Volgens Victor Zuidema, van VeiligheidNL, zijn noise cancelling koptelefoons een van de manieren om gehoorschade tegen te gaan. De koptelefoons houden het geluid om je heen tegen waardoor het volume van je muziek zachter kan staan. Dit klopt niet helemaal, blijkt na een factcheck.
Theorie
Volgens Bert Maat, klinisch fysicus-audioloog UMC Groningen, is een noise cancelling koptelefoon een handige uitvinding. “Die koptelefoons hebben aan de binnen- en buitenkant een kleine microfoon zitten die het geluid dat binnenkomt meet. Het geluid dat buiten binnenkomt, wordt binnen omgekeerd uitgespeeld. Het volume wordt dus op -1 afgespeeld. Daarom voelt het voor jou veel stiller.” De koptelefoons zijn vooral effectief als het lage tonen zijn. Dus in een vliegtuig of trein werkt het goed.
“Als je muziek wilt luisteren met een koptelefoon dan wil je die muziek wel goed kunnen horen”, zegt Maat. “De muziek moet boven het geluid om je heen uitkomen. De kans dat je volume dan hoog staat is erg groot. Met een noise cancelling koptelefoon heb je geen last van de geluiden om je heen. In theorie hoef je het geluid van je muziek niet zo hard te zetten om het goed te kunnen horen.” Volgens Maat klopt deze claim in theorie dus wel.
Praktijk
In de praktijk blijkt dit toch net wat anders te werken. Uit een onderzoek van de Juntendo Universiteit in Tokyo blijkt dat noise cancelling technologie ervoor zorgt dat het volume van de muziek relatief zachter staat, dan bij koptelefoons zonder noise cancelling. Maar wel is het volume nog steeds potentieel schadelijk voor het gehoor.
Jan de Laat, hoogleraar Keel-Neus-Oorheelkunde aan de Universiteit Leiden, geeft aanvulling op het onderzoek. Volgens hem staat het volume van muziek óók hard met een noise cancelling koptelefoon. “Bij het luisteren naar muziek gaat het om de luidheidsbeleving en staat de muziek vaak ‘onnodig hard’, noise cancelling helpt dan veel minder goed.”
Ook audioloog Maat is het hier mee eens. “Als je je favoriete nummer hoort dan ben je sneller geneigd om het volume toch weer wat harder te zetten.” Het probleem zou dus niet bij de noise cancelling koptelefoon liggen, maar bij de persoon zelf. Iedereen luistert anders naar muziek. Er zijn mensen die het volume juist wat lager zetten met noise cancelling technologie, terwijl andere mensen het volume juist harder zetten.
“Locatie speelt ook nog een rol. Stel je staat op een concert, dan zal je je muziek harder moeten zetten om het te kunnen horen. Maar zit je in een bibliotheek, dan is er nauwelijks achtergrondgeluid en kan je je volume een stuk lager zetten”, legt Maat uit. “In theorie zou ik deze claim wel ondersteunen, maar in de praktijk gaat het er dus toch net wat anders aan toe.”
Conclusie
De claim ‘noise cancelling koptelefoons zijn één van de manieren om gehoorschade tegen te gaan’ klopt niet volledig. In theorie hoef je het geluid van je muziek niet zo hard te zetten als je een noise cancelling koptelefoon hebt. Dit omdat het achtergrondgeluid wordt tegengehouden. In de praktijk ziet dit er alleen toch anders uit. Bij het luisteren naar muziek gaat het om luidheidsbeleving en staat de muziek vaak ‘onnodig hard’. Omdat het volume nog steeds potentieel schadelijk is voor het gehoor, kan je niet stellen dat noise cancelling koptelefoons gehoorschade tegengaan.
Tijdens de uitzending was Noa Wielage te gast. Zij heeft op haar tweede permanente gehoorschade opgelopen. Hoe gaat zij met die gehoorschade om? Houdt zij hier extra rekening mee als ze naar concerten gaat?
