Aanleiding
Naar aanleiding van stoptober staat het gehele internet vol met tips en beweringen over roken. Het doel van stoptober is de gehele maand oktober niet te roken. Roken is slecht voor je gezondheid en kan bijvoorbeeld leiden tot hart- en vaatziekten, zegt ikstopnu.nl. Dit evenement heeft de laatste jaren veel aanhang gekregen en vele mensen zijn door het meedoen hieraan afgekomen van de verslavende tabak. 5 oktober stond er in een nieuw artikel van de Margriet ‘Als je begint aan roken, ben je meteen verslaafd’. Dit werd er gezegd door de stopcoach Agnes Kulik-Koek. Verdere toelichting wordt in het artikel hierover niet gegeven. Ze gaan vanwege stoptober vooral door over hoe je kan stoppen met roken. Maar dit is een heftige uitspraak die wel wat uitleg kan gebruiken.
Waar of niet waar?
Volgens jouwGGD kan je na het roken van één of meer sigaretten verslaafd raken. Zo benoemen ze dat meer dan de helft van de jongeren die roken verslaafd raken, het is dus niet per definitie zo.
Bij roken raak je verslaafd aan de sigaretten door een stofje genaamd nicotine. Je lichaam maakt deze stof zelf ook, met als doel je een lekker gevoel te geven. Je lichaam went vrijwel gelijk aan de tabak, waardoor de nicotinepeil in je bloed daalt. Zodra je dan stopt met roken heb je minder nicotine in je lichaam en verlang je naar de sigaret. Zegt jouwGGD op hun website.
Op de vraag of je van één sigaret verslaafd raakt zegt verslavingsdeskundige William Donker nee, omdat het statement te kort door de bocht is en het onderwerp genuanceerder ligt. Dopamine is een stofje dat onder andere zorgt voor een genot gevoel en ook vrijkomt bij het roken van een sigaret. Hij geeft het theoretisch voorbeeld, ‘De één heeft per cel tien dopaminereceptoren (ontvangers) en de ander zeven. Iemand die dus minder dopaminereceptoren heeft, heeft minder snel het gevoel van genot. Om het dopemine gehalte te verhogen gaan mensen opzoek naar trucjes, als gokken, alcohol, drugs etc. Hierdoor heeft de persoon een grotere kans om verslaafd te raken. En is dus verslavingsgevoeliger dan degene met 10 dopemine receptoren’. Dit wordt dus genetisch bepaalt. Ook zegt William dat het afhangt van je omgeving, door groepsdruk kan je meer gaan roken en dus wel verslaafd raken.
Maar wanneer spreek je dan van echt verslaafd? Als je niet meer zonder het middel kan en je ontwenningsverschijnselen krijgt zodra je stopt ben je verslaafd. Als je dus na één sigaret wel zin hebt in een volgende, maar ermee kan leven om deze niet te nemen, ben je niét verslaafd.
Na het gesprek met William wordt dit bevestigd. ‘Een verslaving wordt ook wel “de ziekte van meer” genoemd. Je bent dan niet in staat om te stoppen en wil altijd van alles meer. In het geval van roken zie je dat mensen die verslavingsgevoelig zijn meer gaan roken dan andere omdat de werkzame stof nicotine maar kort een beter gevoel geeft’.
Conclusie
Om na de eerste sigaret verslaafd te raken moet je erg verslavingsgevoelig zijn. De kans dat dit dan ook gebeurt is dan ook zeer klein tot niet aanwezig. Het kan wel zijn dat je na de eerste sigaret zin hebt in een nieuwe, maar zolang je ervan kan blijven ben je niet verslaafd. De uitspraak ‘als je begint met roken ben je meteen verslaafd’ in de Margriet is dan ook onjuist.
Door drukte rondom stoptober wilde weinig mensen in gesprek, meerdere verslavingsspecialisten en stoptober organisaties wilde niet in gesprek.
