De afgelopen jaren was plots een trend te zien in het nationale Nederlandse aardgasverbruik. Dat aardgas een vrijwel onnodig vervuilende vorm van energie is, wisten we al. Maar plots maakten we op nationale schaal veel minder gebruik van de brandstof dan voorheen en in sommige gemeentes was deze vermindering aanzienlijk groter dan in andere. Hoe kwam de forse vermindering van aardgasverbruik op gang en hoe realiseerde we dit?

Aardgas is een fossiele brandstof die wordt gewonnen vanuit een diepe laag in onze aardkorst. Ook in ons eigen land wordt er veel aardgas gewonnen sinds in 1943 olievelden worden gevonden. Al gauw worden de eerste huizen aangesloten op aardgas wat er voor zorgt dat we sindsdien erg afhankelijk zijn van deze fossiele stof. Een gedeelte van het gebruikte aardgas wordt binnen de landsgrenzen gewonnen maar ook een groot deel komt van buitenaf. Kwam van buitenaf; kunnen we beter zeggen want deze import van fossiele brandstoffen maakte ons land afhankelijk en dat wilde we, een aantal jaar terug, plots beslist niet meer zijn.

Oorlog

Toen Rusland begin 2022 Oekraïne binnenviel leidde dit tot sancties vanuit de Europese Unie. Rusland reageerde hierop door de gasprijzen flink op te voeren en aangezien zo’n 15 procent van de gebruikte Nederlandse aardgas hier vandaan kwam, was er verandering nodig. Niet alleen werd het ons land veel duurder, ook konden we niet afhankelijk zijn van een land dat plots een oorlog startte. En zo kwam er een noodplan dat door middel van coalitition of the willing 15 procent minder gas te verbruiken.

Deze coalition of the willing is een plan wat bestaat uit samenwerking tussen verschillende landen maar ook tussen bedrijven en overheden. ‘Het initiatief bestaat uit het vinden van partijen die met elkaar willen samenwerken om zo gas te besparen, al is het om duurzaam of onafhankelijk te zijn of zelfs om te verdienen. Overheden, belangengroepen en het bedrijfsleven werken samen en bereikten zo binnen het eerste jaar het streven van 15 procent minder gas al.’ Aldus directeur van actienetwerk GasTerug Raymond Israël. ‘Eigenlijk hadden we al jaren terug drastisch moeten besparen op ons aardgasverbruik. Helaas bleek er een oorlog nodig te zijn om dit pas te realiseren.’ Verder is Israël trots wanneer ook hij naar de statistieken kijkt. ‘De daling in het aardgasverbruik die we nu zien, hopen we samen met gemeentes en overheden, gewoon door te zetten.’

Utrecht aardgasvrij

Voor een plaatselijke vermindering in aardgasverbruik stelde gemeente Utrecht een plan op om gehele wijken volledig aardgasvrij te maken. Zo is het plan de wijk Overvecht in 2030 al geheel aardgasvrij te maken. Voor een grote gemeente als Utrecht is deze goed bezig. Op de kaart is te zien hoe Utrecht, als zeer grote gemeente relatief weinig aardgas verbruikt.

Al blijkt het nog lastig te realiseren om echt alles onafhankelijk te maken, is Utrecht een aardig eind op weg, zo merkt ook bewoner Freek Mulder. Mulder woont al jaren in Overvecht en veranderde een aantal jaar terug, samen met andere bewoners van zijn flat, zijn kookinstallatie die nu elektrisch is. ´Het doel om de wijk aardgasvrij te maken is al te zien wanneer ik mijn raam uitkijk. Links en rechts van ons wordt er flink gebouwd maar wij zijn nog niet aan de beurt en blijven de komende jaren dus nog afhankelijk van het gas.´ Wel verteld Mulder maar weinig nodig te hebben en draagt hij graag bij aan de vermindering van aardgasverbruik met zijn extreem lage verwarmingstijd van maar liefst 47 minuten.