Erwin van Asselt is de oprichter van Buurtmaaltijden, een stichting gevestigd in Overvecht die zich sinds de Coronapandemie bezighoudt met warme en gezonde maaltijden bezorgen bij de aller kwetsbaarste en meest geïsoleerde buurtbewoners. In 2020 werd Buurtmaaltijden de winnaar van de Vrijwilligersprijs Utrecht, en 2021 hebben ze zelfs de Nationale Vrijwilligersprijs mogen ontvangen van minister Hugo de Jonge. Meer dan vier jaar later zijn ze uitgegroeid tot een van de bekendste initiatieven van Utrecht, en zijn ze zelfs te zien in een aflevering van het programma Zin In Morgen op de NPO.

Hoe bent u op het idee gekomen voor Buurtmaaltijden?

“Buurtmaaltijden is ontstaan tijdens Corona. Buurtcentrum De Boog, waar ik destijds als vrijwilliger werkte, moest net als heel veel andere gemeenschappelijke ruimtes dicht vanwege de pandemie. Toen zijn we vanaf het eerste moment gaan denken van oké, maar als de mensen niet naar het buurthuis mogen komen, kunnen wij het buurthuis dan naar de mensen brengen? En dat zijn we eigenlijk vanaf de allereerste dag van de lockdown gaan doen. We hebben eten opgehaald bij lokale restaurants hier in het centrum, en zo zijn we de eerste pakketten gaan rondbrengen. Door eten te brengen hadden we een soort van loophole. Het draaide dus ook niet echt om de maaltijden zelf. Die maaltijden waren eerder een middel om in contact te komen met die meest kwetsbare doelgroep die tijdens corona niet naar ons konden komen.”

Hoe weten jullie of iemand in een geïsoleerde groep zit, en dus bij wie je moet bezorgen?

“We hebben een community manager die in contact staat met 137 professionals hier in de wijk. Die professionals staan dan weer in contact met andere mensen en die vertellen allemaal aan elkaar door wat wij doen en wat wij kunnen en willen betekenen voor de mensen uit de wijk. Onder andere op die manier krijgen we veel aanmeldingen binnen.”

Tegenwoordig koken jullie ook zelf in het buurthuis en kunnen mensen hier komen eten. Waarom zijn jullie naast het bezorgen ook mensen gaan ontvangen?

“Het bezorgen doen we eigenlijk alleen om de meest geïsoleerde doelgroep te bereiken. Dus dat zijn de gevallen die echt alleen maar contact hebben met zorgprofessionals en mensen aan de kassa. En kijk, een kenmerk van eten is natuurlijk dat het heel erg verbindt. Op het moment dat je mensen bij elkaar brengt creëer je een gemeenschap waar uit zichzelf weer nog veel meer ontstaat. Dus in plaats van die maaltijd alleen opeten heb je opeens een vriendin waar je samen mee kan zitten. We zien ook echt dat er steeds meer groepjes van bijvoorbeeld ouderen ontstaan die wekelijks terugkomen. Er gaat veel meer open op het moment dat je mensen bij elkaar weet te brengen, en dat willen wij zo veel aan bijdragen waar kan.”

Moeten mensen betalen om bij jullie te kunnen eten?

“Ja, we vragen nu een bijdrage van twee euro. Je ziet dat dat op zich wel goed te doen is, maar toch ook dat er mensen daardoor niet hiernaartoe kunnen komen. We denken wel het liefst in mogelijkheden, dus op het moment dat iemand vrijwillig iets bijdraagt aan ons initiatief mag die ook gewoon gratis mee eten. Kijk, we zitten hier in een locatie van de gemeente waar we gratis gebruik van mogen maken, en er zijn geen personeelskosten in de keuken omdat wij draaien op vrijwilligers. Mensen betalen echt alleen voor de ingrediënten. En omdat we dat op grote schaal inkopen valt het vaak wel mee. Dan kom je inderdaad ergens tussen de een en twee euro vijftig uit.”

Hoe gaan jullie om met mensen die misschien slecht of helemaal geen Nederlands spreken, maar hier wel graag willen zijn?

“Vanuit de inburgering krijgen we best veel mensen doorgestuurd voor begeleide vrijwilligerswerkplekken. En daarin zijn we nog wel zoekende hoe we dat het beste kunnen vormgeven. We zien de meerwaarde van die mensen die hier komen om deel te nemen, maar sommigen moeten vanuit een inburgeringsopdracht verplicht vrijwilligerswerk doen. Ja, vanwege die verplichting is het soms minder succesvol. Dat is best lastig af en toe. Op dat vlak zijn we nog een beetje aan het zoeken.”

Jullie zijn tegenwoordig ook actief in een asielzoekerscentrum. Is dat samen met de gemeente opgezet?

“Ja Pahut, dat is een asielzoekerscentrum waar we nu zitten. Dat gaat inderdaad samen met de gemeente, dus daar ligt dan een maatschappelijke opgave. Bij Pahut is er de opgave om meer contact te creëren met de wijk. Om veel meer die brug in te slaan tussen de wijkbewoners en de bewoners daar, want er hangt toch vaak een negatief imago aan een azc. Maar juist op het moment dat je eten als verbindende factor gebruikt kan er een opening tot een gesprek ontstaan, en dus een opening tot meer verbinding met elkaar.”

Alles onder de streep bij elkaar opgeteld, gaat het hier dan om het eten? Of toch om de mensen?

“Nee, we hebben een hele duidelijke impact missie, en dat is dat we eten willen gebruiken als middel om mensen met een afstand tot de samenleving weer mee te laten doen. Het draait om de buurt en niet om de maaltijden.”

Bekijk hier de reportage van Bram Kockelmann, die een dag aanwezig was bij Buurtmaaltijden in buurtcentrum De Boog.