Op drie oktober wordt in Duitsland de dag van de Duitse eenheid gevierd. Die dag hief de DDR (Oost-Duitsland) zichzelf op en werd het opgenomen in de Bundesrepublik Deutschland. Dit bracht veel ingrijpende verandering met zich mee voor het voormalig communistische land. In deze explainer leg ik uit wat de grootste veranderingen waren.
Op 9 november 1989 viel de Berlijnse muur. Deze muur stond symbool voor de splitsing tussen Oost- en West-Duitsland. Met de val van de muur werd de weg ingeslagen naar een hereniging van het Duitse volk. De democratisch verkozen Oost-Duitse regering werkte in 1990 in een aantal maanden toe naar een hereniging, door eerst de monetaire unie in te gaan en later een herenigingsverdrag te ondertekenen. Op drie oktober 1990 was het dan eindelijk zo ver, de Oost-Duitse regering hield op met bestaan en het gezamenlijke Duitsland, zoals we het nu kennen kwam te bestaan.
De transitie van een planeconomie naar de westerse economie verliep niet geheel zonder problemen en de ongelijkheid tussen oost en west is nog steeds zichtbaar, zo stel Lynn Stroo, redacteur van Duitslandweb en deskundige van het Duitsland Instituut. ‘Het was achteraf gezien best wel een roekeloze actie. Mensen hadden echt het idee dat ze dat klusje wel even zouden klaren.’ Het bleek volgens Stroo best een lastige klus: ‘Alles was in een keer heel anders: Bedrijven moesten worden geprivatiseerd, het westerse rechtssysteem werd overgenomen en veel Oost-Duitsers konden nu naar het westen trekken.’
Door de komst van een kapitalistisch systeem was er nu veel meer aanbod in het oosten, maar waren de prijzen ook flink toegenomen. Alles was nu duurder. Er moest veel westers geld worden geïnvesteerd om de Oost-Duitse samenleving vooruit te helpen. Vooral de infrastructuur liep ontzettend achter op de West-Duitse. Het verschil is zo groot dat Duitsers tot 2019 een extra belasting van 5,5 procent in de inkomstenbelasting, de Solidaritätszuschlag (Soli) moesten betalen om de hereniging te bekostigen.
Naast de financiële en bestuurskundige uitdagingen was er nog een probleem. Er heerst nog tot op de dag van vandaag een mentaliteitsverschil. Soms wordt dit ook wel de “Mauer im Kopf” (muur in het hoofd) genoemd. Onder veel Oost-Duitse inwoners leefden nog veel antiwesterse sentimenten toen de hereniging plaatsvond.
Meer dan drie decennia later is er nog steeds een duidelijke verdeeldheid merkbaar tussen wat ooit West- en Oost- Duitsland was. De Oost-Duitse infrastructuur, huizen en voorzieningen zijn onder het niveau van het westen. Ook worden Oost-Duitsers minder vertegenwoordigd in de politiek en heerst er meer armoede onder deze groep.
In deze productie heb ik de volgende beelden gebruikt:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:EU-Germany_(orthographic_projection).svg
https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Rob984
Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=33470511
Slevon28
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20524129
Fry1989
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/05/Comunismo.svg
Carlosbenitez26
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Money_Bag_(61476)_-_The_Noun_Project.svg
Icons8
Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karl-Liebknecht-Stra%C3%9Fe,_East_Berlin,_DDR,_1985_summer.jpg
Akitoshi Iio
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Deutscher_Bundestag_Plenarsaal_Seitenansicht.jpg
Times
