Op 27 februari 2024 verscheen er in de Volkskrant een opiniestuk ingediend door Don Ceder en Edwin Borger. In dit stuk claimen zij dat de aanwezigheid van mannelijke rolmodellen op school goed is voor jongens én meisjes. Dan kunnen de kinderen ook al in het onderwijs leren hoe ze zich moeten verhouden tegenover mannen. In principe is er, volgens onderzoek van het CBS, inderdaad een feminisering in het onderwijs. Is dit een probleem? Volgens senior onderwijsdeskundige Caroline van Leijenhorst niet: ‘Dit maakt niet uit, zelfs niet als jongens thuis geen vader hebben.’
Het gepubliceerde stuk verscheen onder de titel: ‘Iedere basisschoolleerling moet het hebben meegemaakt: een meester voor de klas’. In het artikel valt te lezen dat menig leerling hun basisschoolcarrière doormaakt zonder een meester voor de klas te hebben gehad. Daarbij zou het voor elk kind goed zijn om zowel een vrouwelijk als mannelijk rolmodel voor de klas te hebben gehad. Daarom stellen Don Ceder en Edwin Borger dat elke leerling daarom minstens één keer een meester in zijn of haar basisschooltijd verdient. Don Ceder is parlementslid namens de ChristenUnie en Edwin Borger is een van de oprichters van Stichting Meestert, een initiatief om meer mannen in het onderwijs te krijgen. In hun stuk wees het duo op ‘helder onderzoek’, een benoeming van dit onderzoek ontbrak verder in het stuk. Na contact te hebben gelegd bleek er daadwerkelijk kennis gehaald te zijn uit onderzoeken, waaronder een onderzoek van het CBS genaamd ‘leerkrachten in het basisonderwijs’.
In hun opiniestuk claimen de schrijvers dat de genderdiversiteit in het onderwijs al jaren afneemt. Uit het bovengenoemde onderzoek van het CBS blijkt inderdaad dat het merendeel van de basisschoolleerkrachten een vrouw is, er is een zogenoemde feminisering in het onderwijs gaande. Het vrouwelijke aandeel leerkrachten is de afgelopen jaren ook gestegen. In 2017 was zelf 8 op de 10 leerkrachten een vrouw. Hierdoor is het aandeel vrouwen in het basisonderwijs veruit het hoogste van alle beroepsgroepen in het onderwijs.
Ceder en Borger halen ook aan dat diversiteit en gemengde teams positief bijdragen aan de cultuur van het werk. Dit kon een docent pedagogiek beamen: ‘Het is goed als mannen en vrouwen samen werken en van elkaar kunnen leren. Mannen in een leerkrachtenteam hebben invloed op het pedagogische klimaat. Heel zwart wit gezien hebben mannen een andere manier van benaderingen bij het opvoeden. Meesters benoemen vaker direct wat het probleem kan zijn. Een meester kan kinderen meer loslaten en laten experimenteren. Een meester laat een kind meer fouten maken.’ Daartegen benadrukt de docent dat dit echt zwart op wit is. ‘Wij als onderdeel van de sociale wetenschappen kunnen geen harde uitspraken doen. Het enige belangrijke is of het een goede leerkracht is. Dat is wat een kind nodig heeft.’
Bij het voorleggen van de claim aan senior onderwijsdeskundige Caroline van Leijenhorst, verbonden aan Expertis Onderwijsadviseurs, verwijst als het gaat om deze claim naar een onderzoek van de Kennisrotonde over de effecten van het geslacht van leraren in het primair onderwijs. Het artikel stelt het volgende: ‘Decennialang werken er verhoudingsgewijs weinig mannen in het primair onderwijs, en de zogenoemde feminisering van het onderwijs wordt geregeld als onwenselijk gezien. Uit de gevonden studies blijkt dat het geslacht van de leraar niet of nauwelijks invloed heeft op het gedrag en de prestaties van kinderen.’
Van Leijenhorst reageert als volgt op het artikel: ‘Verrassend he! Ik denk niet dat er kwalijke gevolgen zijn voor de kinderen, maar wel gun ik alle kinderen een meester. En gun ik de meesters dit mooie vak.’ Ook vult de onderwijsdeskundige aan: ‘Laten we leerkrachten benoemen op basis van hun kwaliteiten in plaats van op geslacht. Werven van zowel mannen als vrouwen is nodig.’
Conclusie: Dat de aanwezigheid van mannelijke rolmodellen op school goed is voor jongens én meisjes en kinderen op die manier in het basisonderwijs al kunnen leren hoe ze zich moeten verhouden tegenover mannen, is onwaar. Ja, er is een feminisering gaande onder de leerkrachten in het basisonderwijs. Enkel blijkt dat het geslacht van de leraar niet of nauwelijks invloed heeft op het gedrag en de prestaties van kinderen, zo blijkt uit onderzoek.
