Donderdag zeven en vrijdag acht maart ’24 zijn alle stemgerechtigde Ieren welkom om mee te beslissen over hun grondwet. Dit dubbelreferendum bedraagt het zogeheten Family Amendment en het Care Amendment. Op donderdag besluiten de Ieren over de verbreding van de term familie, het huwelijk zal volgens de grondwet niet meer de bouwsteen zijn. Op vrijdag, Internationale Vrouwendag, wordt gestemd of de traditionele bijdrage van de moeder in het gezin als zorgdrager beschermd blijft. Of dat een van beide ouders de zorg kan dragen.

Het familie amendement (art. 41.1.1 & 41.3.1) stelt de verandering voor dat de grondwettelijk gebonden omschrijving van familie niet meer gebonden is aan het huwelijk. ‘It’s a good thing, obviously’, meent de Ierse Dylan Byrne, over wie later meer. In 1937 werd de grondwet van Ierland vastgelegd, destijds was het nog een erg katholiek land. Dit leidde ertoe dat de grondbeginselen van het land ook erg katholiek waren. ‘Het grote verschil met Nederland hierin is dat Nederland zijn religieuze karakter in veel mindere mate juridisch heeft vastgelegd , verklaart promovendus staats- en bestuursrecht Roel Becker. ‘Dat is een van de vele factoren waarom de emancipatie in Nederland sneller van de grond kon komen. Thorbecke was bijvoorbeeld zelf Luthers, maar ook de katholieke Nederlanders steunden gewoon zijn grondwet.’

Het tweede amendement (art 41.2.1 & 41.2.2) in dit dubbelreferendum gaat over de verandering van de zorgdrager binnen het gezin, momenteel geldt volgens de Ierse grondwet dat dit de vrouw is. Haar inspanning in het grootbrengen en verzorgen van de kinderen heeft zo’n onbetaalbare waarde voor de maatschappij, dat de vrouw niet als kostwinner aan de economie mag bijdragen.

Dylan Byrne (22) is kunststudent aan de University of Limerick, toen hij jong was scheidden zijn ouders van elkaar. Zijn moeder werkte parttime als verpleegster en voedde Dylan met zijn broer en zus op. Zijn vader heeft een eigen onderneming.

Omdat grondwet artikel 41.2 op het moment van scheidden verklaarde dat: “De staat erkent dat door haar leven thuis, de vrouw de staat steunt. Zonder die steun zou het gemeenschappelijk goed niet kunnen worden bereikt. De staat zal ernaar streven dat de moeder niet door economische noodzaak gedwongen zal worden om te gaan werken, en haar plichten in het huis te verzaken.”  

Werden de bezittingen en het geld, door de rechter, naar de tevredenheid van zijn ouders verdeeld. Nu dit wetsartikel, met een referendum, dreigt te veranderen. Is Dylan bang dat alleenstaande moeders het moeilijker zullen krijgen na, bijvoorbeeld zo’n scheiding. Daarom stemt hij “yes-no” in dit dubbelreferendum.