ZEIST – donderdag 4 april 2024

In Nederland zien we een toenemend aantal winkeldiefstallen, voornamelijk in supermarkten, mede door de groei van zelfbedieningskassa’s. Dit baart zorgen onder winkeleigenaren en managers van supermarktketens. Echter laten cijfers zien dat Zeist niet mee doet aan deze nationale trend, hier blijven de cijfers juist dalen. 

Toelichting
De cijfers geven een gedetailleerd beeld van de situatie rondom winkeldiefstallen. In Zeist is al jaren een dalende trend zichtbaar, ondanks een kleine toename van vijftien geregistreerde meldingen in het afgelopen jaar. Deze trend van daling was ook landelijk enkele jaren zichtbaar, maar heeft een duidelijke ommekeer gemaakt sinds 2021. Sindsdien is er een aanzienlijke toename van winkeldiefstallen met meer dan tienduizend extra gemelde gevallen landelijk. Dit contrasteert sterk met de situatie in Zeist, waar de algehele trend van daling, ondanks de recente lichte stijging, overheersend blijft.

Preventie
Op verschillende wijze houdt de gemeente Zeist de situatie in de gaten. “In eerste instantie zijn het de winkeliers zelf die verantwoordelijk zijn voor het nemen van preventie maatregelen tegen winkeldiefstallen.” Pas wanneer blijkt dat individuele inspanningen onvoldoende zijn, overweegt de gemeente om in te grijpen.

Gezien de huidige positieve trend in Zeist, waarbij het aantal winkeldiefstallen blijft dalen en er geen indicatie is van een aanstaande stijging, ziet de gemeente momenteel ook geen noodzaak voor het ontwikkelen van nieuwe plannen of initiatieven tegen het aanpakken van winkeldiefstallen.

Bovendien worden er geen aparte veiligheidsbeoordelingen uitgevoerd in de diverse winkelgebieden. Het lokale wijkteam, een samenwerking tussen de gemeente, politie en woningcorporaties, heeft een goed overzicht van de situatie. Dit team houdt voortdurend toezicht op de veiligheidssituatie en grijpt in waar nodig, op basis van hun bevindingen.

Supermarkten
Een grote bijdrage aan de landelijke stijging van winkeldiefstallen wordt toegeschreven aan het toenemende gebruik van zelfscankassa’s in supermarkten. Deze ontwikkeling heeft het voor potentiële dieven makkelijker gemaakt om ongemerkt producten mee te nemen zonder te betalen. Begin 2024 maakte Jumbo bekend dat de keten jaarlijks geconfronteerd wordt met een verlies van meer dan honderd miljoen euro als gevolg van diefstal. Ondanks deze alarmerende cijfers ervaart de Jumbo-vestiging aan de Johan van Oldenbarneveltlaan in Zeist dit probleem in mindere mate. “Wij proberen actief te controleren bij de zelfscankassa’s en zijn altijd alert op mogelijke diefstallen. Af en toe betrappen we iemand, maar dat gebeurt eigenlijk maar zelden.’ Het zit hem voornamelijk in de duurdere producten: “Dan hebben ze bijvoorbeeld flessen wijn, luiers of wasmiddel helemaal onderop in hun karretje liggen.”

Waar komt die trend vandaan?
Volgens het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) is de landelijke stijging in winkeldiefstallen voornamelijk te wijten aan de hoge prijzen en een veranderende mentaliteit onder consumenten. Mensen lijken te denken dat ze meer rechten hebben en meer kunnen maken dan voorheen. Daarnaast rapporteert het CCV een toename in agressiviteit tegenover winkelpersoneel. Winkeliers en hun medewerkers worden steeds vaker geconfronteerd met agressieve reacties van klanten wanneer zij met onregelmatigheden of vermeende diefstal worden geconfronteerd.