Uit onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam blijkt dat Nederlanders gemiddeld 46 nieuwe kledingstukken per jaar kopen. Volgens Judith Roumen, gedragswetenschapper van Milieu Centraal, komt “er zelfs een beetje dopamine vrij bij de aankoop van kleding”. En dat klopt, blijkt na een uitgebreide factcheck.

Wat is dopamine?

Dopamine is een chemische stof in de hersenen die betrokken is bij het reguleren van emoties, motivatie en het ervaren van beloningen. Het staat bekend als het ‘gelukshormoon’ en speelt een sleutelrol in het beloningssysteem van de hersenen. Verschillende activiteiten, waaronder eten, sociale interactie en het behalen van doelen, kunnen de afgifte van dopamine stimuleren.

Bewering: Dopamine komt vrij bij de aankoop van kleding

Er is een onderzoek dat suggereert dat het kopen of dragen van kleding kan leiden tot de vrijlating van dopamine. Het heet ‘dopamine dressing’. Het zien van een gewenst kledingstuk, het nemen van de beslissing om het te kopen, en de daadwerkelijke aankoop kunnen allemaal bijdragen aan de stimulatie van het beloningssysteem.

“Ja, het is mogelijk dat dopamine vrijkomt wanneer je kleding koopt”, bevestigt neuropsycholoog Jolanda Snel. “Activiteiten zoals winkelen en het kopen van nieuwe kleding kunnen het vrijkomen van dopamine stimuleren. Wanneer je iets nieuws koopt, ervaar je mogelijk een gevoel van voldoening, prestatie of opwinding. Deze emoties kunnen worden geassocieerd met de afgifte van dopamine in de hersenen. Het is wel belangrijk om te benadrukken dat de vrijlating van dopamine niet uitsluitend is aan het kopen van kleding. Andere factoren, zoals persoonlijke voorkeuren, motivaties en zelfs sociale druk, spelen een rol bij het activeren van het beloningssysteem.”

Individuele verschillen

Terwijl wetenschappelijk bewijs beweert dat het kopen van kleding kan leiden tot de vrijlating van dopamine, moet er rekening gehouden worden met individuele verschillen en de context van het winkelen. Niet iedereen ervaart op dezelfde manier de beloningsrespons in de hersenen bij het kopen van kleding. “Hoewel dopamine bekend staat als de ‘feel-good’ neurotransmitter en betrokken is bij beloning en plezier, kan een ongecontroleerde en overmatige afgifte ervan tot verschillende problemen leiden”, waarschuwt Snel.

Volgens het Functioneel Neurologisch Instituut speelt ook de context van de aankoop een belangrijke rol. “Iemand die een langverwacht kledingstuk vindt en koopt, kan een intensere beloningsrespons ervaren dan iemand die impulsief een willekeurig item koopt. Het is dus niet alleen de handeling van kleding kopen, maar ook de context en de persoonlijke betekenis die aan de aankoop wordt gehecht, die de vrijlating van dopamine kan beïnvloeden”, beweert Ronald van der Kuil.

Conclusie