Onlangs is er een onderzoek gepubliceerd (Plants for Joints) dat de positieve effecten van een plantaardige levensstijl op patiënten met reumatoïde artritis (RA) heeft benadrukt. Dit heeft geleid tot de bewering dat een plantaardige voeding mogelijk net zo doeltreffend kan zijn als pijnstillers en ontstekingsremmers. Belangrijk is echter te verduidelijken dat dit onderzoek zich in feite richtte op een volledig leefstijl programma.
Bewering: Goed nieuws voor mensen met reuma of artrose: een plantaardig dieet werkt mogelijk net zo goed tegen klachten als pijnstillers en onstekingsremmers, blijkt uit onderzoek.
Oordeel: Onwaarschijnlijk
Bron van bewering
Op 5 september werd er een artikel gepubliceerd in de Libelle over een onderzoek genaamd ‘Plants for Joints’. In dit Artikel beweerd libelle in de lead: ‘een plantaardig dieet werkt mogelijk net zo goed tegen klachten als pijnstillers en ontstekingsremmers, blijkt uit onderzoek.’
Het is onwaarschijnlijk om tot deze bewering te komen op basis van de onderzoeksgegevens. Dat is vastgesteld in deze fact check.
Waarom onwaarschijnlijk?
Het artikel richt zich op het onderzoek ‘Plants for Joints,’ waarin de effecten werden onderzocht van een holistische aanpak: een plantaardig leefstijlprogramma dat ook beweging, stressmanagement en slaapbeheer omvatte. Het onderzoek richtte zich specifiek op hoe deze gecombineerde benadering positieve resultaten kon opleveren voor patiënten met Reumatoïde Artritis (RA), ook wel bekend als chronische gewrichtsreuma. Het is echter belangrijk om te melden dat de bewering in het artikel, namelijk dat ‘een plantaardig dieet mogelijk net zo effectief is tegen klachten als pijnstillers en ontstekingsremmers, zoals blijkt uit het onderzoek,’ niet volledig wordt ondersteund door het onderzoek zelf.
Aangezien het onderzoek meerdere componenten omvatte, zoals beweging, stressmanagement en slaap beheer, is het niet mogelijk om alleen het plantaardige dieet als de enige factor te identificeren die verantwoordelijk is voor mogelijke verbeteringen. Het gebruik van het woord ‘mogelijk’ in de bewering geeft aan dat er ruimte is voor mogelijke effectiviteit, maar het onderzoek heeft deze vergelijking niet definitief bevestigd.
Andere bewering
In het onderzoek van ‘Plants for Joints’ diende de DAS28 als de voornaamste informatiebron voor het citaat van Wendy Walrabenstein (econoom, diëtist en onderzoeker in het ‘Plants for Joints’ onderzoek). In het artikel verklaarde ze: ‘Inmiddels weten we dat het programma bij reuma mogelijk net zo effectief werkt als medicijnen, en bij artrose zorgt het voor aanzienlijk minder pijn en stijfheid.’
DAS28 is een test die wordt gebruikt om de ernst van de ziekte en de behandelingsstrategie te beoordelen. Deze test evalueert 28 gewrichten op zwelling en gevoeligheid en meet ontstekingsmarkers in het bloed. De DAS28-score geeft aan hoe actief reumatoïde artritis (RA) is, wat artsen helpt bij het nemen van behandelbeslissingen en onderzoekers inzicht geeft. Een hogere score duidt op een grotere ziekteactiviteit.
Walrabenstein verklaart: ‘Een verlaging van 0,8 in de DAS28-score wordt beschouwd als een klinisch relevante verbetering. In ons onderzoek hebben we een verbetering van 0,9 bereikt, zoals te zien is in Tabel 2.’ Deze DAS28 verbetering is te vergelijken met medicatie of ontstekingsremmers. Walrabenstein benadrukte dat de methode niet werd vergeleken met medicijnen, maar dat de uitspraak was gebaseerd op de vergelijking van DAS28-waarden. “Daarom is het woordje ‘misschien’ zo cruciaal in deze zin.’ Zegt Walrabenstein.
Conclusie
Het onderzoek ‘Plants for Joints’ heeft positieve resultaten aangetoond voor patiënten met RA. Echter, de bewering in Libelle komt niet overeen met wat het onderzoek daadwerkelijk heeft aangetoond en is dus onwaarschijnlijk. Het lijkt erop dat het een verkeerde interpretatie is van de onderzoeksresultaten. De vergelijkbare bewering van onderzoeker Wendy Walrabenstein betreft een vergelijking met DAS28-waarden, waarbij ik context heb gegeven om deze vergelijking te verduidelijken.
Bronnen
Walrabenstein, W., van der Leeden, M., Weijs, P., van Middendorp, H., Wagenaar, C., van Dongen, J. M., … & van Schaardenburg, D. (2021). The effect of a multidisciplinary lifestyle program for patients with rheumatoid arthritis, an increased risk for rheumatoid arthritis or with metabolic syndrome-associated osteoarthritis: the “Plants for Joints” randomized controlled trial protocol. Trials, 22(1), 1-11. (https://trialsjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13063-021-05682-y)
