Ajoued El Miloudi, de presentator van de talkshow ‘De Sociëteit’, claimt dat er in vleesvervangers troep zit. De waarheid hierachter ligt toch iets genuanceerder. Op zondag 1 oktober vond de uitzending plaats.

Om te beginnen is het belangrijk om te begrijpen wat er bedoeld wordt met ‘troep’. Hoewel dit begrip kan variëren van persoon tot persoon, verwijst het naar ingrediënten die als ongezond worden beschouwd. Ik heb contact opgenomen met Ajoued El Miloudi, maar hij heeft hier niet op gereageerd.

Het voedingscentrum waarschuwt dat veel vleesvervangers niet gezond zijn, vanwege hun hoge zout- en verzadigde vetgehalte.  Sommige van deze producten bevatten zelfs meer dan 1,1 gram zout per honderd gram, wat snel de aanbevolen dagelijkse limiet van zes gram overschrijdt.

Diëtistcoach Priscilla Wetering benadrukt het belang van kritische aandacht voor de ingrediënten van vleesvervangers. Ze legt uit: ‘’Vaak voegen producenten zout toe als conserveermiddel voor een langere houdbaarheid.’’ Ze wijst er ook op dat hoe langer de lijst met ingrediënten van een vleesvervanger is, hoe groter de kans dat deze als ongezond wordt beschouwd. ‘’Het is voor de consument van belang om de ingrediëntenlijst van het vlees vervangende product nauw in de gaten te houden’’, aldus Wetering.

Aan de andere kant blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Bath dat vleesvervangers vaak beter zijn voor zowel het milieu als de gezondheid. Deze producten zijn rijk aan voedingsstoffen. Bovendien hebben peulvruchten- waar soja onder valt- een gunstig effect op je LDL-cholesterol, wat bijdraagt aan het behoud van gezonde bloedvaten.

Van sojaboon tot kant-en-klare vega burger

Afbeelding uit Hughes GJ et al. Protein Digestibility-Corrected Amino Acid Scores (PDCAAS).

 Bij de productie van vleesvervangers worden plantaardige eiwitten zoals soja, tarwe en erwten gebruikt. Mark van Noorlloos, een specialist in plantaardige producten bij Schouten Europa B.V*, benadrukt dat soja-eiwitten vergelijkbaar zijn met melkeiwitten. En beide de hoogste biologische waarde hebben onder plantaardige eiwitten. Daarnaast heeft soja een textuur die vergelijkbaar is met die van vlees.

Maar het verhaal gaat verder dan dat, want soja-eiwitten op zichzelf hebben weinig smaak.  Om het product aantrekkelijker te maken, komen hier aroma’s om de hoek kijken.  ‘’Natuurlijk bevatten deze aroma’s ook zout, maar wij streven ernaar om het zoutgehalte onder de 1,1 gram te houden’’, aldus Van Noorlloos. Daarnaast proberen ze smaakversterkers en suikers zoveel mogelijk te vermijden. ‘’Het draait allemaal om het vinden van de juiste balans tussen smaak en gezondheid.’’

Bovendien worden oliën toegevoegd om vleesvervangers smeuïg te maken. Maar hier schuilt een valkuil. De consumentenbond waarschuwt dat kokosolie, ondanks zijn plantaardige oorsprong, grotendeels bestaat uit verzadigd vet (85%). Dit is de boosdoener, want het vermijden van verzadigde vetten is juist cruciaal als je op zoek bent naar een gezonde kant-en-klare vleesvervanger. ‘’Onze voorkeur gaat uit naar zonnebloemolie, hoewel één of twee van onze producten waarschijnlijk kokosolie bevatten. We proberen dit echter zoveel mogelijk te vermijden om aan de gezondheidsrichtlijnen van het Voedingscentrum te voldoen’’, aldus Van Noorlloos.

Uitschieters
Maar wat als een bedrijf ervoor kiest om de richtlijnen van het Voedingscentrum te negeren, accepteert Schouten Europa B.V. dit?  ‘’Uiteindelijk ontwikkelen wij dat product specifiek voor die klant en wordt het product ook van die klant. En hoe zij het dan in de markt zetten, is dan hun verantwoordelijkheid. Maar wij proberen er wel in te sturen’’, verklaart Van Noorlloos.

Conclusie
Ajoued El Miloudi claimt tijdens de talkshow van ‘De Sociëteit’ dat er in vleesvervangers troep zit. Maar laten we de nuances niet vergeten. Zijn bewering vereist enige uitleg. Het is waar dat sommige vleesvervangers ingrediënten kunnen bevatten die ongezond zijn, zoals te veel zout en verzadigd vet. Desondanks moeten we erkennen dat vleesvervangers op basis van plantaardige eiwitten een duurzamere en gezondere keuze is in vergelijking met vlees.

Daarnaast is het ook belangrijk om op te merken dat de kwaliteit van vleesvervangers sterk kan variëren, afhankelijk van de producent. De ene producent houdt zich nauwer aan de richtlijnen van het Voedingscentrum en produceert gezondere opties. Dit legt een zekere mate van verantwoordelijkheid bij de consument om kritisch te zijn bij het kiezen van vleesvervangers en de ingrediëntenlijst zorgvuldig door te lezen.

En de definitie van ‘troep’ kan variëren, maar het is duidelijk dat niet alle vleesvervangers per definitie ongezond zijn.  Het draait uiteindelijk allemaal om de keuzes die wij als consumenten maken.

*Schouten Europa B.V. is een leverancier dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen, produceren en verpakken van vleesvervangers.