Supermarkt Jumbo stopt als eerste Nederlandse supermarkt met alle aanbiedingen op vers vlees. Op 21 maart beweerde BBB op hun site dat stoppen met aanbiedingen op vlees in supermarkten, geen garantie is voor betere prijzen voor de boeren. Volgens landbouweconoom Gert van Dijk klopt dit, ‘want het verband tussen supermarkt prijzen en de prijs voor boeren is buitengewoon gering.’

Jumbo
In een nieuwsbericht gepubliceerd door Jumbo op 15 maart geeft de supermarkt aan als eerste te stoppen met vleespromoties. Dit betekent dat vanaf eind mei 2024 tijdelijke prijspromoties, ook wel aanbiedingen genoemd, op verse kip, rund- en varkensvlees verleden tijd zijn. Jumbo wil gehoor te geven aan acties van Wakker Dier, een organisatie die wil dat mensen minder of geen vlees eten. Ton van Veen, CEO Jumbo Supermarkten vertelt in hetzelfde artikel dat ze met de actie een stap in de richting van de bijdrage aan de eiwittransitie van dierlijke naar meer plantaardige voeding. ‘We realiseren ons dat versnelling hierin nodig is en hebben daarom als eerste in de markt deze stap genomen’, alsdus Ton. Het streven is naar een 50/50 eiwittransitie-doel in 2025. ‘Maar bijdragen aan de transitie doen we niet alleen. Daarom blijven wij ons ook inzetten voor verdere verduurzaming van de vleesketen samen met onze ketenpartners’, besluit Van Veen tot slot.

Vlees en sigaretten
BBB maakt zich zorgen over het besluit van supermarktketen Jumbo om te stoppen met kortingen op vlees en reageert kritisch hierop. De partij maakt zich zorgen om mensen met een krappe portemonnee. Maar prijspromoties lijken voedsel betaalbaar te houden, terwijl ze het totale assortiment niet per se goedkoper maken op lange termijn. Dit blijkt uit bladzijde 19 en 20 van een onderzoek van Question Mark, een initiatief van foodwatch, gepubliceerd in maart 2024. Zo moet volgenselke prijsreductie gecompenseerd worden; ofwel in de ‘normale’ prijs van hetzelfde product, ofwel in de prijs van andere producten. Promoties bieden individuele huishoudens voordelen, maar vereisen tijd, ruimte en financiële middelen om te profiteren. Voor- en nadelen van promoties zijn onevenredig verdeeld tussen consumenten.

Caroline van der Plas geeft in het artikel ook aan dat BBB het van cruciaal belang vindt dat boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun harde werk, maar dat het plan van Jumno hiervoor geen enkele zekerheid zorgt.

Dat Jumbo heeft gezegd dat ze gaan stoppen met het doen van aanbiedingen op vlees vindt BBB erg jammer. Dit laat mensen denken dat vlees niet gezond of goed voor de wereld is, net zoals sigaretten. Maar BBB zegt dat dit niet klopt. ‘Vlees kan deel uitmaken van een gezond en goed dieet en in Nederland wordt vlees gemaakt op een manier die goed is voor de wereld en van goede kwaliteit is.

Voedselprijzen
Uit het meest recente onderzoek van het CBS, geüpdatet op 8 september, blijkt dat vlees in 2022 zo’n 13,1% duurder is ten opzichte van een jaar eerder. Volgens landbouweconoom Gert van Dijk zijn factoren die deze prijzen van vlees bepalen; de internationale markt, hierin spelen grote contracten met groothandels en slachterijen een rol, en wat voor soort vlees het is. Nog meer factoren zijn: incidenten als dierziektes, een vermindering van de vraag naar vlees of een grens die dicht moet, wat import en export kan belemmeren. ‘Boeren hebben een contract met groothandels en supermarkten waarbij een prijs is afgesproken die gekoppeld is aan een prijsindex’, aldus van Dijk.

Door gedetaileerd prijsreeksen met elkaar te vergelijken op boerderijniveau, groothandelniveau en op detailhandelniveau merkte van Dijk op dat verlagingen van prijzen vanuit groothandels en supermarkten vaak sneller worden doorberekend aan boeren, terwijl prijsverhogingen doorgaans wat langer op zich laten wachten. ‘Alleen bij dit soort onderhandelingen bij de tussenhandel van contracten zal de boer prijsverschil kunnen merken’, legt van Dijk uit.‘Je mag er niet zomaar vanuit gaan dat er een verband is tussen supermarkt prijzen en de prijs voor boeren, want die is buitengewoon gering. Buiten alle factoren die de voedselprijzen bepalen hebben supermarkten allemaal een eigen prijzenbeleid en wat totaal onafhankelijk is van hoeveel een boer daarvoor krijgt.’

Conclusie
De uitspraak dat stoppen met aanbiedingen op vlees in supermarkten, geen is garantie voor betere prijzen voor boeren, klopt. Kijkend naar hoe vleesprijzen tot stand komen heeft dit geen direct verband met de prijzen die boeren ervoor terugkrijgen. Landbouweconoom Gert van Dijk benadrukt dat er geen verband is tussen de prijzenbeleid van supermarkten en wat de boer terug krijgt. Het is dus totaal onafhankelijk is van elkaar.