Op zaterdag 2 maart plaatste de Libelle een artikel over de vervroegde puberteit bij kinderen, geschreven door Ella Vermeulen. Hierin schreef ze dat meisjes die vervroegd in de puberteit raken, meer risico lopen op borstkanker. Maar klopt dit eigenlijk wel? 

Claim 

In de laatste kop van het verhaal staat de volgende claim: ´Vervroegd in de puberteit raken kan voor zowel mentale als lichamelijke problemen zorgen. Een kind kan geestelijk nog niet toe zijn aan de puberfase en eerder stoppen met groeien en meer risico lopen op aandoeningen als suikerziekte, borstkanker, hart- en vaatziekten.` Het artikel is vrij vaag en de bovenstaande informatie wordt niet onderbouwd in het verhaal. Daarnaast worden er geen onderzoeken genoemd, waar de informatie op gebaseerd zou kunnen zijn. Ik vind het daarom het waard om dit uit te zoeken. 

Vervroegde puberteit 

Allereerst blijkt uit dit onderzoek dat meisjes eerder in de puberteit komen. Europese meiden werden in de late 19e eeuw pas ongesteld rond de leeftijd van 16 jaar. Maar tegen het begin van deze eeuw was deze leeftijd gedaald naar 13 jaar. Ook het begin van borstontwikkeling komt steeds eerder voor, blijkt uit een Deens overzichtsstudie. Een jaar geleden bleek hieruit dat wereldwijd de leeftijd daalde waarop meiden borsten beginnen te ontwikkelen. Vanaf de jaren 70 nam de leeftijd af met 3 maanden per tien jaar. Van de gemiddelde leeftijd van 10,5 jaar naar een leeftijd van 9,5 jaar. Meisjes komen dus vervroegd in de puberteit. Uit dit onderzoek blijkt dat meisjes die eerder menstrueren daadwerkelijk meer risico lopen op borstkanker. Eerdere studies suggereerden al dat de aanvang van de puberteit verband hield met het risico op ziektes jaren later. Maar tot 2017 was het niet duidelijk of dit verband bijvoorbeeld secondair was vanwege andere factoren zoals lichaamsgewicht. Echter blijkt uit dit onderzoek dat er een direct verband zit tussen vroege puberteit en toegenomen risico op borstkanker. Voor elk jaar jonger dat een meisje begint met menstrueren is er een stijging van 5% op het levenslange risico op borstkanker.

Oorzaak

Hoe kan dat? Colinda Scheele is assistent professor bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie Centrum voor Kankerbiologie en het departement Oncology aan de KU Leuven en legt meer uit over dit onderwerp.  ‘Het aantal menstruele cycli waar een vrouw in totaal doorheen gaat gedurende haar leven, heeft een invloed op het risico om borstkanker te krijgen. Hoe meer cycli, hoe groter de kans op borstkanker. Dus als je jong in de puberteit raakt, heb je vaker menstruaties en zo meer kans op de ziekte.’ Tijdens de menstruele cyclus van de vrouw verandert namelijk het borstweefsel van vorm en vind er een gecoördineerde groei plaats tot aan de eisprong en afbraak tijdens de menstruatie. Dit doet het lichaam om optimaal voorbereid te zijn op een mogelijke zwangerschap. ‘De groei en afbraak van het borstweefsel heeft een effect op de cellen. Hoe vaker een cel deelt, hoe groter de kans dat er ook foutjes (mutaties) ontstaan in het DNA. Dus de hypothese is dat hoe vaker groei en afbraak cycli plaatsvinden, hoe groter de opeenstapeling van mutaties in borstweefsel cellen en dus hoe groter de kans op mutaties die leiden tot borstkankervorming,’ luidt Colinda Scheele. Voor elk jaar jonger dat een meisje begint met menstrueren is er een stijging van 5% op het levenslange risico op borstkanker.

Conclusie

Meisjes raken steeds eerder in de puberteit. Ook het begin van borstontwikkeling komt steeds eerder voor. Er blijkt dat er een direct verband zit tussen vroege puberteit en toegenomen risico op borstkanker. Voor elk jaar jonger dat een meisje begint met menstrueren is er een stijging van 5% op het levenslange risico op borstkanker. Tijdens de menstruele cyclus van de vrouw verandert namelijk het borstweefsel van vorm en dit heeft effect op de cellen. Hoe vaker een cel deelt, hoe groter de kans dat er ook foutjes (mutaties) ontstaan in het DNA. De claim is dus waar. Er wordt verondersteld dat een toename in het aantal cycli van groei en afbraak leidt tot een grotere accumulatie van mutaties in borstweefsel cellen, waardoor de kans op mutaties die borstkanker veroorzaken, toeneemt.