Utrecht is, in vergelijking met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, de stad met de hoogste procentuele stijging in het aantal hotelgasten in de periode 2019 t/m 2023. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Met in 2023 een toename van 62,4% ten opzichte van 2019 is de procentuele stijging van de Domstad groter dan die van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag bij elkaar.
Enorme groei
Kijkende naar de vier grootste steden van Nederland steekt Utrecht er met kop en schouders bovenuit als het gaat om de procentuele stijging van het aantal hotelbezoekers in de stad. Iets wat niet te verklaren is volgens Joost de Vries, projectleider onderzoek bij Marketing Utrecht: ‘Ik ben erg verbaasd over de enorme groei.’
Het gaat hierbij om de periode van 2019, het laatste jaar vóór corona, t/m 2023, het eerste volledige jaar zonder coronamaatregelen na de epidemie. In onderstaande tabel is onder andere te zien dat Den Haag een procentuele stijging kent van 26,2%. Rotterdam stijgt ook, zij met 20,9%. Beide steden scoren daarmee, net als Utrecht, hoger dan het percentage van heel Nederland: 6,6%. Opvallend is dat Amsterdam een daling van 2,3% kent ten opzichte van het aantal hotelbezoekers in 2019.
Procentuele stijging hotelovernachting 2019-2023
Bron statistieken: CBS
De weergeven cijfers in deze tabel zijn relatief. Het gaat hierbij om een totale groei van 449.000 hotelovernachtingen (2019) naar 729.000 (2023) in Utrecht. Het aantal hotelovernachtingen in heel Nederland ligt in 2023 rond de 32.573.000. Ter referentie: in Amsterdam staat de teller van het aantal hotelovernachtingen in 2023, ondanks de daling, alsnog op ongeveer 8.999.000.
De Vries: ‘Ik weet dat de zakelijke markt in Utrecht nog niet volledig hersteld is. Die markt is erg belangrijk voor Utrecht. Vijftig procent van de hotelovernachtingen vóór corona was van de zakelijke bezoeker. Dat betekent dat er dus momenteel voornamelijk mensen met een toeristisch motief naar de stad toe komen.’
Mogelijke verklaring
Er kunnen meerdere redenen zijn voor de grote toename, al blijft het speculeren laat De Vries weten. Een echte grote verklaring is er niet: ‘Misschien dat het komt doordat er veel Nederlanders tijdens corona in eigen land op vakantie zijn gegaan en zij daardoor Utrecht hebben ontdekt.’
Volgens De Vries hebben de Nederlandse toeristen een grote bijdrage in de stijging: ‘In de coronatijd is er blijkbaar iets gebeurd waardoor mensen het aantrekkelijk zijn gaan vinden om in eigen land op vakantie te gaan. Utrecht kan daarbij populairder zijn geworden.’
‘Duitsers hebben ook Nederland ontdekt, nog meer dan voorheen’, gaat De Vries verder. ‘We zien uit een onderzoek van NBTC (Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen – red.) dat Utrecht in de top vijf staat van steden voor een ‘dagbezoek’ van mensen uit Duitsland en België. Dat heeft ook betekend dat Duitsers na een ‘dagbezoek’ besluiten terug te komen naar Utrecht. Dat kan een aandeel hebben in die groei.’
Merel Crum, inwoner van Utrecht, komt met een mogelijke verklaring voor de toename van de buitenlandse hotelgasten: ‘Misschien dat Utrecht bekender wordt doordat er hier steeds meer internationale studenten heen komen. Zij vertellen dan hun familie thuis over Utrecht en daardoor krijgt het meer bekendheid als een mooie plek om op vakantie te gaan.’
Geen geplande groei
De flinke groei in hotelovernachtingen binnen de Domstad was geen specifiek doel volgens De Vries. Zo heeft de gemeente juist in haar beleid aangegeven niet te willen gaan voor het massatoerisme zoals Amsterdam dat nu kent. ‘Toerisme mag wel groeien,’ voegt De Vries daar aan toe, ‘maar we kiezen bewust voor een bepaald type bezoek. Dat zijn toeristen die passen bij het aanbod van de stad.’
Crum kent als Utrechtse zelf geen negatieve ervaringen met de stijgende hoeveelheid aan toeristen: ‘Zelf merk ik weinig van het toenemende aantal toeristen. Wel zie ik dat het de laatste tijd drukker is, vooral in de binnenstad. Ik vind het soms wel jammer, het maakt de stad wat chaotischer maar als ik in Utrecht de plekjes goed uitzoek, merk ik van helemaal niemand iets.’
