Drugs zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Je hoeft het nieuws maar aan te zetten, of je wordt ermee geconfronteerd. In Nederland is dit nog altijd een groot probleem met georganiseerde criminaliteit. Hierbij vinden illegale activiteiten en misdaden plaats. Uit onderzoek van het CCV blijkt dat miljoenen euro’s in deze wereld rondgaan, waar criminelen met hun illegale handel economische en sociale macht hebben. Dit leidde vervolgens tot claims dat 90% van de georganiseerde criminaliteit drugs gerelateerd is. Dit zou betekenen dat bijna alle misdaden en illegale activiteiten te maken hebben met drugs. 

Bewering: 90% van de georganiseerde criminaliteit is drugsgerelateerd.

Oordeel: De claim is onjuist.

Bron van bewering

Op 28 oktober 2023 verscheen er een bericht op Twitter (X) van het CDA, reposted door Tweede Kamerlid Derk Boswijk, waarin werd beweerd dat 90% van de georganiseerde criminaliteit in Nederland drugsgerelateerd is. Deze bewering is gebaseerd op informatie door het CCV.

Het CCV vertelt: ‘Criminelen maken gebruik van gelegenheden die verboden zijn. De productie van drugs vindt vaak plaats in hennepkwekerijen en drugslabs. Deze zijn dan gevestigd in woningen, schuren en leegstaande stallen. Het illegaal maken, transporteren, verkopen en witwassen van drugs valt allemaal onder die georganiseerde criminaliteit.’

Drugscriminaliteit

Georganiseerde criminaliteit is een breed begrip. Volgens het wetenschappelijk onderzoek- en documentatiecentrum valt onder Georganiseerde criminaliteit; grote hennepkwekerijen, uitbuiting van mensen, illegaal gokken, corruptie, witwaspraktijken, straatroven en cybercriminaliteit. Dit zijn voorbeelden van georganiseerde misdaad die veel geld bevat. Dat geld zorgt ervoor dat criminelen illegaal vermogen, economische en sociale invloed hebben. Volgens de Rijksoverheid bedreigt dit de samenleving en rechtsstaat waarbij criminelen soms zwaar geweld en liquidaties toepassen. 

Criminelen hebben verschillende methoden om drugs te smokkelen. Als de soft- en harddrugs geproduceerd zijn, moet het eindproduct binnen een bepaalde tijd de handelaar bereiken. Dit zonder ontdekt te worden door autoriteiten. Het transport van drugs gaat via schepen in containers, vliegtuigen en vrachtwagens. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een onzichtbare tussenlaag waarin drugs verstopt wordt. Het zwarte geld dat verdiend wordt met drugshandel in de ‘onderwereld’ willen de criminelen uitgeven in de ‘bovenwereld’. Dit zonder het risico te lopen dat het geld door justitie of de belastingdienst in beslag genomen wordt. Daarom moet het zwarte geld witgewassen worden, dit is strafbaar.

Witwassen komt voor in combinatie met drugs- mensenhandel, vuurwapens, explosieven en levensdelicten. Deze criminele activiteiten kunnen leiden tot een onveilige leefomgeving. Volgens onderzoek van het OM nam in 2022 de geregistreerde criminaliteit toe met 6%. In totaal kwamen 808.800 misdrijven aan bod bij de politie. In 2021 waren er 760.000 misdrijven. Volgens cijfers van het CBS waarin geregistreerde criminaliteit wordt gemeten, vinden in 2022 totaal 806.210 misdrijven plaats. Hiervan hebben 12.200 misdrijven met drugs te maken. Dit betekent dat 1,5% drugsgerelateerd is. 

Lastig te onderzoeken

Ton Nabben, Hoogleraar criminologie aan de HvA, laat weten dat het lastig is om te onderzoeken of bijna alle georganiseerde criminaliteit drugsgerelateerd is. ‘Cijfers kunnen worden geïnterpreteerd op een manier die gunstig is voor bepaalde belangen. Georganiseerde criminaliteit bevat veel verschillende misdrijven, daarom is het lastig om te stellen dat 90% te maken heeft met drugs’, aldus Nabben. 

Conclusie

Het begrip georganiseerde criminaliteit bevat meerdere criminele activiteiten, zoals corruptie, uitbuiting van mensen, illegaal gokken en witwaspraktijken. Het is onjuist te stellen dat 90% hiervan drugsgerelateerd is. Dit komt doordat niet alles wat illegaal, en dus stiekem gebeurt, wordt geregistreerd. Daardoor kun je niet met zekerheid stellen dat tijdens het illegaal gokken bijvoorbeeld drugs aanbod komt. Volgens de geregistreerde misdrijven van de 806.210 gevallen, zijn er 12.200 gerelateerd aan drugs, wat neerkomt op 1,5% en niet op 90% zoals beweerd.