Factcheck: Een gezonde vrouwelijke hormoonhuishouding? Daar heeft voedsel blijkbaar niet veel mee te maken

Factcheck: Een gezonde vrouwelijke hormoonhuishouding? Daar heeft voedsel blijkbaar niet veel mee te maken

Illustratie baarmoeder. Bron: Pixabay

De Vogue is een blad met daarin het laatste nieuws over onder andere mode en lifestyle. Daarnaast heeft Vogue ook een site met extra artikelen, zoals bijvoorbeeld het volgende artikel dat op 26 oktober werd gepubliceerd: ‘Een gezonde hormoonbalans? Dít moet je eten volgens de expert.’ Hierin werd de volgende claim gedaan door expert Pauline Cox, voedingsdeskundige: ‘Als ons lichaam veel is blootgesteld aan hoge bloedsuikerspiegels en onze insuline niet werkt zoals het zou moeten, worden de symptomen van de perimenopauze en menopauze langer.’ Deze claim klopt echter niet helemaal.

Anne van der Zwan, doktersassistente huisartsenpraktijk Claessen en draait haar eigen vrouwenspreekuur. In dit spreekuur spreekt zij mensen die aan de anticonceptie willen, soa-klachten hebben, maar voornamelijk mensen die overgangsklachten hebben. ‘Het is niet bewezen dat je met hoge bloedsuiker een ander soort klachten hebt of langer aanhoudende klachten. Met de overgang kan je last hebben van opvliegers, aankomen en prikkelbaarheid. Het klinkt logisch dat mensen met hoge bloedsuiker langer last hebben van klachten, maar er is niet genoeg bewijs voor.’ Volgens Anne speelt voeding dan ook geen rol bij de vrouwelijke hormoonhuishouding. ‘Er zijn mensen die zeggen van wel, maar dat is niet wetenschappelijk onderbouwd.’

‘Ik snap wel waar de claim vandaan komt, maar ik vind dat er niet genoeg onderzoek is om zo’n claim te maken. Dan moeten er echt getallen zijn. Het is in Nederland wel zo dat de overgang een beetje gebagatelliseerd wordt. Ik denk dat we nog heel ver weg zijn van een onderzoek daarnaar. Maar nee, ik vind het geen onderbouwde claim’, aldus Anne.

Wat blijkt?

Uit onderzoek van E. van der Does uit 2008 blijkt dat veel klachten en verschijnselen worden toegeschreven aan de overgang, maar dat er maar twee daarvan regelmatig terug worden gevonden bij ‘epidemiologisch’ onderzoek. Dit zijn vasomotore stoornissen, stoornissen die worden ervaren als warmtesensaties gewoonlijk gevoeld op de borst, hals en gelaat, vaak vergezeld van zweten, hartkloppingen en angst. 50% van de vrouwen hebben hier last van. Daarnaast is een droge vagina ook een symptoom van de overgang. Hier hebben 30% van de vrouwen last van. Volgens het onderzoek verdwijnen bij veel vrouwen de symptomen weer na een paar maanden en dus is geruststelling (na enig onderzoek) zeker verantwoord. Ook kunnen symptomen lang aanwezig blijven: 29% van vrouwen van 60 jaar en ouder melden persisterende opvliegers te hebben. Er wordt echter niet vermeld waarom sommige vrouwen langer last hebben van symptomen van de overgang.

Volgens onderzoek van de organisatie Nivel, is het zo dat het risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen na de overgang snel toeneemt, maar een goede leefstijl dit risico kan verminderen. In focusgroepen met vrouwen en zorgprofessionals bespraken zij de praktische haalbaarheid van effectieve leefstijlinterventies uit de literatuur. Vrijwel alle vrouwen die meededen vonden het programma te intensief. De conclusie van Nivel luidt als volgt: ‘Er bestaat een spanningsveld tussen enerzijds effectieve leefstijlinterventies en anderzijds interventies die goed zijn vol te houden. Verder onderzoek is nodig om effectieve interventies te ontwikkelen die minder intensief zijn en passen bij de specifieke behoeften en gezondheidsproblemen van individuele vrouwen rond de overgang.’

Anne is het er ook over eens dat er meer onderzoek naar de kwestie nodig is. ‘Vaak behandel je klachten van de overgang met hormoontherapie, dus bijvoorbeeld met een anticonceptiepil, maar bij sommige vrouwen kan dat niet omdat ze trombose hebben of omdat ze roken. Dan heb je het probleem dat ze het door moeten maken omdat er eigenlijk nog geen onderzoek gedaan is om te kijken wat er wel helpt voor deze mensen.’

Conclusie

Wat je na het lezen van deze factcheck kunt concluderen is dat er geen specifiek onderzoek is gevoerd naar het effect van hoge bloedsuikerspiegels op de menopauze, de overgang. Er zijn dus geen cijfers of aantoningen. Wel is gebleken dat een goede leefstijl het risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen in de overgang kan verminderen. Over de claim uit de Vogue kunnen we dan ook zeggen dat die niet helemaal juist is. Er is namelijk nog niet aangetoond of hoge bloedsuikerspiegels ervoor zorgen dat de klachten van de overgang langer blijven.

Over de auteur

Elise Roelofs

Elise Roelofs (2004) is student journalistiek op de Hogeschool Utrecht. Hiervoor deed ze havo op het Segbroek college. Ze woont in Den Haag en maakt video- en audioreportages voor Studio Vrijdag. Verder is ze geïnteresseerd in kunst en tijdschriften.