Je hoort het steeds vaker, mensen die een vegetarisch dieet volgen. Volgens cijfers van het CBS zijn we van 2010 tot 2022 van bijna 200 duizend naar ongeveer 1,5 miljoen vegetariërs gegaan. Veel meer mensen letten dus vandaag de dag op hun vleesconsumptie. Zo dragen boeren Bart en Thomas Grobben ook hun steentje bij. Deze twee boeren namen het melkveebedrijf van hun ouders over, maar toverde het om tot een sojabonenfabriek waar ze nu sojaproducten produceren. Het zou onder andere goed voor de planeet, maar is dat wel zo?

Ten eerste, wat is ‘beter’? Voor dit onderzoek is er gekeken naar CO2-emissies en de aantasting van flora en fauna. Deze gegevens zijn tegenover de gegevens van het houden van koeien gezet. Op deze manier wordt er onderzocht of deze verandering van koeien naar bonen daadwerkelijk een verbetering is voor onze planeet.

Slecht imago

Het verbouwen van sojabonen is in de afgelopen jaren slecht in het licht gezet. Het zou namelijk enorme milieugevolgen hebben. Dit komt onder andere doordat er Zuid-Amerika veel bomen worden gekapt voor het telen van deze boon. Gebieden van een oppervlakte van bijna 30 keer Nederland worden omgezet tot soja-akkers. Dit leidt tot meer uitstoot van broeikasgassen aangezien bomen veel meer biomassa hebben en daardoor meer CO2 opnemen. Hoewel dit inderdaad niet goed is voor de planeet, in dit onderzoek wordt echter alleen gekeken naar de fabriek in Twente. Omdat de fabriek in plek gekomen is van een koeienstal, hebben we in dit geval niet te maken met het kappen van bossen.

Sterfgevallen onder dieren

Daarnaast wordt er geopperd dat er voor de teelt van sojabonen veel meer dieren worden vermoord dan bij een koeienboerderij. Als iemand namelijk een biefstuk wil eten, wordt er immers maar één koe geslacht, terwijl voor het oogsten van soja er gezegd wordt dat iedere muis, iedere vogel en alle andere dieren die in de pad komen van de machine of de pesticides, worden vermoord. Bob Fischer en Andy Lamey hebben hier onderzoek naar gedaan in hun stuk Field Deaths in Plant Agriculture. Ze maken een schatting van 7,3 miljard doden in Amerika, maar zeggen zelf al dat dit waarschijnlijk te hoog is aangezien muizen en vogels vaak vluchten door de luide machines die gebruikt worden. Om het in perspectief te zetten voor het verbouwen van vlees zuivel en eieren worden er Amerika per jaar 55 miljard dieren vermoord. Ook moet je rekening houden dat wereldwijd 75% van de verbouwde soja, terug naar dieren gaat als voer. Van sojabonen krijgen bijvoorbeeld koeien meer flatulentie, wat bijdraagt aan meer broeikasgassen.

CO2 Uitstoot

Volgens Maarten Klop van Local2Local, die zich bezighoudt met onder andere het verduurzamen van de voedselketen in Nederland en Europa, zegt dat vee houden niet per se slecht is. “Als het in een circulair systeem plaatsvindt, is het vaak juist goed. Maar als er puur vee wordt gehouden is het verbouwen van soja duurzamer en beter voor de planeet.” Volgens onderzoek van Duurzaamthuis stoot één kilo soja slechts 0,6 kilo CO2 uit. Wel moet je meerekenen dat na het verbouwen van soja er een ander gewas moet worden geplant aangezien anders de grond te snel uitgeput wordt, echter voor groenten en fruit is dit 1,67 en 3,40 CO2 per kilo. Een melkveehouderij stoot volgens de Universiteit in Wageningen net iets meer dan een kilo CO2 uit per kg meetmelk. Als de koe vervolgens geslacht wordt stijgt dat tot 46.8 kilo per één kilo rundvlees. Soja is daarnaast ook goed voor de grond. Het haalt stikstof uit de lucht en verrijkt de grond. Ook hebben sojabonen bloemetjes, wat vlinders en dergelijk aantrekt, wat wederom de voedselketen bevorderd.

Conclusie

De overgang van een melkveebedrijf naar een sojabonenfabriek roept dus milieukwesties op. Het onderzoek heeft gekeken naar CO2-emissies, impact op flora en fauna, en dierenlevens. De productie van sojamelk heeft een hogere CO2-uitstoot in vergelijking met het maken van koeienmelk, maar is wellicht beter voor de planeet als er gekeken wordt naar de voedselketen en het redden dierenlevens. Al helemaal als het verbouwen van soja rechtstreeks naar de consument gaat.