Afgelopen 3 april tijdens de talkshow genaamd Sophie & Jeroen, citeerde Sophie Hilbrand de volgende quote: ‘Uit een Europees onderzoek blijkt dat het vertrouwen onder jongvolwassenen in vaccins ontzettend laag is, in de groep 18 tot 25 jaar. Nederland bundelt in EU helemaal onderaan, maar 43% vindt vaccinatie belangrijk.’ Echter haalt ze deze informatie er zomaar bij, en vertelt ze nergens uit welk onderzoek deze uitspraak komt. Sophie’s uitspraak is onnauwkeurig en kan tot misleidende informatie leiden, maar het vertrouwen in vaccins is ook ontzettend laag. 

Sophie & Jeroen 
Uit deze factcheck kunnen we al snel concluderen dat de informatie die Sophie vertelt niet op de juiste manier wordt benoemd. De uitspraak over het vertrouwen in vaccins onder jongvolwassenen klopt volledig. Alleen worden deze cijfers niet op de juiste manier gebruikt in het gesprek. De dagelijkse talkshow heeft een groot bereik, gemiddeld werd de show in kwestie 648.000 keer bekeken. Bleek uit Nationaal Media Onderzoek. In de uitzending op 3 april worden verschillende onderwerpen behandeld, een van de onderwerpen die ze bespreken gaat over de dalende vaccinatiegraad en steken infectieziekten zoals kinkhoest en mazelen op. 

Misleidend
Het onderwerp wordt ingeleid door een korte reportage en presentatietekst over het onderwerp kinkhoest en het daarbij stijgende sterftecijfer. Aan tafel zit hoogleraar Geneeskunde Marcel Levi om meer te vertellen over dit onderwerp. Op een gegeven moment vertelt Sophie in haar presentatie het volgende:  ‘Het vertrouwen onder jongvolwassenen in vaccins is ontzettend laag.’ Ze voegt toe dat het uit een Europees onderzoek komt, echter geeft ze hierover geen verdere informatie. Ik heb contact gehad met de redactie van BNNVARA en hierbij geven ze aan dat het over het volgende onderzoek gaat, namelijk The Vaccine Confidence Project. Alleen komt dit onderzoek niet overeen met het onderwerp dat wordt besproken. Dit onderzoek dateert uit het jaar 2020, hét jaar waarin corona-vaccins een rol begonnen te spelen, dit zal dan ook een grote rol spelen in deze data uitkomsten. Geert van den Boogaart, expert op betrekking van werking vaccinatie bevestigt dit: ‘Al jaren neemt het vertrouwen af, al voor de coronapandemie maar er is door de pandemie een versnelling gekomen.’ Bovendien gaat het onderwerp in de uitzending niet over het vertrouwen in vaccins maar over het onderwerp kinkhoest.      

Het onderzoek
In dezelfde uitspraak in Sophie’s programma merkt ze op dat Nederland onderaan de lijst staat, waarbij slechts 43% van de mensen het belang van vaccinatie erkent. Naast het onderzoek dat de redactie heeft gebruikt, is er ook een recenter onderzoek over de betrouwbaarheid in vaccins, in dit onderzoek komen ongeveer dezelfde uitkomsten van 2020. Ook een rapport van UNICEF bevestigt dat het vertrouwen in vaccins in Nederland inderdaad gedaald is met 20%. ‘Vooral onder jongvolwassenen is het flink gedaald, dat heeft met name te maken met wantrouwen maar ook met laksheid’, vertelt meneer Van den Boogaart. Daarnaast voegt hij ook nog toe: ‘Het dalen van vertrouwen komt door het regeringsbeleid dat steeds wordt aangepast door wetenschappelijke vondsten, dit heeft weer gevolgen met het consistent beleid maar dat heeft ook invloed op andere vaccins zoals de kinkhoest onder kinderen.’ 

De redactie had dus beter kunnen kiezen voor een actueler onderzoek. Bovendien is er ook specifiek onderzoek gedaan naar vertrouwen in kinkhoest, in dit onderzoek vanuit de EU. De redactie had beter gebruik kunnen maken van de bovenstaande onderzoeken, om relevantere informatie te geven met de kijkers. 

Conclusie 
Sophie Hilbrand deed bij Sophie & Jeroen een uitspraak, dat het vertrouwen van jongvolwassenen in vaccins ontzettend laag is. Deze uitspraak klopt deels wel, omdat het vertrouwen in Nederland laag is, blijkt uit verschillende onderzoeken. Echter wordt het niet op de juiste manier gebruikt. De talkshow gaat over kinkhoest, dus wordt de bron in een verkeerde context gebruikt. De bron gaat over het vertrouwen in vaccins in 2020, wat het begin jaar was van corona. Het gevolg zou dus verklarend zijn dat in deze periode het vertrouwen lager was dan normaal. De redactie van Sophie & Jeroen had andere keuzes moeten maken om geen misleidende informatie te verspreiden.