Kanaries, een nieuwe voorstelling van Stichting Utrechts Requiem, draait door heel Utrecht. Kanaries kreeg een staande ovatie van meer dan een minuut van een volle zaal in Podium Oost. Een voorstelling om bewustwording te creëren over de mentale gezondheid en een avond om inspirerende verhalen met elkaar te delen.

Het concept van Kanaries lijkt op een aantal eerdere producties van Stichting Utrechts Requiem. Het zijn zes muzikale verhalen van zes mensen die heel hard hebben moeten vechten om hun leven weer op de rit te krijgen. Deze zes personen staan samen met de professionals op het podium om hun verhaal ten tonele te brengen.

De gemeente Utrecht begon in de coronaperiode met het voeren van (online) gesprekken met jongeren over hun gemoedstoestand. Uit deze gesprekken bleek dat veel jongeren last hadden van prestatiedruk en zich zorgen maken over de toekomst en het klimaat. Het onderwerp psychische klachten en aandoeningen is voor veel mensen nog taboe en hier wil het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport verandering in brengen met de meerjarencampagne ‘Hey, het is oké’.

De voorstelling begon met een intro, vervolgens volgden zes muziekstukken met daarbij een verhaal en tot slot een afsluiter. Voorafgaand van de voorstelling zei Ellen Blom, initiatiefneemster van deze voorstelling, in de intro dit: ‘In deze samenleving bewonderen we vaak de mensen die vanuit de middenlaag de top hebben bereikt. Maar wij willen graag wat aandacht vragen voor de mensen die vanuit de diepte de middenlaag weer hebben bereikt. Vaak is die prestatie nog geweldiger.’ De muziekstukken zijn gemaakt door componisten en muziekschrijvers die de levensverhalen van de zes hoofdpersonen op muziekstukken hebben gezet. De muzikanten, zangers en zangeressen spelen en zingen deze stukken en bij een aantal stukken speelden de hoofdpersonen zelf ook mee.

De overheid probeert dus wel echt iets te doen met de mentale gezondheid van jongeren en de campagne ‘Hey, het is oké’ of een voorstelling als Kanaries kan helpen om het taboe te doorbreken en het een meer bespreekbaar onderwerp te maken. Het is dus goed dat er een initiatief is genomen vanuit Stichting Utrechts Requiem om zo’n voorstelling te maken en hiermee hopelijk het onderwerp wat meer bespreekbaar te maken. Tijdens de voorstelling werden de hoofdpersonen elke keer met een luid applaus aangemoedigd als ze het podium betraden. Joren Molenaar, bezoeker van Kanarie in Podium Oost, vond het mooi om te zien hoe deze hoofdpersonen er stonden en hun verhaal durfden te delen. In de zaal was veel emotie te voelen, bezoekers pinkten regelmatig een traantje weg omdat ze zo geraakt werden door de verhalen.

De cijfers van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) laten zien dat er steeds meer jongeren zijn die kampen met mentale klachten. Dit percentage is in de afgelopen 3 jaar met 12 procent toegenomen van 25 naar 37 procent. Ook is het percentage van jongeren met serieuze gedachten over zelfdoding bijna verdubbeld in de afgelopen 3 jaar van 8 naar 15 procent. Dit komt voornamelijk door de hoge prestatiedruk, sociale druk en de angst voor het klimaat. ‘Psychiatrische stoornissen komen bijna altijd voort uit een moeilijke voorgeschiedenis. Denk aan een onveilige hechting, misbruik in het gezin of pesten op school. Maar ook armoede, discriminatie, uitsluiting, geweld, alcoholmisbruik en de ongastvrijheid van het Nederlandse migratiebeleid zijn ontregelende zaken die tot een stoornis kunnen leiden, als iemand daar kwetsbaar voor is. Als psychiaters zien wij dit gebeuren’ vertelt Houkje Tamsma, psychiater.

Blom hoopt dat deze voorstelling laat zien dat er altijd een manier is om weer op het goede pad te komen. Zelf zegt ze dit: “deze voorstelling laat zes personen zien die uit een diep dal zijn geklommen en nu eindelijk weer op vastere grond staan, en ik hoop dat dit mensen inspireert.”