UTRECHT CENTRUM  – Er zijn opnieuw meerdere meldingen van overlast gedaan rondom het Hieronymusplantsoen in Utrecht. De gemeente heeft daarom tijdelijk twee camera’s geplaatst. Dit besluit moet helpen de criminaliteit en de overlast van met name verslaafden in dit gebied te verminderen. 

Het Hieronymusplantsoen is al langere tijd in trek bij een groep drugsgebruikers en mensen met alcoholproblemen die zorgen voor overlast. Naast het Hieronymusplantsoen is onder andere ook het Lucasbolwerk een plek waar sprake is van veel overlast met geweld, drugsgebruik en intimidatie. Door de jaren heen zijn er door de gemeente al verschillende maatregelen genomen om dit probleem aan te pakken. Zo is er sinds augustus vorig jaar een verbod op harddrugs ingevoerd. Echter wordt dit alleen gehandhaafd op plekken waar veel overlast plaatsvindt. Ook kan iemand een verblijfsontzegging opgelegd krijgen, de persoon mag dan voor een aangewezen periode niet op een bepaalde plek komen. Tot op heden hebben deze inspanningen niet tot het gehoopte resultaat geleid.

In een nieuwe poging om de blijvende overlast aan te pakken heeft de gemeente Utrecht besloten om tijdelijke beveiligingscamera’s te installeren bij het Hieronymusplantsoen. Zo kunnen ze het plantsoen in de gaten houden en leren ze de groep die overlast veroorzaakt kennen zodat ze gericht hulp kunnen bieden. De camera’s zelf zullen er waarschijnlijk ook al voor zorgen dat de overlastgevers weg gaan van de plek. Naast het plaatsen van de camera’s worden ook nu andere maatregelen genomen. Zo werkt de gemeente samen met handhaving en zorgpartijen om dit probleem breder aan te pakken. In een wijkbericht schrijft de gemeente het volgende: “Met een persoonsgerichte aanpak wordt per persoon bepaald hoe deze naar andere locaties geleid kan worden en hoe overlastgevend gedrag kan stoppen.” Ook spreken zorginstellingen en veldwerkers de doelgroep aan op hun gedrag.

“De camera’s zijn onderdeel van het repressieve beleid, maar ook om te kijken of er geen ontregelheden gebeuren naar de doelgroep of dat er dealers van buitenaf komen”, aldus Karel van Duijvenbooden, coördinator van het eropaf-team. Volgens hem is het belangrijk de mensen naar de zorg te leiden, maar bieden de camera’s ook hulp bij het in beeld brengen van de groep die overlast veroorzaakt. Afgelopen augustus is er geïnvesteerd in het contact leggen met de mensen die voor overlast zorgden bij het Lucasbolwerk. Een deel van de groep zit nu vooral bij het Hieronymusplantsoen, daarom heeft de gemeente besloten hier camera’s te plaatsen.

Volgens Marcel Vonk, belangenbehartiger van stichting Goud, helpen de camera’s niet bij het tegengaan van de overlast. “Door het plaatsen van de camera’s verplaats je het probleem en los je niks op. Het veroorzaakt alleen maar onrust onderling en er ontstaat een waterbedeffect. De mensen verhuizen naar een andere plek, waardoor daar precies hetzelfde probleem ontstaat”, aldus Vonk. Ook vertelt hij het jammer te vinden vooraf niet op de hoogte te zijn gebracht van het cameratoezicht. “Soms staat bepaalde inzet van redelijke middelen niet in stand met het doel. Ik denk dat er betere oplossingen zijn dan de camera’s.” Stichting Goud maakt zich hard voor iedereen zonder dak of thuis. Ze biedt een veilige plek waar mensen hun hart kunnen luchten en zichzelf kunnen zijn.

Op dit moment is er een gebruikersruimte in Utrecht genaamd de Stek. Dit is een unieke plek waar mensen veilig en hygiënisch kunnen gebruiken. “De Stek heeft nog genoeg ruimte, dus we proberen ook meer mensen naar de plek toe te brengen”, aldus Van Duijvenbooden, “Alleen is er een bepaalde groep die vindt dat hier teveel regels gelden en het teveel op zorg gericht is en om die redenen dus niet naar de plek wil komen.” Daarom is Van Duijvenbooden op dit moment in gesprek met de Stek om te kijken of er een soort gedifferentieerd beleid kan worden gehandhaafd. Ook zijn ze van plan de tuin van de Stek in te richten als gebruikersplek, omdat dit meer gezelligheid biedt voor de gebruikers.

Vanuit de groep zelf komt vaak de vraag naar een extra gebruikersruimte waar iets minder regels gelden. “Het opzetten van nog een gebruikersruimte kan een mooie oplossing zijn”, aldus Vonk, “Het is vooral belangrijk dat we voorzieningen aanbieden die aansluiten bij de behoeften van de groep. Verslaafden, daklozen en zwervers zijn ook gewoon mensen.” Stichting Goud pleit dan ook voor een liberaler drugsgebruik en vindt dat er mensgerichter gekeken moet worden naar bepaalde situaties. Het helemaal oplossen van dit probleem is waarschijnlijk niet meer mogelijk. Daarom is het belangrijk dat de mensen die het nodig hebben steun en hulp krijgen, zodat ook zij zo goed mogelijk mee kunnen doen in de samenleving, zonder dat ze zorgen voor overlast.

In 2022 zijn er al eerder tijdelijk camera’s geplaatst bij het Hieronymusplantsoen na signalen van bewoners en gesprekken met de politie. In de raadsbrief van 4 oktober 2022 is te lezen dat het cameratoezicht rondom het Hieronymusplantsoen weer wordt beëindigd met als reden: “Naast dat de preventieve werking die uitgaat van de tijdelijke camera’s in de zomerperiode zich heeft bewezen, is beter zicht verkregen op de groep drank- en drugsgebruikers die een onveilige situatie veroorzaakten. De hulpverlening is geïntensiveerd en tegen de dealers wordt handhavend opgetreden. De aanpak is er op gericht om ook hen een beter perspectief te bieden.” Volgens Van Duijvenbooden is het vooral belangrijk vol te houden en in gesprek te blijven met de groep zelf. “Als het gaat om bijvoorbeeld het zorgbeleid dan betrek ik daar ook de gebruikers bij.”

Karel van Duijvenbooden, werkzaam bij de gemeente Utrecht en coördinator van het eropaf-team, vertelt waarom de gemeente nu wederom cameratoezicht inzet.