De Europese Unie heeft onlangs een dertiende sanctiepakket aangenomen tegen Rusland en daardoor zijn er inmiddels nog meer Russische bedrijven op de lijst gekomen en zijn er verschillende exportverboden aan het land opgelegd. Marcel de Graaff, Europees parlementariër van het Forum voor Democratie heeft op het platform X gereageerd op het sanctiepakket. In zijn reactie geeft hij aan dat de sancties van de EU weinig zin hebben en dat het juist goed gaat met de economie in Rusland. Zijn reactie heeft voor ophef gezorgd, want de Russische economie groeit wel, maar dat heeft het land te danken aan de oorlogseconomie die er momenteel heerst.
Hoe staat het ervoor met de economie in Rusland?
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Geschiedenis op de Rijksuniversiteit van Groningen specificeert zich in de Russische politiek en weet alles van dit onderwerp af. Dat het met de economie in Rusland nog wel prima gaat beaamt Van Koningsbrugge wel, maar zo fantastisch gaat het allemaal niet. ‘Allereerst wil ik zeggen dat Rusland de economie inderdaad heeft te danken aan de oorlogseconomie. Het land haalt vrijwel al hun geld uit het verhandelen van wapens. Het is een soort vicieuze cirkel. Rusland geeft bedrijven geld om wapens te maken en de bedrijven maken daar vervolgens natuurlijk winst mee, maar een heel groot deel van de winst moet ook meteen weer ingeleverd worden aan de overheid. Op die manier blijft Rusland geld verdienen. Ruim 45% van de uitgaves in het land zijn gericht op defensie en veiligheid en dit percentage staat bijna gelijk aan het uitgavepatroon van de Sovjet-Unie van vroeger. Veel sectoren, zoals de pensioenen en geneeskunde lijden hieronder. Bovendien was er eerst een budgetoverschot in Rusland, maar tegenwoordig een groot tekort. Van de 650 miljard aan reserves die het land voor de oorlog had is niet meer zoveel over. Ruim de helft is bevroren omdat het in het buitenland is opgeslagen en een groot deel van de andere helft is al opgemaakt, dus naar verwachting gaan de reserves met een jaar of twee/drie op. De Russen hebben veel reserves in goud, waarmee ze bijvoorbeeld drones kunnen kopen’.
Bovendien gaat het ook erg slecht met de Russische Roebel, de munteenheid in het land. Volgens Van Koningsbrugge is dit ook een logische ontwikkeling. ‘Voor de oorlog stond 1 euro nog gelijk aan 40 Roebel, tegenwoordig staat hetzelfde bedrag gelijk aan 100 Russische Roebel. De consumenten geven steeds minder uit. Ook hypotheken afsluiten wordt voor burgers steeds lastiger, want het rentepercentage in Rusland staat op een torenhoge 17,5%. Iets wat natuurlijk echt bizar is. Mensen kunnen simpelweg bijna geen hypotheek meer afsluiten omdat het percentage zo ontzettend hoog is’.
De sancties tegen Rusland
Uit onderzoek van het International Monetary Fund (World Economic Outlook, April 2023: A Rocky Recovery, 2023) is gebleken dat de eerste sancties die Rusland werden opgelegd aan het begin van de oorlog, zeker effectief waren. Het BBP in Rusland was in het vierde kwartaal van 2021 met 5% gestegen, maar in de kwartalen van 2022 daalden ze allemaal flink. (-4.5%, -3.5% en -2.7%). Deze daling was te danken aan de sancties die door de EU aan Rusland waren opgelegd.
Ook werden verschillende Russische sectoren erg geraakt door de sancties, met eigenlijk één sector het meest. De auto-industrie is Rusland is enorm achteruitgegaan blijkt uit hetzelfde onderzoek van het IFM. In 2021 werkten er maar liefst 350.000 mensen in deze industrie en zij waren goed voor de productie van 1,4 miljoen auto’s op jaarbasis. Aan het einde van het jaar 2022 lag de productie nog maar net op een kwart dan daarvoor. De verschillen zijn dus aanzienlijk, wat allemaal komt door de Europese sancties.
‘De opbrengsten van gas en olie zijn sinds 2021 ook maar liefst met 55% gedaald’, aldus Hans van Koningsbrugge. Het dertiende sanctiepakket is nog maar net in werking getreden en de gevolgen hiervan zullen nu nog niet te zien zijn volgens Van Koningsbrugge. ‘Het is vrij pril om nu te kunnen zeggen dat het dertiende sanctiepakket wel of niet werkt. Dit zal eerst wat tijd nodig hebben en de gevolgen zullen naar verwachting echt wel komen’.
Conlusie
We kunnen concluderen dat de Russische economie vooralsnog wel groeit, maar eigenlijk alleen maar doordat er een oorlogseconomie heerst in het land. Naar verwachting gaan de Russen de komende jaren toch echt wel ernstig in de problemen komen omdat de buffers opraken. Maar voor nu ligt de focus in Rusland maar op één ding, namelijk de oorlog.
