Onder de grond in Groningen zit gas. Dit weten we al sinds de jaren 50. Met guldentekens in de ogen werd er geboord in de provincie. Echter ondervinden de Groningers al decennialang last van het boren. Vooral aardbevingen, die steeds heftiger zijn geworden. Mede daarom is de gaskraan dicht sinds 2023. Maar: er zit nog gas in de grond. Thierry Baudet, lijsttrekker van Forum voor Democratie, ziet ook eurotekens en beweert dat er nog 590 miljard winst in de grond zit. Met 10 miljard, zouden de huizen in Groningen veilig kunnen worden gemaakt. Het is volgens hem dus absurd dat er is gestopt met boren. Deze bewering deed hij in een podcast, en postte deze bewering op zijn Instagram account. Zit er echt 590 miljard, als je de kosten meerekent, in de grond? Nee, dat zit er niet.

Groningen beeft

Het was 1959, dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) op het gasveld stuitte. Het grootste gasveld van Europa. Nederland rekende zichzelf rijk, en het boren begon. Zeker nadat aardgas, in plaats van olie, een belangrijk goed werd. Tot 1986 werden er in het noorden van het land geen aardbevingen waargenomen. Houd wel rekening: vanaf 1976 is er pas op volle sterkte geboord. Sinds deze eerste beving zijn de aardbevingen langzaamaan in sterkte toegenomen (bron: KNMI).

We noemen het aardbevingen, maar er zit een verschil tussen deze bevingen en aardbevingen in bijvoorbeeld Italië. De aardbevingen in Groningen zijn geïnduceerde bevingen, en niet natuurlijk. De meeste aardbevingen vinden plaats door wrijvingen van aardplaten op breuklijnen. In Groningen ligt geen breuklijn. Wanneer er gas uit de bodem wordt geboord, krimpt de bodem door de druk van gesteente buitenaf. Dat levert spanning op, die via breukvlakken, miljoenen jaren oude onderbrekingen in de aarde, culmineren in bevingen.

Geld

Maar ja, het levert geld op. En dat klopt. In 2022 maakte aandeelhouder Shell berekeningen openbaar, die inzicht gaven in hoeveel (gecorrigeerd voor inflatie) geld de gasboringen heeft opgeleverd. In totaal is dat 428 miljard. In totaal is 86 procent van het gas in Groningen geboord (bron: Financieel Dagblad). Baudet beweert dat er nog voor 600 miljard euro aan gas in de grond zit. Als je dan bedenkt dat 86 procent van het gasveld er al uit is gehaald, en rekening houdt met hoeveel het heeft opgeleverd, kan de rest (hoogstwaarschijnlijk) nooit 600 miljard euro opleveren.

Dit beaamt Sam Gerrits, aardwetenschapper en journalist (o.a. van dit artikel van Follow the Money). ‘Het meeste wat er nog uit kan worden gehaald, is 100 miljard euro’, volgens Gerrits. ‘En vergeet niet: een groot deel hiervan gaat naar aandeelhouders en olies.’

Aardbevingsveilig

En die 10 miljard om huizen aardbevingsveilig te maken? Die berekeningen zijn nutteloos, volgens Gerrits. ‘Hoe meer je boort, hoe intensiever de bevingen worden’, stelt hij. Een springkussen gebruikt hij als metafoor. ‘Stel je een springkussen voor; hoe leger deze wordt, hoe harder de kinderen steeds neerkomen.’ In een artikel van Gerrits, voor Follow the Money, berekent hij ruw dat het 25 miljard euro zou moeten kosten. Maar ook onnozel is.

De bevingen ontstaan in Groningen door bodemverzakking. Deze verzakkingen veroorzaken bevingen, doordat lagen op elkaar zakken. Hoe minder gas, hoe meer en heviger deze dus op elkaar zakken. Wat dus leidt tot hevige bevingen. Daarom zijn er ook tot nu toe geen definitieve berekeningen gedaan hierover. Daarnaast betekent het aardbevingsbestendig bouwen niet dat huizen kunnen blijven staan, maar dat bewoners genoeg tijd hebben om de woning te verlaten (bron: Groninger Bodem Beweging).

Conclusie

Met deze informatie, ook de informatie die nog ontbreekt of onduidelijk is, kun je dus concluderen dat de bewering van Baudet niet gebaseerd is op feiten en dus onwaar is. Tenzij gas het nieuwe goud wordt, zal het resterende gas in Groningen niet 600 miljard euro kunnen opleveren. Daarnaast is het niet logisch om te berekenen hoeveel het zou kosten om de huizen in het noorden aardbevingsveilig te maken noch duidelijk hoeveel dit zou kosten.

Al met al beoordelen we dus deze bewering als: voor het grootste gedeelte onwaar, met een minimale ruimte voor speling, mocht aardgas extreem duur worden (vele malen duurder dan nu).