Emma Lok beweert dat vrouwen langer leven dan mannen, maar in minder goede gezondheid. De reden hiervoor zou zijn dat de gezondheidszorg op een mannenlichaam is gebaseerd. Dit statement is volgens verschillende bronnen, kloppend.

De Claim

In de uitzending van vrijdag 8 maart bij EenVandaag sprak Emma Lok, directeur van de organisatie WOMEN INC, ter aanleiding van Internationale Vrouwendag. Hier zei zij het volgende: “Vrouwen leven weliswaar langer maar in minder goede gezondheid dan mannen omdat de gezondheidszorg op een mannenlichaam is gebaseerd.”

Op de website van WOMEN INC wordt het onderzoek van het CBS aangehouden, de Emancipatiemonitor 2022. De Emancipatiemonitor beschrijft de positie van mannen en vrouwen op verschillende terreinen en hierin wordt de vrouwenemancipatie in Nederland vergeleken met de Europese meetlat. De Emancipatiemonitor is samengesteld door het CBS en bekostigd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Uit dit onderzoek blijkt inderdaad dat vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen. In 2021 was de levensverwachting bij geboorte van vrouwen 83,0 jaar en van mannen 79,7 jaar. Ook blijkt uit het onderzoek dat hoewel vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen, brengen zij evenveel jaren door in goede gezondheid. Maar voor de corona in 2019, brachten vrouwen minder jaren door in goede gezondheid dan mannen. Er zit daar dus wel een stijgende lijn in. Maar of het komt dat vrouwen in slechtere gezondheid leven doordat er in de gezondheidszorg voornamelijk onderzoek wordt gedaan naar het mannenlichaam, staat niet direct in dit onderzoek.

Onderzoeken

In het onderzoek van Atria, kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis, wordt inderdaad bevestigd dat het vrouwenlichaam een achtergesteld onderzoeksobject is, binnen de medisch-wetenschap. Dit komt omdat tot diep in de middeleeuwen gedacht werd dat het mannenlichaam belangrijker was dan het vrouwenlichaam. Er werd vanuit gegaan dat het vrouwenlichaam de afgeleide versie was van het mannenlichaam. Veel basiskennis is dus ontstaan vanuit het mannenlichaam.

Uit informatie van een wetenschappelijk artikel uit het NTVG blijkt dat de reden dat vrouwen over het algemeen in slechtere gezondheid leven dan mannen is onder andere dat langdurige aandoeningen en beperkingen zoals depressie, gewrichtsslijtage en migraine vaker bij vrouwen voorkomen. Aan de andere kant hebben mannen vaker aandoeningen waarbij de sterftekans groot is zoals hartzieke en kanker. Vrouwen leven dus ondanks de grotere ziektelast langer dan mannen.

Voornamelijk waar je kan merken dat de gezondheid van vrouwen lijdt, is bij het herkennen en vaststellen van ziektes. Ziektes uiten zich niet even vaak en niet op dezelfde manier bij mannen en vrouwen. En bepaalde medicatie heeft niet altijd hetzelfde effect op mannen en vrouwen. Dit wordt benoemd in een artikel in het blad Zorgvisie. Als diagnoses niet herkent worden door de verschillende symptomen bij vrouwen kan dit zorgen voor langdurig in slechte gezondheid leven. Wat ook eerder benoemd werd.

Zo ook vindt Mariette Reineke, zij is werkzaam als projectmanager voor Voices for Women, een organisatie die zich richt op vrouwengezondheid. “Vrouwen hebben klachten die niet herkend worden. 80 procent van de mensen met onverklaarbare klachten is vrouw. Soms duurt het jaren voordat iemand een diagnose krijgt. Er is minder kennis waardoor er minder bekend is over het vrouwenlijf. Als deze klachten niet herkent worden leven vrouwen dus in slechte gezonheid doordat alles in de gezondheidszorg op de man gefocust is.” Over het statement zegt Reineke het volgende: “Ik zou zeggen dat het helaas klopt, er zit wel verbetering in maar de onderzoeken naar het vrouwenlichaam gaan erg langzaam.”

Conclusie

De claim van Emma Lok, directeur van WOMAN INC, klopt. Het effect op vrouwen is dat symptomen niet snel herkent worden, waardoor er veel tijd overheen gaat waar mensen de diagnose krijgen, waardoor vrouwen in minder goede gezondheid leven. Dit komt volgens onderzoek en volgens Mariette Reineke doordat de gezondheidszorg op het mannenlichaam is gebaseerd. Er is dus een gebrek aan kennis.

Bronnenlijst:

Het vrouwenlichaam en het medisch-wetenschappelijk onderzoek -deel 2 | Kennis. (2022, 22 juni). Atria. https://atria.nl/nieuws-publicaties/het-vrouwenlichaam-en-het-medisch-wetenschappelijk-onderzoek-deel-2/

CBS. (2022, 29 november). (Gezond) leven – Emancipatiemonitor 2022. (Gezond) Leven – Emancipatiemonitor 2022 | CBS. https://longreads.cbs.nl/emancipatiemonitor-2022/gezond-leven/

Stronks, K., Agyemang, C., & Mackenbach, J. (2008, 6 oktober). Man-vrouwverschillen in gezondheid en zorg zijn voor een groot deel maatschappelijk bepaald. NTvG. https://www.ntvg.nl/artikelen/man-vrouwverschillen-gezondheid-en-zorg-zijn-voor-een-groot-deel-maatschappelijk-bepaald

Tulp, E. (2021). Sekse en gender maken verschil in de gezondheidszorg. Zorgvisie, 51(3), 38–41. https://doi.org/10.1007/s41187-021-1020-z