Auteur Janneke van Heugten heeft een boek geschreven over hoe vrouwen meer hun expertise kunnen uiten in de mediawereld. In een interview beschreef Van Heugten wat de oorzaak is van dat vrouwen hun expertise niet kunnen uiten én wat er gedaan kan worden om dit meer te stimuleren. Hierover schreef ze een boek, genaamd ‘Vaker in de Media’ voor de gelijknamige website

• Wat zijn een aantal redenen waarom vrouwen in de Nederlandse media minder vaak verantwoordelijkheden krijgen dan mannen?

Er is nog veel ongelijkheid binnen de media en het is belangrijk om te weten wie er ‘achter de knoppen zitten’. Niet alleen maar de mensen die al tot de normgroepen behoren, zoals de witte man, maar ook dat er een bredere diversiteit is en met welke insteek er wordt gekozen. Je ziet vaak in films dat als vrouwen een rol hebben, dat ze eigenlijk altijd tekst hebben wat te maken heeft met een man ipv dat ze zelfstandig een rol of onderwerp hebben waarin ze een bepaalde prestatie leveren. Het is wel erg verbeterd de afgelopen jaren, maar dan nog zijn er films waarin het stereotype overheersend zijn en in een hokje worden geduwd.

• Wat voor impact heeft het nu dat vrouwen in de media als stereotype worden neergezet?

De impact van het stereotype protettering van vrouwen zorgt ervoor dat er in de media een soort kader wordt geschetst waarbij je weet dat ondanks de film geen werkelijkheid is, dan toch een bepaald beeld mee wordt gegeven van hoe het zou moeten horen of wilt dat het zou moeten zijn. Het zet een beeld neer van dat vrouwen zelf de wereld niet aan kunnen en zogenaamd gered moeten worden, terwijl ze dat prima kunnen. Maar ook de stereotype protettering waarbij de focus is dat de relatie bij vrouwen en prestatie bij mannen, zorgt er ook voor dat vrouwen niet tot hun potentie komen.

• Zijn er specifieke sectoren binnen de media waarbij dit soort problemen meer zichtbaar is dan bij andere sectoren?

Je ziet wel dat in de reclamewereld langzaam verbetering heeft laten zien door niet alleen de vrouwen in de keuken te plaatsen, maar ook de familierollen verbeterd zijn verdeeld. Maar dan nog zitten er veel stereotype in als je kijkt naar tv-series of vragen die vrouwen krijgen, is het gewoon heel verschillend. Wanneer vrouwen aanschuiven bij een talkshow is de kans dat zij een vraag krijgt wat gerelateerd is aan haar privésituatie groter dan wanneer een man met dezelfde functie of onderwerp aanschuift. Daardoor wordt de vrouw toch iedere keer teruggezet in een bepaalde traditionele houding. Dat gebeurt gewoon bij mannen veel minder. Je ziet dat de manier waarop mannen en vrouwen behandeld worden in interviews en het verschil in vragen die ze krijgen, maar ook de focus op het uiterlijk veel sterker is bij vrouwen. En dat leidt enorm af van de inhoud.

• Zijn er mediabedrijven die publiekelijk streven naar meer genderongelijk- en verantwoordelijkheden voor vrouwen? 

Als je bij een willekeurige redactie in Nederland vraagt of er meer gestreefd wordt naar gendergelijkheid zal niemand, dan zal niemand zeggen dat ze minder genderongelijkheid willen. Ik denk dat er bijna geen programma’s zijn die zeggen dat ze realistische afspiegelingen (hier kwam hapering en ruis tijdens het telefoongesprek dus dat zal ze in de uitzending nog wel een keer vertellen, maar komt een beetje neer op het antwoord van de vorige vraag).

• Wat zijn enkele positieve veranderingen die in Nederland de afgelopen jaren al hebben plaatsgevonden op het gebied van (gender)gelijkheid in de film- en mediawereld? 

Als je kijkt waar we vandaan komen, zoals in 1995 toen 12 procent van de vrouwen in de media een expert was van bijvoorbeeld nieuwsmedia, dagbladen, radio en journaals. We hebben er 30 jaar over gedaan om dat percentage naar 26 procent te tillen. Het is dan wel verdubbeld, maar 30 jaar erover doen om het aantal vrouwen in de media als expert te verdubbelen en nóg geen gelijke representatie hebben erg weinig reden tot het uithangen van de vlag. Ik vind 26 procent nog steeds erg weinig, want verre van 50 procent.

• Zijn er al enkele voorbeelden van vrouwen die als inspiratie kunnen fungeren voor meer verantwoordelijkheden in de mediawereld? 

Als je kijkt naar de grote banken in Nederland zijn alle hoofdeconomen vrouw en die komen ook aan het woord. Zij worden door de grote banken ook naar voren geschoven en voeren het woord over bepaalde onderwerpen. Dat is een hele positieve ontwikkeling. Zo wordt ons beeld van experts ook gevuld met vrouwen. Maar andere bedrijven moeten zelf nog veel meer aan redacties laten weten dat hun vakvrouwen ook aan het woord moeten kunnen komen over bepaalde onderwerpen.