De nieuwe Ierse premier Simon Harris, ook wel in het Iers Taoiseach genoemd, heeft in een interview met Sky News vermeld dat het herenigen van Noord-Ierland en Ierland geen prioriteit heeft. Hij wil zich meer focussen op andere zaken zoals veiligheid, immigratie en optreden tegen ‘de gevaren van het populisme,’. Maar waarom zijn Noord-Ierland en Ierland van elkaar gescheiden?
De kwestie van Ierland en Noord-Ierland is iets wat al sinds de 12de eeuw speelt. Het Goedevrijdagakkoord van 1998 heeft een stap gezet in de richting van vrede. Toch is er nog wat te zien van het geweld dat daar jaren geleden heeft plaatsgevonden. In verschillende steden zijn er muurschilderingen ter herinnering aan de gebeurtenissen. Ook zijn er allerlei festiviteiten rond het vieren van diens identiteit. De inwoners van Noord-Ierland bepalen door middel van een referendum of ze herenigd willen worden met Ierland. Als er een referendum, bepaalt het grootste deel van de bevolking wat er gebeurt. “Als 50% plus 1 persoon stemt voor hereniging met het zuiden, dan moeten die 49,99% zich maar aanpassen. Die gaan dat niet allemaal vrijwillig doen,” legt Universitair Hoofddocent Geschiedenis, Ierland en England, Joost Augusteijn uit. “Ierland wil eigenlijk een vereniging met Noord en Zuid op basis van dat iedereen dat wil. Om uniciteit te bereiken is dat een grote uitdaging,”
Het begin
In 1169 arriveerde England in Ierland en verklaarde Henry de tweede zichzelf Lord of Ierland. De Engelsen regeerden niet over het hele land, ze vochten tegen de Ieren constant and na de pest, werd het territorium verkleind tot het gebied rond Dublin. In 1649-50 werd het grootste deel van het land overhandigd over aan protestantse kolonisten, waardoor Ierland de eerste Engelse kolonie werd. De haat tussen de kolonisten en de gekoloniseerde groeide door het religieuze verschil, aangezien de meeste Ieren katholiek waren. In 1695 werd de Penal Laws ingevoerd, wat ervoor zorgde dat katholieken uitgesloten waren van politieke participatie, hoger educatie en het recht om land te bezitten boven een bepaalde waarde. De Ierse economie begon langzaam af te nemen en mensen begonnen te emigreren.
De strijd
In 1919 begon de Irish War of Independence, geleid door de Irish Republican Army (IRA), tegen de Britse overheid. Beide partijen kwamen in juli 1921tot een wapenstilstand, maar het geweld blijft doorgaan in het noordoosten van het land, vooral tussen republikeinen en loyalisten. Op 6 december werd het Anglo-Irish Treaty getekend, wat het Britse heerschap in het grootste deel van Ierland beëindigde. Echter, één van vier provincies bleef binnenin Groot Brittannië als Noord-Ierland. In Noord-Ierland bestond het parlement voor het grootste deel uit protestanten, en hoewel er een relatieve stabiliteit was, kwam daar in 1960 een einde door systematisch discriminatie tegen de katholieken. In 1969 begon de periode van problemen tussen nationalisten/republikeinen met loyalisten/unionisten. De unionisten, grotendeels protestants, waren voorstander van aansluiting bij het Verenigd Koninkrijk, terwijl de overwegend katholieke nationalisten pleitten voor een verenigd Ierland. Britste troepen werden permanent naar Ierland gestuurd.
Tussen 1969 en 1998 kwamen ongeveer 3000 mensen om het leven. “Vooral bomaanslagen. Die aanslagen, vanuit de nationalisten, waren vooral gericht op de politie en de militairen. Zoals de bomaanslagen, hinderlagen en dat soort dingen,’ legt Joost Augusteijn uit. ‘Er was ook de tegenpartij die op een gegeven moment zeiden dat elke Katholiek niet te vertrouwen is en dat ze ook allemaal moeten worden opblazen. Dan krijg je dat er cafés werden opgeblazen waar mensen samen waren, dus het ging gewoon over onschuldige burgers,”. Op 30 januari 1972 werden in Derry veertien ongewapend burgerrechten demonstranten en bijstanders, waaronder zeven tieners en drie zwangere vrouwen, neergeschoten door leden van de Britse leger. Het incident vond plaats tijdens burgerrechtenmars in Noord-Ierland. Binnen Ierland groeide de steun voor republikeinen en de IRA drastisch.
Vredes proces
Op 10 april 1998 sloten de regeringen van het Verenigd Koninkrijk en verschillende partijen in Noord-Ierland het Goedevrijdagakkoord. Dit akkoord was een belangrijke stap in het vredesproces in Noord-Ierland. In dit akkoord stond bijvoorbeeld dat Groot-Brittannië, als Noord-Ierland en Ierland weer samen komen, daar geen obstakel voor mag zijn. Ook staat in dit akkoord dat de Noord-Ierse bevolking zelf beslist tot welke natie ze behoren. Met dit akkoord verdween de harde grens tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland. Na de ondertekening blijft het nog enige tijd onrustig in Noord-Ierland. Vier maanden later pleegde IRA nog een laatste grote bomaanslag, in een winkelstraat waar 29 burgers om het leven kwamen. Vanaf de jaren 2000 tot 2019 waren er nog steeds aanvallen zij het minder groot en minder frequent dan daarvoor. Als er ooit een herenigd land komt, moet volgens Augusteijn de hele bevolking van Noord-Ierland worden overtuigd, om te voorkomen dat geschiedenis zich herhaalt. “De haat is wel weg, maar als erover gepraat wordt, dan komt dat behoorlijk naar boven. Dat zit heel diep,”
