In Myanmar leven Rohingya’s nog steeds continue in de angst dat er wéér rellen uitbreken en dat hun leven wéér gevaar loopt. Deze minderheid worden gezien als illegale indringers en hebben hierdoor helemaal geen rechten. ‘Er is geen verbetering in zicht. Het blijft uitzichtloos’, aldus voormalig correspondent Michel Maas.

‘Ongewenste vreemdelingen’
De Rohingya wonen in de westelijke staat Rakhine dat Bangladesh begrenst. De etnische minderheid is hoofdzakelijk moslim en een dialect van het Bengali als moedertaal spreekt. Volgens Myanmar werden zij vanuit Bangladesh naar Rakhine overgebracht in de tijd dat het land een Britse kolonie was. De overheid stelt dat de Rohingya illegaal in Myanmar verblijven. De Rohingya zelf stellen dat zij al ruim een eeuw in het gebied wonen en leven. Sommigen beweren zelfs dat deze minderheid al vanaf de achtste eeuw in het gebied woont.Door de onduidelijke herkomst claimt de Birmese overheid dat zij ongewenst vreemdelingen in het land zijn en hebben ze geen identiteitspapieren, kunnen daardoor niet studeren, niet werken, niet vrij reizen.

Het verloop
In 2012 escaleerde het conflict met een golf van geweld. Met de opkomst van vrije verkiezingen werden de Rohingya een politiek twistpunt. Veel partijen waren van mening dat ze moesten vertrekken en geen recht hadden op een plek in Myanmar. In de loop van de jaren werd het alleen maar erger. Voormalig Zuidoost Azië correspondent Michel Maas was ter plaatse in Myanmar. ‘Ze probeerde hen toen al het land uit te jagen. Ze werden in kampen gestopt, wat zelf gebouwde tenten waren. Rohingya’s vertelden mij toen gruwelijke verhalen over lijken die in de rivier dreven. Dorpen waren plaatgebrand en wijken waren tot de grond platgemaakt alsof ze er nooit geweest waren’, vertelt Michel Maas.

Maas beschrijft het als het leiden van een verschrikkelijk bestaan, want ‘letterlijk alles is van hun afgenomen.’ Rohingya vluchtelingen doken sinds 2017 op zee en probeerden bijvoorbeeld Maleisië te bereiken om daar te werken op plantages. Onder andere Bangladesh is een enorm complex van vluchtelingenkampen geworden, terwijl Bangladesh ze eigenlijk niet wil hebben. Volgens Maas gaan de situaties tot de dag vandaag nog steeds door.

Nadat de oppositie in Myanmar aan de macht, leider Aung San Suu Kyi kwam, ontstond er een ontdooiing: ‘Het leger was namelijk oppermachtig. Op een gegeven moment versoepelden ze de regering weer eens, maar ze bleven altijd de controle over het land hebben. Ook toen de oppositie aan de macht kwam.’

In 2021 waren er opnieuw verkiezingen die de leider met overmacht won waardoor het leger schrok. Het leger was hun overmacht kwijt en pleegden weer militaire coups. ‘Op dat moment ontstonden er burgeroorlogen en vocht iedereen tegen iedereen. De Rohingya’s waren opeens geen item meer in Myanmar.’

Maar wie grijpt er in?
Aung San Suu Kyi bevindt zich in een lastige positie, gevangen tussen twee tegenstrijdige belangen: aan de ene kant de druk van het Westen, dat de behandeling van de Rohingya afkeurt, en aan de andere kant de samenwerking met het leger van Myanmar. Ze vermijdt zelfs het erkennen van de Rohingya, wetende dat het noemen van hun naam tot hevige kritiek zal leiden. Maar ‘degene die had moeten ingrijpen, het leger, was zelf de dader’, aldus Michel Maas.

Niemand heeft zeggenschap over Myanmar. ‘Terwijl bijna heel de wereld en zelfs de Vernenigde Naties achter de Rohingya stonden gaat het leger hun gang en trekt zich niks aan van het buitenland.’

 Het hele interview beluisteren? Beluister het hieronder: