikel van NU.nl. Het is deze week de Verspilling vrije Week. Een week waarin extra aandacht wordt besteed aan het verspillen van voedsel in de horeca. Uit recent onderzoek van de Rabobank blijkt dat de verspilling van voedsel al gezakt is met 5 miljoen kilo. Door deze vooruitgangen kom je dichter bij het belang om het welzijn en de natuur te bevorderen. Erg voordelig, maar het tegengaan van voedselverspilling kent niet ‘alleen maar’ voordelen. In deze factcheck zoeken wij dat voor je uit.
Bewering: Het tegengaan van voedselverspilling kent alleen maar voordelen.
Oordeel: Onwaar.
Bron van de bewering
Afgelopen maandag verscheen het artikel van NU.nl met de kop: Horeca verspilt minder voedsel om kosten te drukken, vooral hotels zijn zuiniger. In het hele artikel wijst het zich erop dat het tegengaan van voedselverspilling in de horeca zorgt voor vooruitgang. Deze verklaringen zijn in wezen correct. In dit artikel sprak Jos Klerx, sectormanager van horeca, toerisme en recreatie, zich uit over dit onderwerp: “Het tegengaan van voedselverspilling kent alleen maar voordelen”, quote hij. Na een verdiepende research, is er in deze factcheck vastgesteld dat zijn bewering niet helemaal klopt.
In cijfers
Horeca kampt al jaren met het probleem van voedselverspilling. Bij een overmatte aan inkopen van ingrediënten bederft dit op den duur en kan dit niet meer worden benut. Weggooien dus. Uit jaarlijkse metingen van onderzoekers van de Rabobank blijkt desondanks toch een vooruitgang als het gaat om voedselverspilling. De voedselverspilling is ten opzichte van het jaar 2019 met 9 procent gedaald. Echter gaat 55 miljoen kilo per jaar wél nog de prullenbakken van restaurants in. Als we naar de verspilling in heel Nederland kijken, verspillen we met z’n allen 2 miljard kilo per jaar (Monitor Voedselverspilling door WUR).
Voordelen
Het tegengaan van voedselverspilling kent zijn voordelen. Gezamenlijk streeft de Nederlandse organisatie Samen Tegen Voedselverspilling naar een belangrijke mijlpaal door de voedselverspilling met de helft te verminderen. Dit met als doel het behalen van Sustainable Development Goal 12.3. Het verminderen van voedselverspilling draagt bij aan een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Ongeveer een derde van de totale wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is afkomstig uit voedselsystemen. De transport van voedsel alleen is al verantwoordelijk voor 4,9 procent van deze uitstoot. “Alles wat de horecaondernemer niet inkoopt, hoeft hij niet te verspillen”, licht Klerx toe. “Daardoor zakt het aantal in transport en dat kan in de toekomst ook voordeling zijn.”
Door wereldwijd geen voedsel te verspillen besparen we 1,4 miljard hectare aan land en 250.000.000.000.000 liter aan water. Dat is 250 biljoen liter. Het verminderen van voedselverspilling levert ook voordelen op voor huishoudens: jaarlijks bespaar je per persoon zo’n 138,- euro als je minder verspilt. “Het tegengaan van voedselverspilling is iets positiefs, zowel voor het klimaat als voor de portemonnee. Het betekent wel gedragsverandering bij alle partners in de keten. Dat is natuurlijk niet zo makkelijk”, laat Samen Tegen Voedselverspilling in een schriftelijke verklaring weten.
Toch een keerpunt
Het tegengaan van verspilling kent veel voordelen, maar nadelen komen er ook bij kijken. Het tegengaan van voedselverspilling kost bij de producent nieuwe investeringen in bijvoorbeeld nieuwe technologieën. Op financieel gebied kan het voorkomen van verspilling ook financiële druk veroorzaken. Ook kan je het ene probleem verhelpen door er een nieuw probleem toe te voegen. Denk bijvoorbeeld aan de doosjes waar je eten in kan meenemen na je bezoek in een restaurant. Dat houdt inderdaad voedselverspilling tegen, maar de transport en het produceren van deze doosjes kost ook weer de nodige uitstoten en grondstoffen.
Als we blijven bij de financiën en de horeca, komen hier ook nadelen voor de personeelsleden bij kijken. “Je moet als horecaondernemer wel een bepaalde interventie doen. Er moet aandacht voor voedselverspilling worden gevraagd en personeel moet ervoor worden opgeleid. Dat is lastig met het huidige personeelstekort”, aldus Klerx. Hiermee spreekt Klerx zijn eigen claim tegen. Het verminderen van voedselverspilling kan ook nog eens leiden tot veranderingen in consumentengewoonten en -verwachtingen. Consumenten zijn gewend een overvloed van keuze in producten te hebben. Bij het verminderen van deze beschikbaarheid voorkom je voedselverspilling, maar dat roept wel de mogelijk weerstand op.
Eindoordeel
Ondanks deze mogelijke nadelen wegen de voordelen van het tegengaan van voedselverspilling meestal zwaarder. Terugkomend op de claim, is deze bewering na enige research toch onwaar. Het tegengaan van voedselverspilling zorgt voor minder uitstoot in broeikasgassen, het besparen van water en we houden per persoon bijna 140,- euro per jaar over. Dit draagt bij aan een duurzamere voedselproductie en vermindert milieuschade, wat op lange termijn gunstig is voor zowel de planeet als de samenleving. De bewering dat het tegengaan van voedselverspilling ‘alleen maar’ voordelen heeft, is onjuist. Het investeren in nieuwe technologieën leidt tot financiële druk en kleinschalig inkopen van producten kan weer leiden tot weerstand onder consumenten.
Met andere woorden, het verminderen van voedselverspilling heeft niet uitsluitend positieve gevolgen. Het heeft zowel positieve als negatieve aspecten die moeten worden aangepakt. Nochtans zijn de positieve gevolgen overheersend. Verander de woorden ‘alleen maar’ in ‘voornamelijk’ en de claim zou beoordeeld worden als waarheidsgetrouw. In dit geval echter niet.
