Recent publiceerde Forum Voor Democratie haar verkiezingsprogramma, als voorbereiding op de Tweede Kamerverkiezingen die in november gehouden worden. In het aangediende document beweert de partij dat het stikstofprobleem niet bestaat. Een conclusie die te kort door de bocht is, blijkt uit verschillende bronnen en wetenschappelijk onderzoek.
Net als veel andere politieke partijen de aankomende periode, is FVD druk bezig met het duidelijk maken van de standpunten van de partij. Op bladzijde 84 van het net uitgebrachte verkiezingsprogramma, staat de volgende uitspraak: ‘Het stikstofprobleem bestaat niet’. Rick de Vries, FVD-fractievertegenwoordiger in de Haagse gemeenteraad, bevestigt deze bewering. “Wij geloven als partij inderdaad niet in het stikstofprobleem. De reden daarvoor is dat het ‘stikstofprobleem’ in Nederland volgens ons gebaseerd is op modellen, in plaats van echte metingen. Af en toe worden metingen gedaan, maar die worden dan niet doorgevoerd in de berekening van het model.”
“Complete onzin”, volgens Wieger Wamelink, ecoloog aan Universiteit Wageningen. “De meetmodellen van het RIVM die Forum ontkent, met verzamelnaam AERIUS, zijn van 2020 tot 2022 onafhankelijk onderzocht door de Universiteit van Amsterdam. Rondom een boerderij is tijdens het onderzoek gemeten hoeveel uitstoot er neerslaat in omliggend gebied, ook wel ‘depositie’ genoemd”. Recent zijn de uitslagen van het betreffende onderzoek gepubliceerd, die benadrukken volgens Wamelink juist hoe accuraat de meetmodellen zijn. “De bewering dat de maatstaf voor het stikstofprobleem niet zou kloppen, is dus ook niet correct.”
Dat er dus wel degelijk veel stikstof in de lucht aanwezig is en neerslaat, is voor de ecoloog niet onbekend. “Een partij als FVD kan er natuurlijk voor kiezen om natuur geen prioriteit te maken, maar in Nederland worden de eerste gevolgen van het stikstofprobleem al zichtbaar. Als eerste ontstaat er door verspreiding van bijvoorbeeld mest meer nitraat en ammonium in de grond. Ook wordt de pH-waarde lager, waardoor de grond zuurder wordt. Dit zijn twee dingen die gewoon meetbaar zijn, dus ontkennen kan bijna niet.”
In principe is de aanwezigheid van mest niet het probleem, legt Wamelink uit. “Het probleem is dat sommige planten door deze stoffen harder gaan groeien dan andere. Neem bijvoorbeeld brandnetels of bramen. Doordat deze planten sneller groeien dan andere, verdwijnen de zwakkere soorten naar de achtergrond, waardoor ze zullen uitsterven. Op dit moment zien we dit massaal gebeuren in Nederland.” Door het verdwijnen van plantensoorten raakt volgens Wamelink de ecologische kringloop uit balans. “Simpelweg zijn verschillende plant- en diersoorten gewoon nodig voor een goed gebalanceerd ecosysteem. Als er nog maar een paar soorten in het systeem zitten, hoeft er maar iets kleins te gebeuren om het helemaal in te laten storten.”
Met de stikstofuitstoot, en de negatieve gevolgen ervan, beïnvloeden we niet alleen de natuur in Nederland. “Het is zo dat de ammoniak uit stikstofuitstoot, door bijvoorbeeld boerderijen, heel lokaal neerslaat. Als je die stof hier uitstoot, merk je ook hier de gevolgen. Bij nitraat is het een ander verhaal, dat kan wel duizenden kilometers afleggen en dan pas neerslaan. Met de uitstoot beïnvloeden we dus niet alleen ons eigen land, maar ook de landen om ons heen. Nog meer problematiek”, stelt Wamelink.
Uit de antwoorden van ecoloog Wieger Wamelink, en het onderzoek van Universiteit Amsterdam is wel degelijk te concluderen dat hoge stikstofuitstoot en de negatieve gevolgen daarvan aan de orde van de dag zijn. Het is een feit dat de natuur niet ieders prioriteit is, maar met de merkbare gevolgen die op dit moment ontstaan is actie nodig. Kortom, het stikstofprobleem bestaat wél.
