Dementie, een slopende aandoening die het leven van honderdduizenden Nederlanders beïnvloedt, komt steeds vaker voor in onze samenleving. Op dit moment kampen in Nederland 290.000 mensen met dementie. Als gevolg van vergrijzing wordt verwacht dat dit aantal explosief zal stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. Te midden van deze zorgwekkende stijging komt de bewering naar voren dat het eten van vette vis kan helpen bij het voorkomen van dementie.
Bewering: ‘’Vette vis helpt dementie te voorkomen.’’
Oordeel: Er is nog te weinig onderzoek gedaan om vette vis te beschouwen als hulpmiddel om dementie te voorkomen.
Bron van bewering
Op 28 september 2023 werd op de website van Libelle een artikel gepubliceerd met de kop: Vette vis helpt dementie te voorkomen. In de bijbehorende video worden verschillende gezondheidsvoordelen van het eten van vette vis benoemd en uitgelegd. Eén van de genoemde voordelen is de bewering dat vette vis ook zou helpen om dementie te voorkomen. Dat vette vis zo gezond is zou komen door de zogenoemde omega-3 vetzuren die erin zitten. ‘‘Omega-3 vetzuren helpen bij het opbouwen en onderhouden van de hersenen. Daardoor kunnen deze zelfs helpen om dementie te voorkomen’’, vermeldt redactrice Anne-Flore Muller in de video.
Nuance
Omega-3 vetzuren zijn gezonde vetten die je in verschillende soorten voedsel kunt vinden. Ze zijn vooral bekend als ALA, EPA en DHA. ALA komt uit planten, terwijl EPA en DHA vooral in vis zitten. Deze vetzuren zijn goed voor je gezondheid. ‘’Het eten van een portie vis per week zorgt voor een lagere kans op hart- en vaatziekten. Het risico op het krijgen van deze ziektes verkleint met ongeveer 10%’’, zegt Rein Strijker, oprichter van VitalNext.
In een langlopend onderzoek uitgevoerd door het Rush Alzheimer’s Disease Centre in Chicago, werden ouderen in de regio Chicago sinds 1997 gevolgd. Tijdens dit onderzoek werden niet alleen eetgewoonten vastgesteld, maar ook andere levensstijlfactoren. Na het overlijden van 286 van deze ouderen werden hun hersenen onderzocht op zogenoemde markers van dementie en de ziekte van Alzheimer. Opvallend genoeg ontdekten de onderzoekers dat ouderen die minstens één keer per week vis consumeerden, minder markers van dementie en Alzheimer vertoonden in vergelijking met ouderen die minder frequent vis aten. Deze associatie is echter niet consistent aangetoond in andere studies.
Door de schaarse hoeveelheid aan onderzoeken over dit onderwerp is het nog te vroeg om vast te stellen dat het eten van vis werkelijk een gunstig effect heeft voor mensen met een genetische aanleg voor dementie. ‘’Daarbij komt kijken dat de kosten van medische onderzoeken kunnen oplopen tot zo’n 50 miljoen’’, eindigt Strijker.
Ook is de levensstijl een belangrijke factor als het gaat om het voorkomen van dementie. Volgens Alzheimer Nederland zijn buiten ouderdom de grootste risicofactoren een lage mentale activiteit, roken, weinig bewegen, depressie, sterk overgewicht, hoge bloeddruk en suikerziekte.
Conclusie
Gezien het beperkte aantal onderzoeken op dit gebied en de complexiteit van genetische en levensstijlfactoren, kunnen we stellen dat het eten van vette vis geen bewezen hulpmiddel is om dementie te voorkomen. Er is nog te weinig grondig onderzoek gedaan naar de relatie tussen visconsumptie en dementie. Dit neemt niet weg dat het eten van vette vis wel gezond is en de kans kan verkleinen op hart- en vaatziekten.
