HKU-fellow Nancy Jouwe en The Black Archives presenteren samen, CAPE X UTRECHT, een aangrijpende tentoonstelling dat het verborgen verhaal over de relatie van de Kaapkolonie en Utrecht vertelt. De tentoonstelling is van 7 oktober tot en met 4 november te zien in het Academiegebouw van de HKU. In ditzelfde gebouw woonde voormalig slaven eigenaar Sara Sibilla Verdion.
Bij binnenkomst word je ontvangen door een aardige jongeman voor een warm welkom. Wat gelijk opvalt zijn de grote kasten met boeken van The Black Archives, die doorlopen tot het einde van de zaal. The Black Archives is een historisch archief en cultureel centrum vanuit zwarte en andere perspectieven. Op de muur is een panoramafoto afgebeeld van een paarse heide. In het midden staat een geel bankje waar mensen op kunnen zitten om de ruimte te bewonderen.
Nancy Jouwe begint vol met passie te spreken. Er wordt in het Engels gesproken omdat 2 bezoekers Engelstalig zijn. 2 van de 5 bezoekers nemen plaats op de bank. Een van de bezoekers vertelt dat ze in Zuid-Afrika heeft gewoond en zich dus erg verbonden voelt. Als Nancy haar verhaal begint te vertellen, luisteren de bezoekers met volle aandacht. “Sibilla van Batavia, a young woman who worked as a slave, lived in this building”, vertelt Nancy met veel handgebaren en gezichtsuitdrukkingen. Enkele bezoekers kijken om zich heen en tillen hun wenkbrauwen op. Sommige van hen worden een beetje onrustig. Ze vertelt dat mensen weinig weten over de geschiedenis van Zuid-Afrika. “When the Dutch government and the King recently apologized for the Dutch involvement in slavery, South Africa was not mentioned.”
De bezoekers worden gevraagd plaats te nemen op de bank achter in de zaal. Ze gaan luisteren naar een gedicht, genaamd ‘I have come to take you home, home!’. Het gedicht is van Diana Ferrus, een Zuid Afrikaanse schrijfster. Haar gedicht gaat over Sarah Baartman, een voormalige slavin wiens lichaamsdelen werden tentoongesteld. Het wordt muis stil in de ruimte, alleen de woorden van Diana Ferrus klinken door de ruimte. Mensen zijn geraakt, een aantal van hen geven na afloop aan kippenvel te hebben.
Het gedicht is voorbij en Nancy begint met spreken. “It’s okay to get emotional or feel affected. This space is also a place to relax and express your emotions.” Ze verwijst naar een box waar mensen hun gevoelens kwijt kunnen, door deze op een briefje in de box te stoppen. “Sarah Baartman’s body was put on display. She also went to London and Paris so that people could view her body. She eventually died young in Paris.” De bezoekers kijken geschokt, “Ongelofelijk dat dit toen normaal was, ik kan mij hier nu niks bij voorstellen”.
Er ontstaat een gesprek over dat er in de tijd waar wij nu in leven, nog steeds een ‘apartheid’ is. “Zelfs op middelbare scholen is het terug te zien, zwarte kindjes tekenen zichzelf als een wit kindje met blauwe ogen”, vertelt Nancy. Ze hoopt met deze tentoonstelling en de indrukwekkende en aangrijpende verhalen ervoor te zorgen dat mensen in gesprek gaan met elkaar. “Weerstand, schaamte, schuldgevoel, ongemak, zijn allemaal emoties die je ziet binnenkomen. En dat is oke, het hoort bij het proces om het erover te hebben.”
Na afloop van deze tentoonstelling hebben wij Nancy nog geïnterviewd over het koloniaal verleden van Nederland en waarom het zo belangrijk is dat wij het hier nog steeds over hebben.
