Het is exact vijf jaar geleden dat de tramaanslag op het 24 Oktoberplein plaatsvindt. Na het oorverdovende geweld dat Gökmen T. aanricht, valt er een oorverdovende stilte over de straten van Utrecht. Het terreurniveau voor de provincie wordt die dag opgeschroefd naar het hoogste niveau en scholen in de stad krijgen het advies hun deuren sluiten. Siska de Gries, leerkracht van de Da Costaschool in Hoograven denkt terug aan die gitzwarte dag in maart 2019: ‘Ik kon praten als Brugman maar kreeg ouders maar niet rustig.’

‘Als ambulant medewerker op de Da Costaschool sta ik niet standaard voor de klas. Enkel wanneer een collega ziek is, spring ik bij. Die bewuste dag liep ik dan ook vrij kalm door de school en werkte ik aan wat administratief werk. Wel was ik leidinggevende, aangezien onze directeur op dat moment niet aanwezig was wegens een afspraak op locatie.’

Berichtje uit Engeland

‘Die 18 maart leek dus een dag te worden zoals alle andere. Tot ik om elf uur een berichtje zag binnenkomen op mijn telefoon van een kennis uit Engeland: ‘Just received the news of your city Utrecht, hope you’re safe’. Ik had echt geen idee waar hij het over had maar toen ik de nieuwsapps opende schrok ik me kapot. Er is geschoten in een tram onderweg naar Utrecht Centraal, en de dader is nog voortvluchtig. Vanaf dat moment werd alles vaag in mijn hoofd.’

‘Er was dan nog vrij weinig duidelijk over de situatie rondom de aanslag en de maatregelen die we als school moesten treffen. Wel stonden we direct in nauw contact met het schoolbestuur, die ons al snel het advies gaf leerlingen binnen te houden. Op dat moment stond het hele schoolplein vol met spelende kinderen die genoten van hun middagpauze. Ik ben naar buiten gerend en heb iedereen naar binnen gehaald.’

‘De keuze van het schoolbestuur om leerlingen binnen te houden, had te maken met een aanslag eerder die week op een moskee in Nieuw-Zeeland. Onze school zit naast moskee Essalaam. Doordat de dader nog voorvluchtig was, hadden we geen idee wat zijn motieven en verdere plannen waren. Wat als hij toch naar Hoograven kom? Dan kan je maar beter het zekere voor het onzekere nemen.’

Geruststellen

‘Toch ervaarde ik die dag weinig tot geen angst. Misschien komt dat doordat ik niet woonachtig ben in Utrecht. Ik voel me dan ook niet honderd procent verbonden met de stad. Ik denk ook dat die dag zo hectisch was, dat er geen tijd was om bang te zijn. Die hectiek ontstond met name door bezorgde ouders. De telefoon stond direct roodgloeiend. Deze moest ik beantwoorden, maar had geen idee hoe. Ik wist zelf ook niet wat er exact gaande was. Toch probeerde ik ouders gerust te stellen dat hun kroost veilig was binnen de deuren van onze school. Al had ik niet het idee dat die woorden hielpen.’

‘Uiteindelijk kozen we er als school voor om leerlingen ’s middags, onder de voorwaarde dat ze opgehaald werden, naar huis te laten gaan. Dat zorgde ervoor dat het docententeam na een korte evaluatie ook naar huis kon. Zo kon ik mijn kind van de opvang halen en thuis, veilig de vorderingen van de aanslag volgen.’

Evaluatie

‘Wanneer ik terugdenk aan vijf jaar geleden vraag ik me af of we helemaal juist gehandeld hadden. Zo hadden we als docenten beter taken kunnen verdelen in bijvoorbeeld het beantwoorden van telefoontjes. Ook kozen we ervoor de bovenbouw uit te leggen wat er aan de hand was zodat de situatie bespreekbaar bleef. Geen idee of dat de beste ethische keuze was, maar voor zo’n situatie bestaan simpelweg geen protocollen. Laten we hopen dat deze ook nooit, maar dan ook echt nooit, nodig zullen zijn.’

Verslaggever Mathijs Polane was aanwezig bij de herdenking  op het 24 Oktoberplein. Bekijk hier zijn reportage: