De Uithof – Het zijn bijzondere dagen voor Emre Çiçek. Hij is docent Social Work aan de Hogeschool Utrecht (HU) en tevens organisator van de jaarlijkse iftar op de HU. Als praktiserend moslim heeft Çiçek een diepe verbinding met de ramadan; een heilige maand die voor hem veel meer inhoudt dan alleen vasten.

‘De ramadan is voor mij een bijzondere en heilige maand,’ vertelt Çiçek. ‘Het is de tijd van het vasten en de maand waarin de Koran werd geopenbaard. Maar het gaat verder dan dat; het is een moment in het jaar waarin we extra aandacht besteden aan liefdadigheid, zelfdiscipline, saamhorigheid en solidariteit. Het is een tijd van bezinning, waarin ik mijzelf beter leer kennen en mijn relatie met god kan verdiepen.’

De beleving van de ramadan in een land als Nederland is anders dan in de meeste islamitische landen. Çiçek, wiens voorouders uit Turkije komen, vertelt over de uitdagingen en de waardevolle aspecten hiervan.

‘In het westen is de ramadan niet vanzelfsprekend’, begint Çiçek. ‘Wij krijgen het mee van onze ouders en via de moskee, maar het leeft veel minder in deze samenleving. Dit brengt soms moeilijkheden met zich mee, zoals vooroordelen of het gevoel van eenzaamheid tijdens het vasten. Maar tegelijkertijd zie ik steeds meer interesse en begrip ontstaan in de westerse wereld voor de islamitische cultuur. De ramadan kan daarmee juist een periode zijn van verbinding tussen mensen met verschillende achtergronden.’

Zijn opvoeding speelde een belangrijke rol in Çiçek’s spirituele ontwikkeling. ‘Mijn ouders hebben altijd het belang van religie benadrukt, niet opdringerig, maar op een stimulerende manier. Zij waren actief bezig met liefdadigheid en vrijwilligerswerk, waardoor ik leerde dat ons geloof draait om verrijking en compassie’, aldus Çiçek.

Als kind zat Çiçek op een christelijke basisschool, was zijn beste vriend joods en ging hij regelmatig naar de moskee. Mede hierdoor werd hij interreligieus en intercultureel gevormd. ‘Mijn ouders mij altijd om vreedzaam samen te leven en begrip te hebben voor anderen, ongeacht hun geloof of achtergrond. Dit zorgde voor mijn tolerante instelling en mijn vaardigheden om goed met verschillende mensen en culturen om te gaan’, aldus Çiçek.

In zijn studententijd studeerde Çiçek Sociale Pedagogische Hulpverlening en behaalde hij een master Ecologische Pedagogiek op de HU. Daarna werd hij zelf zelf werkzaam bij de hogeschool als docent Social Work. Ook werd Çiçek aanjager van het kernteam Netwerk Diversiteit & Inclusie, dat zich inzet voor het bevorderen van gelijkheid en begrip binnen de hogeschool.

‘Het kernteam waar ik deel van uitmaak, organiseert verschillende evenementen om diversiteit te vieren en mensen met elkaar te verbinden,’ legt Çiçek uit. ‘Een van deze evenementen is de jaarlijkse iftar, een speciale gelegenheid tijdens de ramadan waarbij het vasten wordt gebroken na zonsondergang. Dit moment van samenzijn is niet alleen bedoeld om te eten, maar vooral ook om stil te staan bij hetgeen wat je hebt en daar dankbaar voor te zijn.’

Ook de meest recente Iftar was ondanks een licht te kort aan eten een succes volgens Çiçek: ‘Het was een moment van samenzijn en reflectie waar iedereen welkom was, inclusief niet-moslims. In totaal zijn er veel meer mensen gekomen dan waar we op gerekend hadden. Toch mag je deze mensen niet weigeren in deze maand. Daarom hebben we alles met elkaar gedeeld en was er alsnog genoeg voor iedereen. Zoals ik altijd zeg; wie kan eten voor één, kan delen voor twee.’

Ondanks de vooruitgang die wordt geboekt, benadrukt Çiçek dat er nog steeds uitdagingen zijn op het gebied van inclusiviteit en diversiteit, zowel op de HU als in de Nederlandse samenleving. Hij legt de nadruk op het belang van gelijkheid en respect voor iedereen, ongeacht hun identiteit. Hierbij rijst de kwestie hoe een progressieve visie op inclusiviteit en diversiteit zich verhoudt tot de traditionele waarden binnen de islam.

‘De islam staat voor vrede, compassie en acceptatie,’ zegt Çiçek. ‘Dat is mijn drijfveer om mij in te blijven zetten voor een inclusieve samenleving, waarin iedereen zichzelf moet kunnen zijn. Die waarden staan dus niet haaks op elkaar, maar zijn juist complementaire aan elkaar.’

De afgelopen periode was bijzonder druk voor Çiçek. Vanwege de wintertijd vonden de iftars en andere religieuze bijeenkomsten eerder op de dag plaats. Nu de zomertijd is ingegaan zijn de meeste belangrijke bijeenkomsten al geweest en heeft hij meer tijd voor zichzelf. Ook omdat de laatste tien dagen van de ramadan de meest gezegende dagen zijn, zal hij zich in de laatste fase van de ramadan meer gaan terugtrekken.

‘Nu, in de laatste dagen van de ramadan, richt ik mijn aandacht op itikaf, een periode van inkeer en spirituele verdieping,’ vertelt Çiçek. ‘Deze periode is essentieel voor mijn spirituele groei en het versterken van mijn band met god. Het is een tijd van persoonlijke reflectie en gebed, waarin ik mijn focus leg op mijn innerlijke ontwikkeling.’

De boodschap die Çiçek aan zijn medemoslims meegeeft voor de laatste dagen van de ramadan is helder: ‘Vast niet alleen met je maag, maar met je hele lichaam en geeft. Laat die ervaring je vervolgens leiden voor de komende elf maanden.’

Voor vragen/opmerkingen kan je mailen naar: robin.qasem@student.hu.nl