De afgelopen maanden zijn kringloopwinkels onderwerp van kritiek geweest in de landelijke media. Zo zijn er klachten ontstaan over een stijging van de prijzen, meldt onder andere het AD. Ook zouden kringlooporganisaties volgens klachten te commercieel zijn geworden. Nannette Schenk, directeur van Stichting Kringloopcentrum de ARM in Utrecht, deelt haar visie op deze punten van kritiek.
De particuliere stichting heeft diverse vestigingen in Utrecht, waarvan Kringloopcentrum Hoograven het breedste assortiment aan producten heeft. Deze locatie heet ook wel het warenhuis en is de grootste kringloopwinkel in Utrecht-Zuid.
U bent nu al meer dan vijftien jaar directeur van Stichting De ARM. Is er in deze periode veel veranderd binnen de organisatie?
‘Zeker. De ARM is ruim veertig jaar geleden ontstaan als een project uit hulpverlening met vrijwilligers. Toen hadden we nog geen mensen op de loonlijst staan. Zo’n tien jaar geleden hebben we het Keurmerk Kringloop Nederland behaald. Om deze te behalen moest de organisatie voldoen aan collectieve arbeidsvoorwaarden. We hebben nog steeds heel veel vrijwilligers, 91 om precies te zijn, waarvan veertig mensen nu op de loonlijst staan.
Als organisatie moeten we hierdoor omzetgericht denken. Alle werknemers in dienst moeten namelijk wel gewoon uitbetaald krijgen. Aan de ene kant realiseren we dit door bedrijfsmatig te werken, en anderzijds door veel samen te werken met bijvoorbeeld instanties die mensen begeleiden en bij ons plaatsen. Dit zijn onder andere mensen die wegens beperkingen niet zomaar aan het werk kunnen.’
Is het ‘omzetgericht denken’ wat u noemt niet in strijd met jullie missie als kringloopwinkel?
‘Omzetgericht te werk gaan is niet hetzelfde als winst genereren; wij zijn immers een organisatie zonder winstoogmerk. We hebben twee belangrijke doelstellingen: hergebruik bevorderen en sociale werkgelegenheid bieden. Dat is de essentie van de meeste kringloopwinkels. Hergebruik bevorderen, dus het verkopen van tweedehands spullen, is ons middel om onze kosten te denken.’
Hoe bepalen jullie dan de prijs van een product?
‘We zijn al voor een lange periode aan het kijken naar een reële vraagprijs voor onze producten. Gelukkig hebben we een team met ervaren mensen die ook waarde-herkenning trainingen volgen. De laatste tijd zijn er natuurlijk veel klachten verschenen over prijsstijgingen in kringloopwinkels. Maar mensen lijken te vergeten dat wij door een stijging van het algemeen prijspeil ook onze opbrengst moeten verhogen. De huurprijzen van onze winkels aan de Oudegracht zijn bijvoorbeeld met veertien procent gestegen. Dat betekent dus ook dat die winkels veertien procent meer opbrengst moeten leveren. Om onze bestaanscontinuïteit te behouden, móeten de prijzen dan dus wel omhoog.’
Wat vindt u zelf van de recente klachten over deze prijsstijgingen?
‘Ik ben het er niet mee eens. Het is niet zo dat er de laatste maand in één keer enorme stijgingen zijn geweest, dat geloof ik niet zo. Alleen doordat mensen dit beeld hebben, gaan ze er ook op letten op het moment dat ze onze winkel binnenlopen. Dan zien ze bijvoorbeeld een Chesterfield bank, dit dure merk kent niet iedereen, en dan verbazen ze zich over een prijs van tweehonderdvijftig euro. Dan denken ze bij zichzelf: ‘goh, zo’n bankje heb ik vijf jaar geleden nog voor vijftig euro gekocht.’ Terwijl dat totaal niet te vergelijken is, want wij hebben ook nog gewoon banken voor een goedkopere prijs.
Daarnaast denken veel mensen dat wij als goede-doelen-stichting geen kosten maken omdat we toch alleen maar vrijwilligers hebben en gratis schenkingen krijgen. Of dat we toch wel subsidies krijgen van de gemeente. Maar dit is gewoon niet zo, wij zijn een particuliere stichting, een zelfstandige organisatie zoals veel andere kringloopwinkels in Nederland.’
Zou het verlagen van de prijzen niet juist zorgen voor een groter bereik en meer klanten?
‘Hoewel ik deze gedachtegang begrijp, blijkt dit in de praktijk niet zo te zijn. Daar is onderzoek naar gedaan door de Branchevereniging Kringloop Nederland, waar wij onderdeel van uitmaken. In principe zien we onze doelgroep alsmaar groter worden, doordat winkelen bij de kringloop steeds normaler en hipper wordt. Vooral onder jongeren zien we de vraag enorm toenemen de laatste jaren. Dus we zien al een toename van het aantal geregistreerde klanten in ons kassasysteem. Maar natuurlijk, wat goedkoop kan doen we goedkoop weg. We hebben zowel dure als goedkope afdelingen; hier proberen we reëel naar te blijven kijken. Daarnaast komen we de mensen die minder te besteden hebben tegemoet, door middel van bijvoorbeeld kortingen voor mensen met een U-pas.’
Gericht op een alsmaar groeiende vraag, hoe denkt u dat de toekomst eruit zal zien voor kringloopwinkels?
‘Persoonlijk denk ik dat de markt voor tweedehands winkelen nog lang niet verzadigd is. Er worden nog zoveel spullen nieuw gemaakt en weggegooid. Ik denk dus dat er nog veel te behalen valt om mensen bewust te maken van het feit dat tweedehands winkelen ook een optie is. We hebben jaren geleden gedacht dat internetverkoop de toekomst werd, maar we merken nu dat de beleving van het winkelen echt onmisbaar is voor mensen. Dat maakt kringloopwinkels vandaag de dag zo succesvol.’
