Op 12 september 2023 publiceerde het AD een artikel over de radioactieve zwijnen in Zuid-Duitsland. In het artikel is er verwezen naar het onderzoek van Professor Georg Steinhauser, hoogleraar Toegepaste Radiochemie TU Wien. Echter was dit onderzoek niet geheel gemakkelijk online te vinden. Hier is Upd8 achteraan gegaan en heeft gecheckt of de zwijnen in Zuid-Duitsland wel echt radioactief kunnen zijn.

Oorzaak van de straling in het gebied
De wilde zwijnen in het zuiden van Duitsland hadden al jaren sporen van een hoeveelheid straling in zich. Al die jaren dacht men dat dat kwam door de kernramp van Tsjernobyl in 1986, echter bleek er al een tijd voor de kernramp straling aanwezig te zijn in Zuid-Duitsland. Uit het onderzoek van Professor Georg Steinhauser blijkt dat de oorzaak terug dateert in de jaren 50 en 60.
In die tijd hebben de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie namelijk nucleaire testen uitgevoerd in het midden van Europa.

Bij deze nucleaire testen zijn er een groot aantal kernwapens tot ontploffing gebracht, om zo het effect van de wapens te testen. “Een kernwapen haalt zijn explosieve energie deels uit kernsplijting. Bij kernsplijting worden atoomkernen van uranium of plutonium gesplitst in twee nieuwe atoomkernen. Hierdoor komt er veel energie en straling vrij,  de energie geeft hitte en een grote schokgolf, de straling een kortdurende directe stralingsblootstelling. Die nieuwe gevormde atoomkernen zijn van zichzelf ook radioactief. Daardoor is er na een ontploffing van een kernwapen ook radioactief materiaal op die plek aanwezig”, vertelt Mark van Bourgondiën, stralingsdeskundige van Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

Bij de kernramp van Tsjernobyl in 1986 vonden er twee explosies plaats in een van de reactoren van de kerncentrale. De eerste explosie blies het dak van het reactorvat eraf en de tweede explosie sloeg een gat in het reactorgebouw. Al snel vlogen de grafietblokken in de brand. Door de explosies in samenstelling met de enorm hete grafietbrand ging er een grote hoeveelheid van de radioactieve stoffen vanuit de reactor de lucht. Zo verspreidde het over grote delen van Azië en Europa.

De meeste radioactiviteit die terug te vinden is in het gebied en dus ook de wilde zwijnen stamt wel af van de kernramp van Tsjernobyl. Bij het nieuwe onderzoek van Professor Georg Steinhauser wordt er alleen op gewezen dat een deel van de radioactiviteit in het gebied niet alleen afkomstig is van Tsjernobyl, maar ook door de nucleaire testen.

Hoe komt de straling in de zwijnen terecht?
“De stof die is vrijgekomen bij de nucleaire testen is het radioactieve Cesium-137. Deze stof lost goed op in water, maar hecht ook veel aan bodemmaterialen. In bosgrond, waar niet wordt geploegd, zit de stof nog in de eerste twintig tot dertig centimeter onder het grondoppervlak. Precies in dat gedeelte groeien truffels die de wilde zwijnen eten. De truffels kunnen deze radioactieve stof goed opnemen en concentreren”, aldus Van Bourgondiën.

De zwijnen die deze truffels met de radioactieve stoffen eten krijgen gelijk al deze stoffen ook in zich. “Het beland in de maag en daarna wordt het natuurlijk verder opgenomen zoals alle voedingsstoffen. Cesium-137 is eigenlijk een soort van mineraal, zoals natrium, en zal dan deels opgenomen worden in het lichaam en dan dus ook in het vlees van de zwijnen”, vertelt Professor Philip Elsingsa, Hoogleraar PET radiochemie Universitair Medisch Centrum Groningen.

Hoe schadelijk is het vlees van de zwijnen voor de mens?
Het is helemaal niet schadelijk voor de mens. De hoeveelheid straling in voedsel wordt vanuit de bewaking van voedselveiligheid via meetprogramma’s gecontroleerd. Sommige wilde zwijnen uit het Zuid-Duitse gebied zijn uitschieters van de hoeveelheid straling dat in het vlees zit. Echter is dit nog steeds niet schadelijk voor de mens als je het niet elke dag eet.

Conclusie
Er bestaan dus echt radioactieve wilde zwijnen in Zuid-Duitsland. Deze wilde zwijnen hebben een hoge hoeveelheid straling in zich, wat komt door de straling die is vrijgekomen bij de nucleaire testen met kernwapens in de jaren 50 en 60 in midden Europa en door de kernramp van Tsjernobyl. De radioactieve truffels die de wilde zwijnen eten, zorgen ervoor dat er straling in het lichaam en het vlees van de wilde zwijnen terecht komt. Echter is het niet schadelijk voor de mens om dit vlees te eten.

In de radio-uitzending vertelde Frans van de Put meer over dit onderwerp. Luister het hier: