Waar normaliter zijn prioriteit voornamelijk bij gezondheidsvraagstukken omtrent PFAS ligt, is dat momenteel even anders. Woordvoerder van het RIVM Coen Berends heeft momenteel zijn handen vol aan persvoorlichting omtrent de Mazelen- en Kinkhoest uitbraak. Deze valt te verklaren wegens de dalende vaccinatiegraad die de ondergrens bereikt heeft: ‘Utrecht-Zuid balanceert op de rand.’
De winter maakt plaats voor het seizoen van de krokussen, lammetjes en vogelnestjes. Klaar met het gesnotter, de winterdip en het futloze gevoel, zou je zeggen. Toch speelt er momenteel een nieuwe, zorgelijke ziektekwestie in ons land. Het aantal meldingen van Mazelen en Kinkhoest is de afgelopen weken hard gestegen. Deze ziektes zijn met name voor kleine kinderen levensgevaarlijk. Normaliter overlijdt er jaarlijks gemiddeld één kind aan Kinkhoest, maar dit aantal ligt nu al op vier. Dit gebeurde voor het laatst in 1963. ‘Toen was zelf ik nog niet eens geboren’, grapt Berends.
Vaccinatiegraad
Het hoge aantal besmettingen valt volgens de woordvoerder te verklaren door de historisch lage vaccinatiegraad op dit moment. ‘De minimaal nodige vaccinatiegraad negentig procent.’ Momenteel is deze voor Kinkhoest 88 procent en voor Mazelen 89,4 procent. ‘Het is voor het eerst in decennia dat we daar als Nederland onderzitten’, vertelt de woordvoerder van het RIVM.
Utrecht-Zuid zit nog net boven de heilige grens van negentig procent. Met een vaccinatiegraad 90,9 procent voor Kinkhoest en 91,1 procent voor Mazelen heeft de domstad een hogere score dan gemiddeld in Nederland. Maar ook hier daalt de vaccinatiegraad snel. Het is balanceren als een koorddanser op een dun touw’, vertelt Berends.
Oorzaken
Hoe kan het dat de vaccinatiegraad met alle nieuwsgaring en kennis waar de Nederlandse bevolking anno 2024 toegang tot heeft, toch historisch laag is? Hier zijn volgens Berends meerdere oorzaken voor aan te wijzen: Allereerst zorgt de Biblebelt voor een lagere landelijke gemiddelde. ‘Om religieuze overwegingen kiezen veel ouders in dit gebied ervoor hun kind niet te vaccineren. Al is dit niks nieuws’, aldus Berends. Daarnaast is er afgelopen jaren een trend ontstaan in afname van vertrouwen in de politiek. Dit in combinatie met de verspreiding van nepnieuws op social media maakt dat meer mensen afzien van vaccins.
‘Er ontstaat dan als het ware een social media bubbel waar de traditionele media niet in te vinden is’, vertelt de woordvoerder van het RIVM met een zorgelijke blik. Het is dan lastig om zulke mensen te bereiken. ‘Wij mogen bijvoorbeeld geen gebruik maken van een platform als TikTok, i.v.m. privacy redenen’, zegt Berends. Toch ontstaan er steeds meer initiatieven van artsen die vaccinatiecampagne voeren via social media.
Ziekteverschijnselen
Mazelen is een besmettelijke ziekte veroorzaakt door een virus. Het begint vaak plotseling met symptomen zoals koorts, algemeen onwel voelen, niezen en hoesten, vaak gepaard gaande met ontstoken ogen. In sommige gevallen kan mazelen ernstiger worden, vooral bij ongevaccineerde jonge kinderen, niet-gevaccineerde zwangere vrouwen en personen met een verzwakt immuunsysteem.
Kinkhoest wordt veroorzaakt door een bacterie en is zeer besmettelijk. Het begint vaak met een blaffende hoest die steeds erger wordt. Vooral bij baby’s kan dit leiden tot uitputting en problemen met ademhalen, wat zelfs tot hersenbeschadiging kan leiden. Meer dan de helft van de baby’s met kinkhoest wordt in het ziekenhuis opgenomen vanwege de ernstige ziekteverschijnselen.
Herhaling van de geschiedenis?
Toch hoeven we volgens de werknemer van het RIVM niet bang te zijn dat de overheid Corona achtige maatregelen oplegt om de kans op besmetting te verlagen. Wel moeten mensen alert blijven: ‘Kom niet in de buurt van jonge kinderen wanneer je hoest of verkouden bent’, geeft Berends als advies mee. Zodra je gevaccineerd bent is de kans op besmetting bijna nul.
Wanneer je twijfels hebt over het vaccin en het vertrouwen in de overheid wellicht verloren hebt, heeft Berends nog wel een advies: ‘Zoek een kinderarts op en praat met diegene over het onderwerp, zij weten ongelofelijk veel van de vaccins en ziektes af.’
‘Voorganger van Jaap van Dissel, Roel Coutinho zei ooit: ‘Soms zijn we als huidige samenleving verwent. Onze voorouders weten nog hoe het is om een kind te hebben met Kinkhoest of Mazelen, wij niet.’, Vertelt Berends strijdlustig. Het is volgens Berends niet erg om kritisch te zijn op de overheid, integendeel. ‘Maar complottheorieën uitten is extreem onnodig en ongezond.’
