Steeds meer jongvolwassen blijven langer bij hun ouders wonen. Recent onderzoek van het CBS laat zien dat begin 2023 bijna de helft van alle jongeren nog thuis woont. Twintig jaar geleden was dit ‘slechts’ 40 procent. Toch komt deze trend niet uit de lucht vallen.
Al twee jaar lang is vroeg opstaan voor haar de standaard. Snel de fiets pakken en hup, op naar het station. Vervolgens proberen een plekje te bemachtigen in een overvolle trein, die hopelijk geen vertraging kent. De negentienjarige Indy Kerstens is dagelijks ruim vier uur onderweg om haar studie, Biologie in Utrecht te volgen. Ze woont in de Brabantse stad Bergen op Zoom en is voorlopig niet van plan deze te verlaten: ‘Oké, ik moet misschien lang reizen maar heb geen zorgen om het huishouden bij te houden.’
Vooral jonge twintigers langer thuis
Kerstens is niet de enige student die niet op kamers woont. Eind vorig jaar publiceerde het CBS een artikel met de kop: ‘Jongvolwassenen wonen vaker bij ouders dan 20 jaar geleden’. Begin 2003 woonde circa 40 procent van de jongvolwassen tussen de 18 en 30 jaar nog thuis. Dit aantal is de afgelopen jaren in rap tempo toegenomen. Begin vorig jaar lag dit aantal namelijk op 46 procent.
Met name jonge twintigers wonen vaker thuis. Ruim 58 procent van de 20- tot 25-jarige jongeren in Nederland woont begin 2023 nog binnen de muren van ‘hotel Mama’. Jongvolwassenen in steden met veel studenten wonen relatief minder vaak bij hun ouders. Deze groep bestaat vaak uit jongeren die zijn verhuisd voor studie of werk en die op zichzelf wonen of een kamer huren. In Utrecht woont ‘slechts’ 25,8% van de jongvolwassen tussen de 20 en 25 nog thuis.
Oorzaken
Toch is het volgens psycholoog Johan Hoogcarspel niet gek dat jongeren ervoor kiezen thuis te blijven wonen. ‘Studentenwoningen zijn momenteel gewoon peperduur, daar valt niet tegenop te werken met een studentenbaantje’. Hoogcarspel is psycholoog in Utrecht en krijgt veel studenten over de vloer, die ook nog thuiswonen. De komst van het leenstelsel in 2015 zorgde ervoor dat met name hbo- en wo-studenten ervoor kozen niet meer op kamers te gaan. ‘Ik ben als vader van twee dochters dan ook enorm blij met de herinvoering van de basisbeurs’, vertelt de psycholoog.
Ook de woningnood in met name studentensteden is volgens Hoogcarspel een rede waarom studenten nog thuis wonen. Naar schatting is er momenteel alleen al in Utrecht een tekort aan circa 5300 studentenwoningen. De gemiddelde wachttijd bij studenten-wooncorporatie SSH is dan ook ruim drie jaar. Tegen die tijd hebben veel studenten al een bachelorsdiploma in de pocket.
Tenslotte is het ook een hele stap om uit huis te gaan. Het ervaren van heimwee en twijfels aan het begin van het avontuur is volgens de Utrechtse psycholoog niet gek. Ook vertelt hij dat niet elke jongere na de middelbare school klaar is om direct het huis te verlaten: ‘Sommigen moeten nog even rijpen thuis, en dat is helemaal niet erg ‘, vertelt Hoogcarspel.
Ook Indy Kersten herkent zich in bovenstaande oorzaken: ‘Veel vrienden van mijn studie zijn hard op zoek naar een kamer in Utrecht, maar tot op heden zonder succes.’ Zelf is de student voorlopig nog niet van plan uit huis te gaan. Ze is bang dat de band tussen familie en vrienden thuis hierdoor zal verwateren. ‘Naast student ben ik ook gewoon dochter, zus en vriendin, dat speelt wel mee ja’, vertelt Kerstens.
Een gezonde stap
‘Ik gun iedere jongvolwassen de stap naar zelfstandigheid, mits je er klaar voor bent’, vertelt de psycholoog met een ernstige blik. Zelfstandig wonen betekent eigen keuzes maken en het dragen van een bepaalde verantwoordelijkheid. Volgens Hoogcarspel leer je daardoor pas echt wie je bent en hoe je in elkaar zit. ‘Wanneer je ouders bepaalde praktische zaken voor je blijven regelen leer je als jongere niet om confrontaties aan te gaan’, aldus Johan Hoogcarspel. Doen wat je wilt, zonder een oordelende blik van je ouders te krijgen: ‘Het klinkt gek, maar sneaky roken, blowen, drinken en daten, draagt significant bij aan de ontwikkeling van een persoon’, vertelt Hoogcarspel met een grijns op zijn gezicht.
Toekomst
Door de herinvoering van de basisbeurs wordt uit huis gaan weer iets aantrekkelijker gemaakt. Hoogcarspel geeft aan dat de woningcrisis nu aangepakt moet worden en het bijbouwen van studentenwoningen snel moet gebeuren. Toch is stimulatie vanuit de overheid niet nodig volgens hem: ‘We moeten iemand niet pushen.’
‘Langzaam denk ik wel na over uit huis gaan, maar dat duurt nog wel even’, aldus Indy Kerstens. Voorlopig zal de intercity richting Vlissingen de student dus nog, weliswaar met wat vertraging thuisbrengen.
