De klimaatverandering is in volle gang, Nederland is druk bezig met verduurzamen. Veel sectoren zijn zich aan het aanpassen om zo groen mogelijk te zijn. Alleen een sector heeft nog veel werk aan de winkel. Namelijk de zorgsector. Volgens Nicole Hunfeld van De Groene IC zijn ziekenhuizen grote vervuilers: evenveel C02 uitstoot als Tata Steel. Maar klopt dat wel?
Claim: ziekenhuizen zijn grote vervuilers: evenveel C02 uitstoot als Tata Steel.
Nicole Hunfeld is onderdeel van De Groene IC, De Groene IC is een samenwerkingsverband van intensive care-afdelingen in Nederland, georganiseerd vanuit de NVIC. Ze werken toe naar de doelen uit de Green Deal Duurzame Zorg en zetten zich in voor meer duurzaamheid in de zorgsector. In het fragment op RTL Nieuws vertelt Nicole dat ziekenhuizen een aandeel van 7% aan de totale CO2-uitstoot in Nederland bijdragen. ‘’De oorzaak is onder meer een overvloed aan wegwerpartikelen zoals medische wegwerpjassen. Die zorgen voor enorm veel afval’’, volgens Nicole.
7% aandeel aan de totale C02-uitsoot
De informatie waar ze de 7% vandaan heeft gehaald komt van het RIVM zegt Nicole Hunfled. Woordvoerder van het RIVM/Corporate en Milieu en Veiligheid, Coen Berends, zegt dat ziekenhuizen inderdaad een aandeel van 7% hebben aan de totale C02-uitstoot. Maar bij dit percentage is ook het buitenland meegerekend. ‘’Als dit getal wordt vermeld tellen ze de uitstoot van broeikasgassen door de Nederlandse zorgsector zowel in Nederland als in het buitenland bij elkaar op. Dit betekent dat de berekening niet beperkt wordt tot de directe uitstoot die plaatsvindt binnen de grenzen van Nederland. De uitstoot in het buitenland kan ontstaan door verschillende factoren, zoals de productie en import van goederen en diensten die worden gebruikt in de Nederlandse zorgsector. Bijvoorbeeld, als de zorgsector medicijnen of medische apparatuur importeert die elders worden geproduceerd, kan de uitstoot die wordt gegenereerd tijdens de productie en het transport van deze goederen worden toegeschreven aan het buitenland.’’
Waarom zo vervuilend?
Hoe kan het nou dat ziekenhuizen zo vervuilend zijn? Gupta Strategists is een onafhankelijk adviesbureau voor organisaties in de zorgsector, in binnen- en buitenland. Ze doen ook aan studies en onderzoeken binnen de zorg. Zij hebben dus ook een onderzoek gedaan over de vervuiling van ziekenhuizen. Daar kwamen drie belangrijke aspecten uit die het meest vervuilen als het om C02 gaat:
- Energiegebruik van Gebouwen (38%):
– Het energieverbruik van gebouwen, met name ziekenhuizen en verpleeg- en verzorgingsinstellingen, draagt aanzienlijk bij aan de CO2-uitstoot.
– Verwarming, verlichting en elektriciteitsgebruik zijn belangrijke factoren. Het gebruik van gas en elektriciteit voor deze doeleinden genereert een groot deel van de uitstoot.
– Het dag en nacht gebruik van de gebouwen in de gezondheidszorg, vooral in ziekenhuizen en verpleeg- en verzorgingsinstellingen, draagt bij aan de hogere CO2-uitstoot.
- Reisbewegingen (22%):
– Zowel reisbewegingen van zorgmedewerkers als patiënten veroorzaken een aanzienlijk deel van de CO2-uitstoot in de gezondheidszorg.
– Het gebruik van auto’s voor reisbewegingen is de belangrijkste factor. Fusies en concentratie van zorg kunnen leiden tot toegenomen reisafstanden en dus een hogere uitstoot.
- Geneesmiddelen (18%):
– De productie van geneesmiddelen draagt aanzienlijk bij aan de CO2-uitstoot in de gezondheidszorg.
– Een groot deel van deze uitstoot (87%) vindt plaats in de keten vóór de productie door farmaceutische bedrijven, zoals bij de productie van grondstoffen voor medicijnen.
– Het verminderen van de CO2-uitstoot in deze categorie vereist een aanpak van de gehele toeleveringsketen van geneesmiddelen.
Tata Steel
Tata steel in IJmuiden is een staalfabriek en komt vaak in het nieuws omdat het bedrijf heel erg milieuvervuilend is. Tata Steel is het bedrijf met de grootste C02-uitstoot van Nederland. Volgens Tata Steel zelf zorgt het voor 8 procent van de gehele CO2-uitstoot in Nederland. Dit staat zelf in hun duurzaamheidverslag. Janneke Elberse, werkt bij het RIVM en onderzoekt de cijfers van Tata Steel. Ze vertelt dat Tata Steel echt nog een stuk vervuilender is dan de ziekenhuizen. ‘’Dat komt niet alleen door het C02-uitstoot, maar ook vanwege andere aspecten zoals de enorme stikstof-uitstoot van Tata Steel. Verder is de blootstelling van grote hoeveelheden lood en PAK in het stof in de IJmond is ongewenst voor de gezondheid van kinderen. Volgens gegevens van het Integraal Kankerinstituut Nederland (IKNL) is er in het gebied van het hoogovencomplex een aanzienlijk hoger percentage longkanker dan het landelijke gemiddelde. In specifieke postcodegebieden, zoals bijvoorbeeld 1941 in Beverwijk, is er sprake van een 51% hoger voorkomen van longkanker in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Deze cijfers wijzen op een verhoogd risico op longkanker in dit specifieke geografische gebied.’’
Conclusie
Kortom, je kunt wel stellen dat ziekenhuizen veel vooruitgang moeten boeken op het verminderen van C02-uitstoot. Door geneesmiddelen, reisbewegingen, energiegebruik van gebouwen en nog veel meer andere aspecten hebben ziekenhuizen een aandeel van 7% aan de totale C02-uitstoot uit. Hoewel dit heel veel is, het dus niet evenveel als Tata Steel. Tata Steel heeft 8% aan de totale C02-uitstoot. Bovendien wordt bij die 7 % van de ziekenhuizen de buitenlandse uitstoot ook meegerekend. Dus de claim van De Groene IC dat de Nederlandse ziekenhuizen evenveel CO2-uitstoot als Tata Steel klopt niet.
